Do tej pory podstawowym badaniem, które pozwalało wykryć raka szyjki macicy była cytologia. To podstawowe badanie ginekologiczne zalecano wykonywać co 3 lata, o ile tylko wynik poprzedniego był prawidłowy i lekarz nie zalecił inaczej.
Częściej musiały wykonywać je kobiety po chemioterapii, przyjmujące leki immunosupresyjne czy te zakażone wirusem HIV. Badanie jest bezbolesne, polega na pobraniu komórek nabłonka z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki.
Teraz rekomendacje zmieniają się, bo już wkrótce w świadczeniach gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych znajdą się dwa nowoczesne badania:
- cytologia na podłożu płynnym (LBC),
- test na obecność wirusa HPV.
Cytologia płynna lepsza od tradycyjnej
Klasyczna cytologia polegała na umieszczeniu próbki na szkiełku. W tej wykonywanej na podłożu płynnym (inaczej metoda LBC - liquid based cytology) próbkę umieszcza się w pojemniku ze specjalnym płynem. Ryzyko uszkodzenia pobranych komórek jest dużo mniejsze, a ocena pod mikroskopem dokładniejsza.
Wykrywalność zmian śródnabłonkowych jest więc dużo wyższa, a gdy zachodzi taka potrzeba, z raz pobranej próbki można wykonać dodatkowe badanie.
To jednak nie wszystko, bo zdecydowanie ważniejszy jest fakt, że podstawowym badaniem w profilaktyce raka szyjki macicy staje się nie cytologia, ale test w kierunku wirusa HPV.
Nowe badanie: test molekularny HPV HR
Najnowsze wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników zakładają odejście od klasycznej cytologii i wykonywanie badania z szyjki macicy w kierunku wysokoonkogennych typów wirusa HPV.
Test HPV HR pozwala wykryć obecność wirusa HPV oraz zidentyfikować konkretne typy wirusa HPV, w tym onkogenne (16 i 18).
Wymaz z szyjki macicy będzie pobierany na podłoże płynne, co umożliwia wykonanie testu molekularnego HPV HR i oceny mikroskopowej (LBC) z jednej próbki (triage). Badanie będzie wykonywane u kobiet w wieku 25–64 lata. W przypadku ujemnego wyniku testu HPV HR, badanie będzie zalecane co 5 lat. W przypadku wyniku dodatniego, zostanie wykonywana cytologia na podłożu płynnym (LBC). Jeśli cytologia wykryje zmiany na szyjce macicy, pacjentka zostanie skierowana na dodatkowe badania w ramach pogłębionej diagnostyki
- czytamy w rządowym serwisie gov.pl
Test HPV HR wskazuje się więc jako podstawowe badanie przesiewowe w profilaktyce raka szyjki macicy.
Warto wiedzieć, że 99.7% nowotworów szyjki macicy związanych jest z przetrwałym zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie dwóch powyższych badań 17 stycznia trafił do konsultacji społecznych. Na razie w placówkach posiadających kontrakt z NFZ nadal jednak klasyczna cytologia będzie wykonywana. Placówki medyczne dostały czas przejściowy na wprowadzenie zmian.
