Spis treści
- Terapia manualna - poza granicę bólu
- Terapia manualna - dotrzeć do źródeł
- Oprócz terapii manualnej ważny jest zdrowy styl życia
- Terapia manualna: wskazania
- Terapia manualna: przeciwwskazania
Terapia manualna przez setki lat stosowana była tylko przez znachorów - dzisiaj ta metoda rehabilitacji cieszy się uznaniem medycyny akademickiej, a szkolenia z terapii manualnej odbywają się w Polsce jako szkolenia podyplomowe dla fizjoterapeutów oraz lekarzy.
Terapia manualna pozwala leczyć dolegliwości kręgosłupa, zwyrodnienia i urazy stawów, bóle mięśni, głowy oraz napięcia wynikające ze stresu i przemęczenia.
- Właściwie terapia manualna to działanie w obrębie stawów. Ponieważ jednak kości, mięśnie, wiązadła oraz stawy tworzą spójną całość, podczas masażu uciskamy wszystkie tkanki miękkie: skórę, mięśnie, nerwy, wiązadła i ścięgna - tłumaczy terapeuta Andrzej Wosik.
Kiedy coś dzieje się ze stawem, nerwy otaczające torebkę stawową przekazują sygnał do centralnego układu nerwowego i pojawia się ból. Organizm reaguje na niego napięciem mięśnia. Następuje blokada, która powoduje nasilenie bólu. To błędne koło. Celem zabiegu jest odblokowanie najpierw mięśnia, a następnie stawu. Uciska się, ugniata i rozciąga obolałe miejsce pod różnymi kątami, a kiedy odpowiednio rozgrzany mięsień zostanie odblokowany, staw sam ustawia się we właściwej pozycji.
Terapia manualna - poza granicę bólu
- Nic nie robimy na siłę - mówi Andrzej. - Można oczywiście nastawić staw jednym ruchem, ale po co narażać pacjenta na stres? To samo można osiągnąć łagodniejszymi metodami. W terapii manualnej ucisk jest tak silny, że w innych okolicznościach człowiekowi trudno byłoby go wytrzymać. Ale tu, dzięki zastosowaniu także innych metod - np. wschodnich technik rozluźniających - pacjent tak bardzo nie odczuwa bólu.
Terapia manualna przypomina japoński masaż shiatsu. O ile jednak w shiatsu uciska się ściśle określone punkty na meridianach (w medycynie wschodniej - kanały, którymi płynie energia), o tyle tutaj masażysta sam odnajduje zablokowane miejsca.
Barbara Budyn od kilku lat zajmuje się terapią manualną. - Głównym narzędziem pracy terapeuty są dłonie - wyjaśnia. - Poprzez dotyk wyczuwam napięcie w skórze i w mięśniach. Czasem wystarczy tylko spojrzeć na skórę, aby wyczytać z niej wiele informacji, mówiących o stanie zdrowia pacjenta.
Barbara i Andrzej uczyli się u ukraińskich terapeutów, ale wypracowali własną, nieco łagodniejszą metodę. - Tamtejsi terapeuci działają szybko i dość gwałtownie. Ja najpierw delikatnie dotykam, sprawdzam napięcia skóry, obserwuję reakcje pacjenta. Staram się wprowadzić go w stan rozluźnienia, a dopiero potem przystępuję do właściwej terapii - wyjaśnia Andrzej.
Terapia manualna - dotrzeć do źródeł
Terapia może przynieść ulgę nawet w trakcie silnego bólu (np. migrenowego). Zwykle już po pierwszym, 30-minutowym zabiegu, pacjent czuje się lepiej, a po kilku następuje znaczna poprawa. - Jeśli tak się nie dzieje, to znaczy, że przyczyną bólu nie są dolegliwości stawów lub kręgosłupa - tłumaczą terapeuci. - Zalecamy wtedy wizytę u lekarza i przeprowadzenie dokładnych badań. Praca z pacjentem zaczyna się od wywiadu. Oboje poświęcają na to sporo czasu. Może dlatego często udaje im się dotrzeć tam, gdzie nie dociera lekarz - do przyczyny dolegliwości.
- Patrzymy na człowieka całościowo. Traktujemy go z szacunkiem, otaczamy opieką. Sprawiamy, że czuje się bezpiecznie i otwiera przed nami - wyjaśniają Basia i Andrzej. - Dlatego mówi się o terapii, a nie o masażu. Zazwyczaj trafiają do nas ludzie, którzy już gdzieś byli, ale nie otrzymali pomocy. Oczekują współczucia i zrozumienia. Już samo to, że możemy poświęcić człowiekowi więcej czasu niż lekarz w przychodni, ma ogromne znaczenie. W trakcie zabiegu rozmawiamy z pacjentem, ze zrozumieniem wsłuchujemy się w jego problemy.
Terapia manualna to technika fizjoterapii, która polega na wspomaganiu leczenia narządów ruchu, w szczególności kręgosłupa i stawów. Poprzez ucisk, chwyty i różne techniki masażu terapeuta dociera do chorych miejsc. Celem terapii jest zniesienie bólu i przywrócenie normalnej ruchomości w zablokowanych partiach kręgosłupa lub stawach. Terapia manualna jest bezpieczną metodą masażu. Niektóre ćwiczenia pacjent może sam wykonywać w domu.
Metody leczenia wybiera terapeuta, w zależności od tego, czy problemem pacjenta jest nerw, staw, mięsień czy więzadło. Może zastosować:
- mobilizację czyli oddziaływać na stawy, by zwiększyć ich ruchomość
- neuromobilizację czyli oddziaływanie na nerwy
- manipulację służącą do szybkiego uruchomienia stawu (przy jej zastosowaniu pacjent często słyszy kliknięcie lub chrupnięcie w stawie)
- masaż
- stretching
Oprócz terapii manualnej ważny jest zdrowy styl życia
Terapia manualna wykorzystuje naturalne możliwości naszego ciała. Uciskanie zablokowanych punktów ma pobudzić organizm, by bronił się sam. Terapeuta może doraźnie pomóc i dostarczyć organizmowi odpowiedni impuls. Reszta zależy od pacjenta.
- Zawsze zalecamy wykonywanie w domu ćwiczeń izometrycznych i pokazujemy, jak je robić - mówi Basia. - Niestety, nie wszyscy stosują się do tych zaleceń. A samodzielna praca pacjenta ma przy schorzeniach stawów i kręgosłupa ogromne znaczenie! Bo trzeba wzmacniać gorset mięśniowy i odciążać kręgosłup. Równie ważne jest dbanie o siebie: unikanie alkoholu, niepalenie papierosów, odpowiednia dieta. Ludzie zapominają, że bez zmiany stylu życia żadna terapia nie przyniesie trwałych rezultatów. Zwłaszcza mężczyźni to lekceważą. Chcą być twardzi. Jak coś boli, biorą tabletkę i wierzą, że samo przejdzie. Gdy decydują się na terapię, skuteczna pomoc wymaga więcej czasu. Kobiety częściej widzę w swoim gabinecie.
Terapia manualna: wskazania
- zespoły bólowe stawów i kręgosłupa
- bóle głowy, także migrenowe
- drętwienie kończyn i palców
- dyskopatia
- nerwobóle
- wady postawy
- napięcia karku
- stany napięcia i przemęczenia
Terapia manualna: przeciwwskazania
- gruźlica kości
- złamania
- pęknięcia
- daleko posunięta osteoporoza
miesięcznik "Zdrowie"
