Spis treści
- Wkładka domaciczna: w jaki sposób zapobiega ona ciąży?
- Jak przebiega zakładanie wkładki domacicznej?
- Zalety wkładek domacicznych
- Wady wkładek domacicznych
- Jakie są przeciwwskazania do wkładek domacicznych?
- Czy po usunięciu wkładki domacicznej możliwe jest zajście w ciążę?
Wkładka domaciczna (nazywana również wkładką wewnątrzmaciczną, spiralą domaciczną czy skrótowo IUD, od angielskiej nazwy intrauterine device) zaliczana jest do mechanicznych metod zapobiegania poczęciu (antykoncepcji mechanicznej). Wkładkę – jak sama nazwa wskazuje – umieszcza się we wnętrzu kobiecych dróg rodnych. Dość łatwo można się domyślić, że sama już obecność takiego przyrządu w obrębie macicy może upośledzać możliwość zapłodnienia i wystąpienia ciąży, tak naprawdę jednak działanie wkładek domacicznych jest zdecydowanie bardziej skomplikowane.
Wkładka domaciczna: w jaki sposób zapobiega ona ciąży?
Wyróżniane są dwa rodzaje wkładek domacicznych: jedne z nich zawierają miedź, w drugich znajdują się z kolei hormony z grupy progestagenów. Takie zróżnicowanie związane jest nie tylko z tym, jak długie jest działanie wkładki wewnątrzmacicznej (które jest zdecydowanie dłuższe w przypadku wkładek miedzianych), ale i doprowadza do pewnych odmienności w działaniu poszczególnych wkładek domacicznych.Spirale wewnątrzmaciczne, które uwalniają hormony, przede wszystkim wpływają na stan śluzu pochwowego, czyniąc go zdecydowanie bardziej ciągliwym i mniej przepuszczalnym – występowanie takiego zjawiska sprawia, że znajdujące się w pochwie plemniki mają upośledzoną zdolność przemieszczania się w kierunku jajowodu, w którym to klasycznie dochodzi do zapłodnienia. Substancje uwalniane z tego typu wkładek domacicznych mogą również zahamowywać występowanie owulacji.
Wkładki miedziane doprowadzać mogą z kolei do rozwoju swoistego stanu zapalnego w obrębie macicy – takie zjawisko tymczasem sprawia, że gdyby doszło nawet do zapłodnienia komórki jajowej, to możliwość jej implantacji w macicy jest zdecydowanie zmniejszona.
Oba typy wkładek domacicznych prowadzą również do tego, że błona śluzowa macicy staje się cienka i to stanowi kolejny powód tego, że w razie gdyby nawet doszło do zapłodnienia, to warunki w macicy są niesprzyjające dla implantacji zapłodnionej komórki jajowej.
Jak przebiega zakładanie wkładki domacicznej?
Teoretycznie wkładkę domaciczną można – oczywiście kobiecie niebędącej w ciąży – założyć w dowolnym momencie. Zalecane jest jednak wprowadzanie tego środka antykoncepcyjnego w ostatnich dniach miesiączki m.in. z tego względu, że w tym czasie wejście do jamy macicy jest fizjologicznie poszerzone.
Wkładkę domaciczną wprowadza się do dróg rodnych przy pomocy specjalnego aplikatora. Przed dokonaniem tej czynności konieczne jest jednak przeprowadzenie badania ginekologicznego, podczas którego wykluczane są ewentualne przeciwwskazania do tej formy antykoncepcji. Ogólnie całkowity czas zakładania wkładki wewnątrzmacicznej nie jest długi – sięga on około 15 minut.
Zalety wkładek domacicznych
Zapewne najbardziej interesującym pacjentki aspektem, stanowiącym jednocześnie największą zaletę wkładek domacicznych, jest ich skuteczność - przekracza ona bowiem nawet 99%.
Wkładka domaciczna polecona może być pacjentkom, u których, ze względu na różne przeciwwskazania, nie jest możliwe stosowanie antykoncepcji doustnej. Z tego rodzaju antykoncepcji mogą korzystać również te kobiety, które są w trakcie karmienia piersią. Niektóre kobiety mogą się obawiać, że o pigułkach antykoncepcyjnych zdarzy im się po prostu zapominać i przez to będą one mogły zajść w nieplanowaną ciążę – takim osobom można polecić wkładki domaciczne, ponieważ o nich po prostu pamiętać nie trzeba – znajdująca się w drogach rodnych spirala zapewnia pacjentce ochronę przed poczęciem.
Za zaletę wkładek domacicznych można też uznać czas, przez który wywierają one swoje działanie. Dokładna długość działania wkładki uzależniona jest od jej rodzaju, w przypadku wkładek uwalniających hormony możliwy czas jej stosowania zależny jest np. od ilości hormonów znajdujących się we wkładce. Krócej można stosować wkładki hormonalne – one działają przez rok do trzech lat. Zdecydowanie dłużej swoje działania wkładki wywierają miedziane, ten typ spiral domacicznych można bowiem zakładać nawet raz na 10 lat.
Warto również wspomnieć o tym, że wkładki uwalniające hormony mogą łagodzić objawy pewnych kobiecych schorzeń. Tego typu spirale mogą bowiem łagodzić bóle towarzyszące miesiączkowaniu, rozwiązać problem wyjątkowo obfitych krwawień miesięcznych czy łagodzić objawy endometriozy.
Wady wkładek domacicznych
Wkładki domaciczne z pewnością mają swoje zalety, mają one jednak i pewne wady. Pierwsza z nich związana jest już z samym zakładaniem tych urządzeń: szczególnie w okresie bezpośrednio po aplikacji wkładki istnieje bowiem zwiększone ryzyko wystąpienia zakażenia dróg rodnych.Spirale domaciczne zaprojektowane zostały tak, by utrzymywać się we wprowadzonym położeniu, zawsze istnieje jednak ryzyko, że umieszczona w macicy wkładka ulegnie przemieszczeniu lub nawet całkowicie wypadnie na zewnątrz organizmu.
Wkładki domaciczne czasami (szczególnie w początkowym okresie po ich założeniu) mogą prowadzić do pewnych nieprzyjemnych dolegliwości. Zdarza się, że wkładki miedziane doprowadzają do zwiększenia objętości krwawień miesiączkowych czy do nasilenia bólów menstruacyjnych. Spirale hormonalne mogą z kolei sprawiać, że miesiączki staną się nieregularne. Problemy tego rodzaju – jeżeli w ogóle wystąpią – zazwyczaj ustępują jednak w ciągu kilku miesięcy po wprowadzeniu wkładki do wnętrza macicy.
Wśród wad wkładek domacicznych nie sposób nie wspomnieć również o tym, że nie chronią one przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, a także o tym, że urządzenia te nie mogą być wykorzystywane przez każdą chętną ku temu pacjentkę – istnieją bowiem pewne stany uniemożliwiające stosowanie wkładek wewnątrzmacicznych.
Jakie są przeciwwskazania do wkładek domacicznych?
Wkładek domacicznych nie stosuje się przede wszystkim u pacjentek, u których istnieją jakieś schorzenia ginekologiczne. To właśnie dlatego przed wprowadzeniem spirali przeprowadzone jest badanie ginekologiczne. Wykrycie podczas niego takich problemów, jak np. nadżerka, mięśniaki czy stan zapalny narządów rodnych, uniemożliwia stosowanie przez pacjentkę tej formy antykoncepcji.
Wkładki hormonalne przeciwwskazane są m.in. u pacjentek z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Spiral uwalniających miedź nie stosuje się z kolei u kobiet, które cierpią na chorobę Wilsona oraz u tych pacjentek, które są lub mogą być uczulone na miedź.
Wkładek domacicznych ginekolodzy nie polecają również tym pacjentkom, które jeszcze nie rodziły dzieci – takie stanowisko wynika m.in. z tego, że u nieródek rozwarcie szyjki macicy jest stosunkowo niewielkiego stopnia.
Czy po usunięciu wkładki domacicznej możliwe jest zajście w ciążę?
Pacjentki rozważające zastosowanie antykoncepcji w postaci wkładki mogą mieć jedną wątpliwość dotyczącą tego, czy będą one jeszcze w ogóle mogły zajść w przyszłości w ciążę. Tego typu obawy można rozwiać – uzyskanie ciąży u kobiety, która stosowała spiralę domaciczną, jest jak najbardziej możliwe. W ciążę można już nawet podczas pierwszej owulacji, która pojawi się po usunięciu wkładki. W sytuacji jednak, gdyby faktycznie pacjentka stosująca wcześniej spiralę domaciczną planowała zostać matką, najkorzystniej jest zasięgnąć opinii ginekologa – specjalista będzie w stanie powiedzieć, po jakim czasie od usunięcia wkładki najkorzystniej będzie rozpocząć starania o dziecko.
