Spis treści
- Usunięcie jajników: wskazania do wykonania owariektomii
- Usunięcie jajników: na czym polega owariektomia?
- Usunięcie jajników: możliwe powikłania
- Usunięcie jajników: jak sprawdzić, czy jest się nosicielem mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2?
- Polecamy wideo: rak szyjki macicy
Decyzja o usunięciu jajników, podobnie jak piersi, jest niezwykle trudna dla każdej kobiety. Niektórych więc dziwi fakt, że część pań poddaje się takim zabiegom profilaktycznie. Gdy jednak przyjrzymy się sprawie nieco bliżej, zdziwienie znika - usunięcie jajników minimalizuje bowiem praktycznie do zera ryzyko zachorowania na raka jajników. A decyzję o przeprowadzeniu zabiegu podejmują te kobiety, u których ryzyko zachorowania jest wysokie. Jak się dowiedzieć, czy jesteśmy w grupie ryzyka?
Zobacz:
Wirus HPV a rak szyjki macicy: jak uniknąć zakażenia?
Jajniki: funkcje. O czym świadczy ból jajników?
Usunięcie jajników: wskazania do wykonania owariektomii
Głównym wskazaniem do usunięcia jajników jest nosicielstwo mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2. To właśnie one zwiększają ryzyko zachorowania na raka jajników aż do 45 procent. Z badań wynika, że podwyższają również ryzyko zachorowania na raka piersi.
O profilaktycznym usunięciu jajników zrobiło się głośno, kiedy do wykonania zabiegu przyznała się Angelina Jolie. Jest ona nosicielką mutacji w genie BRCA1, a na raka jajników zmarła jej mama i babcia - obie zresztą w młodym wieku.
W przypadku aktorki ryzyko zachorowania na raka jajników wynosiło 50 procent, na raka piersi - 87 procent. Z tego powodu w 2013 roku gwiazda zdecydowała się na wykonanie profilaktycznej mastektomii. Teraz wykonała zabieg owariektomii, ponieważ badania wykazały, że ryzyko zachorowania na raka jajników zaczęło rosnąć.
Decyzja Angeliny Jolie wzbudziła w mediach duże emocje. Jedni podziwiają żonę Brada Pitta za odwagę, inni twierdzą, że profilaktyczne usunięcie jajników to zbyt radykalne posunięcie. Onkolodzy jednak uważają, że gdy ryzyko choroby jest tak wysokie, jak w przypadku Jolie, a członkowie najbliższej rodziny zmarli na tego rodzaju nowotwór, owariektomia jest jedynym logicznym zachowaniem.
Rak kosmówki a ciąża: dlaczego ciąża może wywołać nowotwór?
Usunięcie jajników: na czym polega owariektomia?
Owariektomia to zabieg, polegający na usunięciu jajników razem z jajowodami. Oznacza on dla kobiety szereg konsekwencji, m.in. brak posiadania potomstwa oraz przejście przez hormonalną terapię zastępczą, która wywołuje m.in. przyspieszoną menopauzę. Wykonuje się go najczęściej między 35. a 40. rokiem życia, kiedy kobieta już wie, że nie będzie chciała mieć więcej dzieci. W przypadku późniejszego wykrycia mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2 owariektomię przeprowadza się jak najszybciej.
Zabieg usunięcia jajników wygląda tak jak usunięcia macicy. Można go przeprowadzać w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym oraz laparoskopowo - wszystko zależy od stanu zdrowia pacjentki. Chirurg nacina powłoki brzuszne, po czym usuwa jajniki i jajowody.
Choroby nowotworowe u kobiet w ciąży: typy raka, rokowanie, leczenie
Usunięcie jajników: możliwe powikłania
Jak każdy zabieg operacyjny, tak i ten niesie ze sobą możliwość wystąpienia powikłań. Po usunięciu jajników może dojść do infekcji, krwotoku czy powstania zakrzepów. Ponieważ po owariektomii kobieta nie ma w organizmie prawie wcale estrogenów, występują również objawy menopauzy - kołatania serca, uderzenia gorąca, nadmierna potliwość. Dlatego już w 1. dobie po operacji pacjentkom podaje się hormonalną terapię zastępczą, która ma uzupełniać niedobory hormonów. Zwykle kobiety przyjmują estrogen, progestageon oraz androgen.
Terapia nie ustaje po wyjściu ze szpitala, trzeba ją kontynuować zwykle aż do 51. roku życia. W przypadku przerwania może dojść do wielu dodatkowych powikłań: przedwczesnego starzenia się, zawału serca, niewydolności wątroby czy trzustki.
Warto również wiedzieć, że usunięcie jajników nie eliminuje w 100 procentach ryzyka wystąpienia raka jajników i raka piersi. Kobieta, która przeprowadziła owariektomię, powinna wykonywać standardowe badania cytologiczne, USG dopochwowe, USG piersi oraz mammografię.
Usunięcie jajników: jak sprawdzić, czy jest się nosicielem mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2?
Takie badanie jest refundowane przez NFZ w dwóch przypadkach: jeśli wywiad rodzinny wskazuje, że możemy być obciążone mutacją w genie BRCA1 lub BRCA2 lub gdy lekarz rozpoznał u nas raka piersi albo raka jajników. W tej sytuacji otrzymamy odpowiednie skierowanie i będziemy mogły bezpłatnie wykonać badanie w przychodniach.
Każdy, kto chciałby sprawdzić, czy nie jest nosicielem mutacji, może to również zrobić odpłatnie w prywatnych klinikach. Koszt takiego badania zamyka się zwykle w granicy 300 złotych.
