Kobiety typowo miesiączkują od wieku nastoletniego do osiągnięcia wieku średniego – w końcu nadchodzi w życiu każdej z nich moment, w którym pojawia się ostatnia miesiączka.
Moment ten określa się jako menopauzę i u różnych kobiet może on następować w odmiennym wieku, ogólnie jednak średni wiek wystąpienia menopauzy wynosi około 50 lat.
Nie jest jednak tak, że wszystko dzieje się z dnia na dzień i pacjentka, która przez wiele lat miała regularne krwawienia, nagle po prostu przestaje miesiączkować. U większości kobiet wystąpienie menopauzy poprzedzone jest okresem, który nazywany jest premenopauzą.
Spis treści:
- Czym jest premenopauza?
- Jakie są objawy premenopauzy?
- Jakie badania wykonać w czasie premenopauzy?
- Jak można złagodzić objawy premenopauzy?
- Jakie są naturalne metody łagodzenia premenopauzy?
Czym jest premenopauza?
Najogólniej można powiedzieć, że premenopauza to specyficzny okres życia kobiety, który poprzedza wystąpienie u niej menopauzy. W trakcie premenopauzy w organizmie stopniowo zachodzą różne przemiany, które ostatecznie skutkują zatrzymaniem miesiączkowania.
Zmiany te dotyczą przede wszystkim poziomów różnych hormonów płciowych – wraz z tym, jak mijają kolejne lata życia kobiety, ostatecznie dochodzi bowiem do stopniowego zmniejszania się produkcji kobiecych hormonów, takich jak estrogeny i progestageny.
Nie sposób jednak powiedzieć, w jakim dokładnie wieku występuje premenopauza. Zazwyczaj pierwsze jej przejawy zaczynają być widoczne około 4-5 lat przed ostatecznym wystąpieniem menopauzy. W praktyce jednak zdarzać się może również i tak, że wstępne sygnały świadczące o wchodzeniu przez kobietę w okres poprzedzający menopauzę zaczną się pojawiać nawet 10 lat przed zaprzestaniem miesiączkowania.
W związku tym premenopauza może występować zarówno w czwartej, jak i nawet już w trzeciej dekadzie życia.
Jakie są objawy premenopauzy?
Ogólnie objawy premenopauzy przypominają te dolegliwości, które związane są menopauzą, cechą różnicującą oba stany jest natomiast przede wszystkim nasilenie pojawiających się zaburzeń – otóż objawy premenopauzy są zdecydowanie mniej nasilone niż objawy menopauzy.
Kobiety, które są w wieku okołomenopauzalnym, w związku z premenopauzą doświadczać mogą takich problemów, jak:
- uderzenia gorąca (którym może towarzyszyć zaczerwienienie twarzy),
- nieregularne krwawienia miesiączkowe (o premenopauzie świadczy zmiana rytmu krwawień szczególnie u tych kobiet, które są w 3.-4. dekadzie życia i wcześniej miesiączkowały one z bardzo dużą regularnością),
- spadek libido,
- suchość narządów rozrodczych,
- zaburzenia koncentracji,
- wzmożenie potliwości (szczególnie w nocy),
- wahania nastroju (pacjentki będące w okresie premenopauzy mają duże ryzyko występowania u nich stanów obniżonego nastroju, jak i tego, że będą one drażliwe),
- poczucie zmęczenia,
- zwiększona wrażliwość gruczołów piersiowych na dotyk,
- zaburzenia snu (przybierające zwykle postać bezsenności).
Dość charakterystycznym dla premenopauzy problemem jest również i to, że w jej przebiegu u pacjentek dochodzić może do nasilenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Kobiety będące w okresie okołomenopauzalnym mogą z tego powodu doświadczać – w okresie poprzedzającym krwawienie miesiączkowe – nasilonych mdłości, wzdęć czy bólu głowy lub brzucha.
Czytaj:
Ból głowy przed okresem, a nawet migrena miesiączkowa - jak przetrwać okres?
Psychoza menstruacyjna - czy w ogóle istnieje?
O tym, że po menopauzie zajście w ciążę możliwe już nie jest, powszechnie wiadomo, jak natomiast jest z premenopauzą – czy wpływa ona na płodność? Otóż i owszem – w okresie okołomenopauzalnym płodność kobieta jest zmniejszona, ale nie spada ona do zera.
Prowadzące do premenopauzy zmiany hormonalne – w postaci zmniejszonej produkcji hormonów płciowych – skutkują zmniejszeniem płodności, nadal jednak pacjentka ma szansę na zajście w ciążę.
Premenopauza i jej wystąpienie zdecydowanie nie stanowią więc powodu do tego, aby zaprzestać korzystania ze środków antykoncepcyjnych – kobieta, u której dojdzie do jej wystąpienia, jak najbardziej może zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko.
Jakie badania wykonać w czasie premenopauzy?
Podejrzenie premenopauzy wysuwane jest na podstawie zgłaszanych przez kobietę dolegliwości – jeżeli występują u niej charakterystyczne objawy tego stanu, a do tego jest ona w wieku, w którym w niedługim czasie może wystąpić u niej menopauza, rozpoznanie stanu okołomenopauzalnego jest dość wysoce prawdopodobne i raczej w celu jego potwierdzenia nie wykonuje się żadnych dodatkowych badań.
Szczegółowe analizy – w postaci oznaczeń takich hormonów, jak np. estrogeny, progestageny, folikulotropina czy lutropina – zlecane są raczej wtedy, kiedy premenopauza wystąpi u dość młodej kobiety.
Wtedy bowiem, gdy objawy premenopauzy pojawią się u kobiety mającej około 30 lat, poszukiwane mogą być u niej przyczyny ewentualnego przedwczesnego zakończenia miesiączkowania.
Jak można złagodzić objawy premenopauzy?
Pojawiające się w przebiegu premenopauzy dolegliwości bywają dla pacjentek bardzo uciążliwe, w związku z czym nie budzi zdziwienia to, że wiele zmagających się z nimi kobiet zgłasza się do lekarzy po to, aby otrzymać jakieś leki, dzięki którym przykre objawy ustąpią.
Leczenie premenopauzy, szczęśliwie, jest jak najbardziej możliwe i zasadniczo opiera się ono na takich oddziaływaniach, jakie są wdrażane u pacjentek z menopauzą. Terapia bazuje na stosowaniu przez pacjentki środków hormonalnych – bywają one pomocne w łagodzeniu zarówno nasilonych objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, jak i dolegliwości przypominających te, które są typowe dla samej menopauzy (takich jak choćby uderzenia gorąca).
Wykorzystanie w tym przypadku znajdują zarówno doustne hormonalne środki antykoncepcyjne, jak i preparaty w formie plastrów czy – np. przy nasilonej suchości pochwy – środki estrogenowe przeznaczone do aplikowania miejscowego.
Jakie są naturalne metody łagodzenia premenopauzy?
Ukojenie przynosić pacjentkom może jednak nie tylko farmakoterapia, ale i odpowiednie modyfikacje trybu życia. Ogólnie kobietom, które wejdą w okres premenopauzy, zaleca się prowadzenie szeroko rozumianego zdrowego trybu życia.
Pomagać im może regularne uprawianie sportu, jak i stosowanie zbilansowanej, urozmaiconej diety. Łagodzić objawy premenopauzy może odpowiednia higiena snu (o którą dbać można m.in. poprzez regularne wstawanie i zasypianie), stronienie od używek (np. alkoholu i papierosów), jak i unikanie czynników, które mogą nasilać przykre dolegliwości (w przypadku uderzeń gorąca prowokowane one mogą być m.in. przez ostre przyprawy oraz gorące napoje).
Premenopauzę można uznawać za okres życia kobiety, który ma ją niejako przygotować do menopauzy. Nie jest to stan zagrożenia życia, w związku jednak z tym, że jej objawy w wyjątkowo negatywny sposób mogą utrudniać pacjentkom zwyczajne funkcjonowanie, przy podejrzeniu jej wystąpienia kobietom zdecydowanie można zalecić udanie się do ginekologa – nierzadko nawet niewielkie oddziaływania przynoszą pacjentce ulgę.
