Jajowód: budowa i funkcje jajowodów

2018-07-16 16:22

Jajowód łączy jajniki z macicą i w dużej mierze to dzięki nim możliwe jest zapłodnienie. To nie jedyna funkcja jajowodów. Jak zbudowane są  jajowody, gdzie się znajdują i dlaczego są tak ważne dla prokreacji?  

jajowód

i

Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Budowa jajowodu
  2. Dowiedz się, ile żyją plemniki WIDEO
  3. Funkcje jajowodu

Pod względem anatomicznym jajowód, a właściwie jajowody – bo są dwa – nie wyglądają imponująco. Przypominają przewód o grubości od kilku do 10 mm i długości około 15 cm.

Leżą pomiędzy jajnikami a macicą – po prawej stronie jajowód sąsiaduje z wyrostkiem robaczkowym, po lewej z esicą. Podobnie jak jajniki, jajowody otulone są otrzewną.

Widziane na zdjęciu niektórym do złudzenia przypominają skrzydła rozpościerające się nad macicą, inni z kolei porównują je do trąbek, symetrycznie rozszerzających się w kierunku macicy.

Budowa jajowodu

Choć jajowód wydaje się być mało skomplikowany, w rzeczywistości jego budowa to mały cud natury. Ma on cztery części, które różnią się od siebie budową.

  • Lejek – to część położona najbliżej jajnika. Swoją nazwę zawdzięcza swojemu kształtowi. Ale w odróżnieniu od lejka, jakiego używamy w kuchni, ma on postrzępione brzegi, zwane strzępkami, które unoszą się w jamie brzusznej. Najdłuższy z nich łączy się z powierzchnią jajnika za pomocą więzadła lejkowo-jajnikowego, co mu przechwytywanie wyprodukowanej, a następnie uwolnionej z jajnika komórki jajowej i wprowadzenie jej do lejka jajowodu. 
  • Bańka – to najdłuższa (stanowiąca 2/3 długości ) i zarazem najszersza część jajowodu, która ma też najgrubsze ścianki. 
  • Cieśń – znajdująca się poniżej bańki krótka i wąska część jajowodu charakteryzująca się wyjątkowo cienkimi ściankami.
  • Część maciczna (odcinek śródścienny) – to fragment jajowodu znajdujący się w ścianie macicy i wnikający w jej jamę. 

Zobacz:

Kalendarz dni płodnych

Jak wygląda zagnieżdżenie zarodka w macicy?

Kiedy zrobić test ciążowy?

Ścianki jajowodu zbudowane są z trzech warstw – błony surowiczej (położonej najbardziej zewnętrznie), błony mięśniowej i błony śluzowej.

Ich grubość różni się w zależności od odcinka jajowodu. Są dość elastyczne i dobrze unaczynione. Światło jajowodu wyściela jednowarstwowy nabłonek – wśród jego komórek niemal połowa to komórki urzęsione, czyli pokryte rzęskami, poruszającymi się w kierunku macicy (co bardzo ułatwia komórce jajowej lub zarodkowi ich podróż w kierunku macicy).

W nabłonku jajowodu obecne są również m.in. komórki wydzielnicze, które tuż przed jajeczkowaniem produkują płyn jajowodowy, przypominający surowicę krwi, bogaty w potas, chlorki i immunoglobuliny i pełniący funkcję pożywienia dla zarodka lub komórki jajowej.

Najgrubszą warstwą ściany jajowodu jest błona mięśniowa. Najwięcej jest jej w pobliżu macicy, najmniej natomiast w okolicy jajnika. Znajdujące się w niej komórki mięśniowe gładkie kurczą się, wywołując tzw. ruchy perystaltyczne, nieco podobne do tych, jakie wykonują jelita. Ich zadanie również jest podobne: dzięki nim komórka jajowa lub zarodek przesuwają się w kierunku macicy. Skurcze te zależą od fazy cyklu jajnikowego i najsilniejsze są w czasie owulacji.

Dowiedz się, ile żyją plemniki WIDEO

Funkcje jajowodu

Jajowody pełnią szereg bardzo ważnych dla rozrodu funkcji.

  • Wychwytują komórkę jajową z jajnika w trakcie owulacji.
  • Wspomagają ruch plemników w kierunku jajnika i komórki jajowej.
  • Transportują ją aż do miejsca, w którym spotyka się z plemnikami.
  • Dbają o to, by zarówno komórka jajowa, jak i plemniki, były prawidłowo odżywione (funkcję tę pełnią komórki wydzielnicze) .
  • Wytwarzają środowisko, w którym możliwa jest tzw. kapacytacja plemników, czyli ich uzdatnienie w taki sposób, by były zdolne do zapłodnienia komórki jajowej (plemnik opuszczający męski organizm tuż po ejakulacji nie jest jeszcze do tego zdolny). W trakcie tego procesu dochodzi m.in. do zmian w strukturze i składzie chemicznym błony komórkowej plemnika. 
  • W bańce jajowodu najczęściej dochodzi do spotkania plemników i komórki jajowej, czego efektem jest zapłodnienie
  • Produkują płyn jajowodowy, w którym komórka jajowa i plemniki mogą przeżyć, w którym może dojść do zapłodnienia, wreszcie – dzięki któremu zarodek nie ginie w chwilę po zapłodnieniu, lecz jest w stanie przeżyć przez kilka pierwszych dni. 
  • Pomagają przetransportować zarodek do macicy.

Zobacz:

Wodniak jajowodu a ciąża: przyczyny, objawy, leczenie

Na czym polega badanie drożności jajowodów?

Sprawdź, czy jesteś w ciąży [TEST ciążowy online]

Pytanie 1 z 10
Twoje cykle miesiączkowe są:
Zdjęcie