Spis treści
- Wybrać niskie buty trekkingowe, czy wysokie?
- Przymiarka butów do trekkingu
- Specyfikacja techniczna obuwia do trekkingu
- Buty do trekkingu - warstwy materiału
- Membrana w butach trekkingowych - co to jest?
- Podeszwa butów trekkingowych
- Cholewka butów trekkingowych
Właściwie dobrane buty trekkingowe są dużym ułatwieniem podczas pieszych wędrówek po trudnym terenie. W czasie wyprawy trekkingowej na turystę czekają do przejścia błoto, rzeki, podmokłe tereny, rumowiska skalne, strome podejścia na szlakach górskich, albo śnieg i lód, dlatego buty, które będzie miał na sobie, muszą poradzić sobie w każdych warunkach atmosferycznych. Zobacz, co należy wiedzieć przed zakupem butów trekkingowych.
Wybrać niskie buty trekkingowe, czy wysokie?
Obuwie trekkingowe dzieli się na niskie lub z wysoką cholewką oraz lekkie i ciężkie.
Niskie buty do trekkingu będą najlepsze jeśli zamierzamy wyjść np. na prosty szlak górski lub do lasu, nie niosąc ze sobą większego obciążenia. W niskim obuwiu trekkingowym należy unikać chodzenia po mokrych, zaśnieżonych i oblodzonych terenach.
Buty przeznaczone na wyprawę bez większego obciążenia po niskich i średnich partiach górskich to buty lekkie. Cholewka w tym rodzaju obuwia jest wysoka, zazwyczaj sięga do kostki. Wysoka cholewka lepiej chroni stopę, co pozwala na wyprawy po trudniejszym terenie (zapewnia też większą wodoodporność).
Typowe buty trekkingowe, to buty ciężkie, z wysoką cholewką. Ten rodzaj obuwia z pewnością sprawdzi się podczas długich wypraw po wysokich partiach górskich w różnych warunkach pogodowych i z dużym obciążeniem.
Przymiarka butów do trekkingu
Przed przymiarką wybranego modelu obuwia trekkingowego najlepiej jest wyjąć z buta wkładkę i postawić na niej stopę. Stopa nie może wystawać poza krawędź wkładki. Po przymierzeniu buta warto pospacerować po sklepie. Noga nie powinna w nich latać, bo po dłuższym chodzeniu w za luźnym bucie na stopach zrobią się otarcia (najlepiej przymierzać buty w wysokiej, trekkingowej skarpecie).
Mierząc buty trekkingowe należy zwrócić szczególną uwagę na ich dopasowanie. Po założeniu powinno się mieć wrażenie, jakby but był szyty na miarę. Nie należy kupować butów, w których coś uciska, uwiera, a także jeśli są za luźne.
Oryginalne, dobrze wykonane buty do trekkingu się nie rozchodzą. Jeśli tak się stanie, rozchodzone buty nadają się tylko do wyrzucenia, ponieważ przestają trzymać w kostce. Za to ciasne buty hamują krwiobieg, co w chłodnych, górskich strefach może prowadzić do poważnych odmrożeń.
Ważne jest też prawidłowe sznurowanie buta już podczas mierzenia. Stopę powinno się dokładnie dosunąć piętą, aż do oporu, a język buta ułożyć po środku. Do wysokości pierwszego haczyka sznurowadła powinny być maksymalnie naprężone. Dopiero wyższe partie buta można wiązać luźniej.
Sztywność i elastyczność podeszwy można sprawdzić w każdym sklepie. Dobrą próbą jest oparcie stopy na krawędzi półki lub schodka. Jeżeli czuć przez podeszwę kanty, w ten sam sposób będzie się odczuwać kamienie, skały i inne nierówności w terenie podczas wyprawy trekkingowej.
Właściciele niektórych sklepów turystycznych pomagają w ocenie grubości podeszwy i montują specjalne, sztuczne szlaki wyłożone kamieniami.
Na następnej stronie: jakie parametry wodoodporności i oddychalności butów są najlepsze >>
Specyfikacja techniczna obuwia do trekkingu
Na etykiecie obuwia do trekkingu powinny znajdować się parametry określające techniczne właściwości obuwia.
- Wodoodporność - podana w milimetrach informacja o maksymalnej wysokości słupa wody, pod którego naporem obuwie nie będzie przemakać.
- Oddychalność – informacja, ile gramów pary wodnej przepuści metr kwadratowy materiału w ciągu 24 godzin (podana w g/m2/24 godz). Najlepsze są modele z jak najwyższą wartością.
- Waga butów – obuwie najlżejsze waży około 450 g, skórzane około 500g, ciężkie, na ekspedycje skalno-lodowcowe powyżej 1 kg.
- Denier (D) – umowna jednostka grubości tekstyliów użytych do produkcji obuwia (najczęściej Cordura, nylon i ich pochodne). Im wyższa wartość, tym lepiej.
- Lady (L) – buty specjalnie wyprofilowane pod damską stopę. Są lżejsze, najczęściej z wyższym podbiciem.
Buty do trekkingu - warstwy materiału
Warstwa zewnętrzna - chroni stopy przed urazami, izoluje od wilgoci i zimna oraz zapobiega uszkodzeniom buta. Podstawowe materiały, z których wykonana jest warstwa zewnętrzna butów do trekkingu to: skóra licowa, nubuk lub zamsz. Te rodzaje skóry są odporne na uszkodzenia, oddychają, są łatwe w pielęgnacji, a po zaimpregnowaniu także wodoodporne. W wielu modelach butów łączy się kilka rodzajów materiałów, np. skórę z tekstyliami, Cordurą lub oddychającą siatką. Cordura to rodzaj włókna poliamidowego, pokrytego impregnatem. Jest to niezwykle trwały i odporny na mechaniczne uszkodzenia materiał.
Warstwa wewnętrzna - między warstwą zewnętrzną a miękką wyściółką w środku buta montuje się membranę. Materiał ten zapewnia wodoodporność i wysoką oddychalność. Dzięki membranie buty do trekkingu nie przemakają, a pot jest odprowadzany na zewnątrz.
Membrana w butach trekkingowych - co to jest?
Membrana to porowaty teflon, który wprasowuje się w tkaninę. Technologia opiera się małych dziurkach umieszczonych w materiale. Otworki są większe od molekuł parującej ze stopy wody (potu) i jednocześnie dużo mniejsze od zebranych cząsteczek wody w stanie ciekłym (np. deszcz, kałuże). Dzięki niewielkim otworom w materiale, pot ze stopy w postaci pary wodnej znajduje wyjście z buta, a woda z zewnątrz nie ma możliwości dostać się do obuwia.
Najczęściej spotykaną w butach trekkingowych membraną jest Gore-tex®. Modele, które są w nią wyposażone zazwyczaj są droższe, niż obuwie z membraną innych marek. Nie oznacza to jednak wcale, że buty bez Gore-texu® będą gorszej jakości. Przymierzając buty, zapytaj sprzedawcę o rodzaj użytej membrany i jej właściwości.
Podeszwa butów trekkingowych
Podeszwa to najważniejsza część obuwia do trekkingu. Odpowiednio dobrana decyduje o bezpieczeństwie turysty na trudnym szlaku. Powinna więc zapewniać przyczepność zarówno na suchym jak i mokrym podłożu, być twarda, gruba oraz niepodatna na ścieranie i odkształcenia. Podeszwy butów do trekkingu składają się z kilku warstw:
- Warstwa izolująco/oddychająca.
- Wewnętrzna warstwa amortyzująca.
- Warstwa stabilizująca - zapewnia sztywność obuwia.
- Warstwa zewnętrzna wykonana z gumy antypoślizgowej.
Bieżnik podeszwy butów trekkingowych - bieżnik zapewnia przyczepność buta na mokrym terenie, np. podczas schodzenia ze stromego, podmokłego szlaku. Powinien być głęboki i dobrze wyprofilowany, dzięki czemu buty będą same oczyszczać się z błota, czy śniegu.
Elastyczność i sztywność podeszwy w butach do trekkingu - buty do trekkingu powinny być zarówno elastyczne i sztywne. Warstwa amortyzująca, która odpowiada za elastyczność buta, ułatwia odbijanie się stopy od podłoża. Dodatkowo odciąża stawy, kości i ścięgna. Za sztywność buta odpowiada warstwa stabilizująca. Od odpowiedniej sztywności zależy, czy turysta utrzyma się jedynie na krawędzi buta, przechodząc przez urwiska, czy strome skały. Sztywna podeszwa dodatkowo chroni przed ostrymi kamieniami.
Za najbardziej wytrzymałe podeszwy uważane są te, których gumowe komponenty wykonane są przez włoską firmę Vibram®. Podeszwa vibram zapewnia doskonałą przyczepność na błocie, śniegu, czy suchym podłożu, skałach i w wodzie.
Cholewka butów trekkingowych
Cholewka butów trekkingowych najczęściej wykonana jest z nubuku, skóry licowej bądź zamszu. Cholewka powinna być miękka i elastyczna, a także mieć jak najmniejszą ilość szwów i przeszyć - zapobiega to obtarciom i wzmacnia wodoodporność. Najlepsze, ale też najdroższe modele butów trekkingowych szyte są z jednego płata skóry (te nie muszą mieć membrany). Wokół cholewki powinien być zamontowany gumowy otok, który chroni przed uderzeniami o skały czy kamienie a także zapewnia większą wodoodporność. Przed wpadaniem do buta drobnych kamieni i śniegu chroni język - ważne jest, aby mocno przylegał do nogi.
Na wytrzymałość cholewki butów trekkingowych wpływa grubość materiału z której jest wykonana. Obuwie trekkingowe przeznaczone na najtrudniejsze szlaki górskie, szyje się ze skóry mającej grubość 3 mm. W butach na łatwiejsze ekspedycje parametr ten może być niższy.
Sznurówki w butach trekkingowych powinny być odpowiednio mocne i długie. Najlepiej, aby haczyki do zaczepiania sznurówek były metalowe. W butach sięgających do kostki lub wyżej, haczyki powinny być umiejscowione tak, by po zawiązaniu sznurówek but dobrze przylegał do kostki. Jeśli haczyki znajdują się za nisko, buty będą zbyt luźne w kostce, a to jest częstym powodem skręceń i zwichnięć.
