Nadwaga w ciąży szkodzi tobie i dziecku

Spis treści

1. Nadwaga w ciąży zagrożenia
2. Ile możesz przytyć w ciąży?
3. Nadwaga w ciąży to ciąża z problemami
4. Nadwaga w ciąży zwiększa ryzyko cukrzycy ciążowej
5. Nadmierne tycie w ciąży skutkuje trudniejszym porodem
6. Nadwaga w ciąży sprawia, że dłużej dochodzisz do siebie po porodzie
7. Nadwaga u mamy może wpłynąć na zdrowie dziecka

Nadwaga w ciąży to nic dobrego, dlatego ważne jest kontrolowanie przez cały okres ciąży prawidłowej wagi. Często kobiety, które przybrały 20 kg w ciąży, rodzą mniejsze dzieci, niż te, które utyły jedynie kilka kilogramów. Zdarza się nawet, że ich dzieci są niedożywione (organizm kobiety otyłej ma większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, więc mniej zostaje dla dziecka).  Nadwaga u ciężarnej często idzie w parze z wysoką wagą urodzeniową dziecka – do takiego wniosku doszli norwescy uczeni, którzy przebadali 58 tys. ciężarnych kobiet oraz prześledzili rozwój ich dzieci. Badacze podkreślają, że noworodki z dużą wagą urodzeniową mają w późniejszym życiu więcej kłopotów z utrzymaniem prawidłowej wagi. Choćby dlatego warto pilnować wagi w ciąży i dbać, by nie przytyć w ciąży więcej niż 12–15 kg.

Nadwaga w ciąży zagrożenia

Kobiety w ciąży, które mają nadwagę, są bardziej narażone na nadciśnienie, żylaki w ciąży, hemoroidy w ciąży i cukrzycę ciążową. Tymczasem podwyższone ciśnienie może wpłynąć niekorzystnie na wzrost dziecka, zaś cukrzyca zwiększa ryzyko urodzenia dziecka ze zbyt dużą masą ciała (makrosomia).

Sprawdź: wykres prawidłowej wagi w ciąży

Ponadto dzieci matek z cukrzycą są bardziej narażone na tę chorobę. Kobiety z nadwagą w ciąży mają osłabione mięśnie i stawy, co utrudnia naturalny poród. Ze względu na większą skłonność do zakażeń i infekcji, gorzej też goją się u nich rany po nacięciu krocza lub po cesarskim cięciu.

Więcej niebezpieczeństw dla matki i dziecka niesie ze sobą nadwaga w ciąży niż niedowaga, dlatego nie martw się, jeśli utyłaś mniej niż twoja koleżanka, która jest w tym samym miesiącu ciąży. Rzadko się zdarza, żeby szczupła kobieta, która właściwie się odżywia w ciąży, nie dostarczała dziecku wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Wegetarianki, mimo że tyją w ciąży niewiele, rodzą zdrowe i duże dzieci.

Nadwaga w ciąży to ciąża z problemami

Otyłość znacznie zmniejsza komfort przyszłej mamy. Kobiecie trudniej się poruszać, oddychać, łatwiej za to o zmęczenie, ponieważ każda najprostsza czynność powoduje zadyszkę. Im więcej pokazuje waga, tym jest gorzej, zwłaszcza że brak aktywności spowodowany nadwagą rodzi kolejne kłopoty, np. zaparcia czy bóle stawów nóg. Obserwacje pokazują, że ciężarne z nadwagą częściej cierpią na żylaki i obrzęki nóg, gdyż nadmiar kilogramów zaburza i tak mniej sprawną gospodarkę wodną organizmu. Częściej też dolegają im zakażenia układu moczowego z powodu gorszej pracy nerek. Powszechnym problemem są też bóle kręgosłupa spowodowane większymi obciążeniami, które musi znosić szkielet ciężarnej. Takie mamy muszą być nieraz kierowane na rehabilitację, aby w ogóle mogły normalnie funkcjonować do czasu porodu. Nadwaga sprzyja również typowym powikłaniom ciążowym – nadciśnieniu indukowanemu ciążą, stanowi przedrzucawkowemu czy cukrzycy, o której zaraz powiemy więcej. Warto przy tym podkreślić, że nadmiar tkanki tłuszczowej utrudnia diagnostykę, czyli prawidłowe przeprowadzenie badań USG czy KTG, a nawet zwykłego badania ginekologicznego ciężarnej kobiety.

Nadwaga w ciąży zwiększa ryzyko cukrzycy ciążowej

Jednym z najpoważniejszych powikłań u przyszłych mam z nadwagą jest cukrzyca ciążowa. Przypadków tej dolegliwości jest z roku na rok coraz więcej, w Polsce obecnie dotyczy ona kilkunastu procent ciężarnych pacjentek. Istotą choroby jest zaburzenie tolerancji glukozy spowodowane wysokim poziomem estrogenów, progesteronu i prolaktyny. Mimo tej burzy hormonalnej, organizm zdrowej ciężarnej powinien sobie poradzić z nadmiarem glukozy we krwi. Niestety, nie zawsze tak jest, zwłaszcza gdy kobieta ma nadwagę: obserwacje naukowców wskazują, że głównym czynnikiem towarzyszącym cukrzycy ciążowej jest nadmierna masa ciała. Im wyższe BMI, tym większe ryzyko, że rozwiną się u niej zaburzenia metaboliczne, które mają fatalny wpływ na zdrowie przyszłej mamy i jej dziecka. Po pierwsze: cukrzyca sprzyja miażdżycy i chorobom nerek, a także powikłaniom ciążowym i poronieniom. Po drugie: u 7,5 proc. kobiet może ona przekształcić się w cukrzycę typu 2 (groźną chorobę, której skutkiem są dolegliwości układu sercowo-naczyniowego, neuropatia itd.). To nie wszystko: dzieci matek z cukrzycą rodzą się bardzo duże (to tzw. makrosomia płodu), co utrudnia poród i często jest przyczyną cesarskiego cięcia.  Cukrzyca ma wpływ również na późniejsze zdrowie maluchów: badania pokazują, że w życiu dorosłym również są zagrożone tą chorobą, ponieważ już w życiu płodowym rozwija się u nich insulinooporność.

Nadmierne tycie w ciąży skutkuje trudniejszym porodem

Masa ciała wpływa na słabszą kondycję kobiety. Tymczasem rodzenie siłami natury to duży wysiłek wymagający nie tylko energii, ale też sprawności fizycznej. Wiele kobiet z nadwagą nie jest w stanie temu podołać, dlatego ich poród często kończy się użyciem próżniociągu lub kleszczy, a nawet operacyjnie. Cesarskie cięcie zresztą jest częstym wskazaniem dla otyłych ciężarnych – nie ze względu na ich wagę, ale ze względu na komplikacje, które mogą się pojawić w czasie porodu. Jedną z nich jest waga noworodka powyżej 4 kilogramów (otyłe ciężarne często rodzą większe dzieci). Urodzenie siłami natury tak dużego dziecka wiąże się np. z ryzykiem dystocji barkowej, czyli zaklinowania się barku malucha w czasie parcia. Przeprowadzenie cesarki u otyłej kobiety to jednak też trudność, ponieważ duża ilość tkanki tłuszczowej utrudnia wykonanie znieczulenia i operację. Problemem może być również większa utrata krwi związana z zaburzonym krzepnięciem (częste zjawisko u osób z nadwagą).

Nadwaga w ciąży sprawia, że dłużej dochodzisz do siebie po porodzie

Im więcej kilogramów, tym trudniejszy jest również połóg oraz powrót do formy po porodzie. O ile młode mamy z przepisową liczbą kilogramów wstają zwykle z łóżka już kilka godzin po urodzeniu dziecka, o tyle kobiety z nadwagą są pionizowane dużo później. Z uwagi na ewentualne komplikacje (np. rozejście się szwów czy ryzyko zatoru płucnego) przebywają w szpitalu dłużej niż inne pacjentki. Nadmiar tkanki tłuszczowej sprzyja stanom zapalnym śluzówki macicy i utrudnia proces gojenia się ran (po cesarce lub pęknięciu krocza): częściej ulegają one zakażeniom, co jest powodem nie tylko dyskomfortu, ale i realnym zagrożeniem dla zdrowia. Statystyki pokazują, że połóg otyłej kobiety jest zwykle dłuższy: macica wolniej się obkurcza, a to w połączeniu ze słabiej gojącymi się ranami jest przyczyną mniejszej aktywności młodej mamy. Tymczasem to właśnie ruch przyspiesza powrót do formy po porodzie, zapobiega zakrzepowemu zapaleniu żył, a także reguluje trawienie, spowolnione akcją porodową.

Nadwaga u mamy może wpłynąć na zdrowie dziecka

Wpływ cukrzycy ciążowej na zdrowie dzieci w przyszłości, o którym pisaliśmy, to dowód na to, że okres płodowy może zaważyć na całym późniejszym życiu. Takimi zależnościami zajmuje się epigenetyka, która bada zmiany, jakie zachodzą w kodzie genetycznym płodu pod wpływem diety matki. Dzięki temu wiemy, że nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie przyszłej mamy sprzyja otyłości u dziecka w przyszłości, gdyż jego organizm już w życiu płodowym zaczyna gromadzić tłuszcz. A to samo w sobie jest czynnikiem zwiększającym ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, a także nowotworów oraz wad serca. Skutkiem nadwagi mamy mogą być też kłopoty z nerkami u kilkulatka czy problemy neurologiczne.

miesięcznik "M jak mama"