Aerozoloterapia (terapia wziewna, inhalacje) - wskazania i działanie

Spis treści

1. Aerozoloterapia (terapia wziewna, inhalacje) - wskazania
2. Leki stosowane w aerozoloterapii
3. Aerozoloterapia wodami zdrojowymi
4. Terapia wziewna powietrzem w pobliżu tężni solnych
5. Aerozoloterapia powietrzem komór solnych

Aerozoloterapia terapia wziewna, inhalacje) to metoda leczenia i profilaktyki schorzeń układu oddechowego, która polega na wdychaniu zawartych w aerozolu leczniczych substancji. Wyróżnia się inhalacje lekowe, z olejkami leczniczymi, wodami zdrojowymi. Aerozole solne mogą być wytwarzane pod wpływem czynników naturalnych (strefa nadmorska, podziemne wyrobiska solne) lub przy użyciu specjalnych technologii (różnego typu tężnie solankowe i obiekty budowane z brył soli – tzw. groty). Pełnią one rolę nośnika substancji leczniczych i mają ogromny wpływ na zdolność oczyszczania się dróg oddechowych.

Aerozoloterapia (terapia wziewna, inhalacje) - wskazania

Terapia wziewna stosowana jest głównie w chorobach dróg oddechowych, takich jak:

• przewlekłe nieżyty infekcyjne nosa, gardła, krtani lub zatok przynosowych
• przewlekłe nieżyty alergiczne nosa, gardła, krtani lub zatok przynosowych
• przewlekły nieżyt zanikowy lub przerostowy krtani oraz przeciążenie głosu
• przewlekłe nieżyty trąbki słuchowej
• stany po operacjach nosa, migdałków, krtani i zatok przynosowych
• przewlekłe i nawracające nieżyty oraz rozstrzenie oskrzeli
• zespół zatokowo-oskrzelowy
• astma oskrzelowa
• zwłóknienie torbielowate oskrzeli (mukowiscydoza)
• stany po zapaleniu płuc
• stany po zabiegach chirurgicznych drzewa oskrzelowego i płuc

Leki stosowane w aerozoloterapii

Na aerozol mogą się składać woda destylowana albo sól fizjologiczna, w których są rozpuszczone leki, takie jak, np:

• leki powodujące zmniejszenie napięcia ściany oskrzeli i rozszerzenie dróg oddechowych
• leki antycholinergiczne, rozszerzające drogi oddechowe
• leki mukolityczne, pobudzające wydzielanie śluzu przez drogi oskrzelowe i upłynniające go, a przez to ułatwiające wykrztuszanie
• glikokortykosteroidy, które działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie, a przez to hamujące spastyczny skurcz oskrzeli

Aerozoloterapia wodami zdrojowymi

Terapię wziewną lekami stosuje się zakładach fizykoterapii. W uzdrowiskach wykonuje się inhalacje wodami zdrojowymi:

• solankami
• wodami chlorkowo-sodowymi, które zawierają jod - działają stymulująco na błonę śluzową dróg oddechowych, pobudzając ją do wydzielania śluzu i wykrztuszania
• wodami chlorkowo-sodowymi, które zawierają brom - działają łagodząco, zmniejszają wrażliwość błony śluzowej oskrzeli, a przez to wydzielanie śluzu drzewa oskrzelowego
• szczawami alkalicznymi (pozbawionymi naturalnego dwutlenku węgla) - działają łagodząco na błonę śluzową drzewa oskrzelowego
• wody siarkowo-siarkowodorowe - działają bardzo drażniąco na błonę śluzową dróg oddechowych, ale także bakteriobójczo. Sprzyjają oczyszczaniu drzewa oskrzelowego z wydzieliny ropnej u pacjentów z przewlekłym zapaleniem wywołanym infekcją

Terapia wziewna powietrzem w pobliżu tężni solnych

Tężnia to wysoka, drewniana konstrukcja na wolnym powietrzu, którą dawniej budowało się w celu uzyskiwania soli gospodarczej przez naturalne odparowanie solanki (wody mineralnej, która zawiera dużą ilość jonów sodowych). Obecnie są wykorzystywane w celach leczniczych. Solanka najpierw jest pompowana na najwyższy poziom konstrukcji. Następnie swobodnie spływa w dół po gałązkach tarniny, ulegając przy tym odparowaniu. W ten sposób dookoła, w promieniu kilkunastu kilometrów od tężni, unoszą się w powietrzu kropelki roztworu chlorku sodu, z niewielkim dodatkiem jodu i bromu, stwarzając specyficzny aerozol, podobny do aerozolu nad brzegiem morza. Cząsteczki takiego aerozolu dochodzą jedynie do górnych dróg oddechowych. Wpływają więc korzystnie na stan nosa, gardła, zatok przynosowych, krtani i tchawicy. Zawarty w powietrzu w pobliżu tężni solnych jod wpływa korzystnie także na funkcję tarczycy, a brom - na stabilizację układu nerwowego. Pobyty w pobliżu tężni zaleca się również osobom zdrowym, gdyż roztaczający się wokół niej leczniczy aerozol wzmacnia odporność i chroni przed rozwojem licznych schorzeń.

Aerozoloterapia powietrzem komór solnych

Powietrze przesycone jodem i innym prozdrowotnymi pierwiastkami można wdychać nie tylko przy tężniach, lecz także w głębi ziemi, np. komorach i jaskiniach solnych. Powietrze w tym miejscach odznacza się wyjątkową czystością, wysoką zawartością chlorku sodu krystalizującego w formach bardzo drobnych oraz stabilną temperaturą i wysoką wilgotnością. Metoda lecznicza, która wykorzystuje specyficzny mikroklimat tych miejsc to subterranoterapia. Znajduje ona szczególne zastosowanie w leczeniu astmy oskrzelowej. W Polsce podziemne wyrobiska solne znajdują się w uzdrowisku Wieliczka i uzdrowisku Kopalnia Soli Bochnia.

Bibliografia: Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008