Spis treści
- Wskazania do naświetlań promieniami nadfioletowymi
- Przeciwwskazania do naświetlań promieniami nadfioletowymi
Naświetlanie ultrafioletem wykorzystuje się w medycynie i rehabilitacji od lat. Naturalnym źródłem niewidzialnego promieniowania nadfioletowego jest słońce. Dla potrzeb terapeutycznych korzystamy natomiast ze sztucznie generowanego nadfioletu.Ultrafiolet nie wywiera działania cieplnego (czyli nie grzeje), ale ma potężne działanie biologiczne. Przyśpiesza przemianę materii, usprawnia mineralizację kości, pobudza gruczoły wydzielania wewnętrznego, poprawia metabolizm tlenu, obniża podwyższone ciśnienie krwi, a także korzystnie wpływa na układ krwiotwórczy.
Przed naświetlaniami konieczne jest wykonanie testu biologicznego, który określi, jaką dawkę promieniowania można zastosować.
Do naświetlań całkowitych stosuje się dawki podprogowe (nie odczuwa się ich), przy czasie początkowym nieprzekraczającym 2–4 minut na tylną i przednią powierzchnię ciała. Wykonuje się je w serii 12-18 zabiegów codziennie lub co drugi dzień. Po takiej serii należy zrobić 3–4-tygodniową przerwę. Naświetlania miejscowe robi się na ściśle określone i ograniczone miejsca, stosując dawki podprogowe lub rumieniowe. Naświetlania UV wykonuje się za pomocą lamp kwarcowych. Jeśli nie ma skierowania od lekarza w ramach NFZ, jeden zabieg kosztuje od 12 zł.
Wskazania do naświetlań promieniami nadfioletowymi
- choroby skóry (trądzik pospolity)
- czyraczność
- stany zapalne tkanek miękkich
- łysienie plackowate
- owrzodzenia troficzne, trudno gojące się rany
- łuszczyca
- schorzenia układu oddechowego (choroby gardła i nosa, przewlekłe nieżyty oskrzeli, dychawica oskrzelowa), choroby laryngologiczne
- schorzenia reumatologiczne (gościec tkanek miękkich, choroby zwyrodnieniowe dużych stawów)
- w stanach rekonwalescencji
- niedoczynność gruczołów wydzielania wewnętrznego
- utrudniony zrost kostny
- profilaktyka krzywicy
Wrażliwość skóry na promieniowanie nadfioletowe jest różna. Mogą ją zwiększyć niektóre związki chemiczne i leki: antybiotyki (szczególnie z grupy tetracyklin), przeciwcukrzycowe, uspokajające, barbiturany, salicylany, preparaty dziurawca, syntetyczna witamina A. Pamiętaj również, że wcześniejsza ekspozycja na promieniowanie podczerwone (np. lampa Solux) nasila odczyn skóry.
Przeciwwskazania do naświetlań promieniami nadfioletowymi
- nowotwory złośliwe
- czynna gruźlica płuc
- choroby skóry przebiegające ze wzmożonym odczynem na promieniowanie nadfioletowe
- choroby przebiegające z gorączką
- nadczynność tarczycy
- cukrzyca
- wzmożona pobudliwość autonomicznego układu nerwowego
- skłonność do krwawień z przewodu pokarmowego i dróg oddechowych
- miażdżyca naczyń przebiegająca ze znacznym nadciśnieniem, obniżone ciśnienie krwi
- zakażenia ogniskowe
- niedokrwistość złośliwa
- niewydolność krążenia
- RZS w okresie leczenia preparatami złota
- padaczka
Promieniowanie nadfioletowe ma trzy zakresy:
- UVA stanowi ponad 95 proc. energii całego promieniowania nadfioletowego;
- UVB powoduje wystąpienie odczynu rumieniowego, czyli opaleniznę. Nasilenie tego odczynu zależy od intensywności emisji źródła promieniowania, czasu naświetlania, odległości od źródła promieniowania i wrażliwości osobniczej na światło. Promieniowanie UVB zapoczątkowuje syntezę witaminy D3;
- UVC w normalnych warunkach nie dociera do Ziemi.
