Spis treści
- Zaburzenia hormonalne: wahania masy ciała
- Zaburzenia hormonalne: nadmierne owłosienie
- Zaburzenia hormonalne: spadek libido
- Zaburzenia hormonalne: zmienność nastrojów
- Zaburzenia hormonalne: zmiany skórne
- Zaburzenia hormonalne: zaburzenia cyklu miesiączkowego i niepłodność
Gruczoły produkujące hormony tworzą jeden z najważniejszych układów w ludzkim organizmie. Odpowiadają za naszą płodność, nastrój i metabolizm, a więc ich działanie ujawnia się we wszystkich sferach funkcjonowania ludzkiego ciała.
Zachwianie równowagi hormonalnej może objawiać się na wiele sposobów, w zależności od rodzaju zaburzenia. Do najczęstszych objawów zaliczyć możemy jednak problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, nadmierne owłosienie, spadek libido, zmienność nastrojów, zmiany skórne, zaburzenia cyklu miesiączkowego i niepłodność.
>> Badania hormonalne: jakie powinnaś wykonać przed zajściem w ciążę? >>
Hormony – dlaczego rządzą naszym ciałem?
Zaburzenia hormonalne: wahania masy ciała
Starasz odżywiać się racjonalnie, a mimo to przybierasz na wadze? Przyrost wagi, niespowodowany błędami w odżywianiu, może być wywołany przez niedoczynność tarczycy lub insulinooporność.
Niedoczynność tarczycy oznacza wydzielanie przez ten gruczoł zbyt małej ilości tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Substancje te wpływają w dużym stopniu na metabolizm. Są one niezbędne do prawidłowego spalania tłuszczu, w związku z czym ich niedobór objawia się przyrostem masy ciała.
Aby ocenić funkcję tarczycy należy wykonać badanie TSH, FT3 i FT4. Skierowanie na badanie TSH możemy otrzymać od internisty. Na pozostałe badania może nas skierować endokrynolog.
Insulinooporność objawia się nieprawidłową odpowiedzią tkanek na insulinę. W praktyce oznacza to, że nasza trzustka musi wytworzyć kilkukrotnie większą ilość tego hormonu w celu utrzymania poziomu cukru na odpowiednim poziomie, niż u osoby zdrowej. Nadmiar insuliny niestety powoduje również utrudnienia w spalaniu tłuszczu. Dodatkowo tak duże ilości insuliny krążące w organizmie powodują wahania poziomu cukru, te zaś wywołują napady głodu, co również nie sprzyja szczupłej sylwetce.
Aby sprawdzić czy problem insulinooporności nas dotyczy, należy wykonać krzywą cukrową i krzywą insulinową, a więc zbadać poziom cukru i insuliny na czczo, godzinę i dwie godziny po wypiciu glukozy.
Zaburzenia hormonalne: nadmierne owłosienie
Nadmierne owłosienie objawia się występowaniem ciemnych włosów w miejscach charakterystycznych dla mężczyzn, a więc na brzuchu, udach, pośladkach, dolnej części pleców i twarzy. W łagodniejszej formie może występować jedynie delikatny wąsik i intensywne, ciemne owłosienie na nogach i rękach.
Schorzenie to, zwane hirsutyzmem, wywołane jest nadmierną produkcją męskich hormonów w organizmie kobiety przez jajniki bądź nadnercza.
Konieczne będzie sprawdzenie poziomu wolnego testosteronu, androstendionu, dhea, dhea-s , i 17 oh- progesteronu. Badania te pozwolą ustalić czy androgenizacja wynika z nieprawidłowej funkcji jajników czy nadnerczy, co wpłynie na optymalizację leczenia.
>> Czytaj także: PCOS leczenie - jak przebiega? >>
Zaburzenia hormonalne: spadek libido
Za kobiece libido odpowiedzialnych jest wiele czynników. Jednym z nich jest odpowiednia równowaga hormonalna. Obniżenie libido może wynikać z zaburzeń cyklu miesiączkowego i braku owulacji, ponieważ to właśnie podczas owulacji panie odczuwają najsilniej potrzeby seksualne.
Kolejnym wrogiem libido jest wysoki poziom prolaktyny, występujący naturalnie po porodzie i mający na celu skupienie uwagi kobiety na dziecku przez wyciszenie potrzeb seksualnych. Jeżeli jednak wysoki poziom prolaktyny występuje niezależnie od porodu, wymaga leczenia.
Diagnostyka opiera się na oznaczeniu poziomu prolaktyny we krwi. Należy pamiętać, aby do badania zgłosić się w godzinach porannych i być na czczo.
Zaburzenia hormonalne: zmienność nastrojów
Jak wiadomo, hormony wpływają nie tylko na nasze ciało, ale również na umysł. Niekiedy skutki wahań ich poziomu, zwłaszcza w przypadku hormonów tarczycy, mogą być mylone z depresją i zaburzeniami dwubiegunowymi.
Jeżeli więc mamy wrażenie, że z naszymi emocjami i nastrojem dzieje się coś niedobrego, warto skonsultować się z endokrynologiem. Przebadać powinniśmy przede wszystkim tarczycę. Warto również oznaczyć poziom estrogenów i progesteronu, ponieważ one także wpływają na nasze samopoczucie.
Z tego rodzaju problemami, oprócz stanów chorobowych, najczęściej spotykamy się w okresie dojrzewania, ciąży i w trakcie menopauzy.
Zaburzenia hormonalne: zmiany skórne
Nieprawidłowy poziom hormonów prowadzi głownie do zmian trądzikowych i przebarwień. Nadprodukcja androgenów powoduje zwiększoną produkcję łoju, którego nadmierne ilości zalegają w porach skóry, stanowiąc doskonalą pożywkę dla bakterii.
Warto więc zbadać poziom testosteronu, androstendionu, dhea, dhea-a i 17 oh- progesteronu, zwłaszcza, jeżeli trądzik pojawia się u nas w wieku dojrzałym, a więc po 20. roku życia.
Kolejny problem skórny stanowią przebarwienia, czyli obszary skóry o wzmożonej pigmentacji. Problemy te często dotyczą kobiet w ciąży, pań stosujących hormonalną terapię zastępczą i doustne środki antykoncepcyjne. Wahania poziomu hormonów pobudzają bowiem melanocyty do wzmożonej produkcji barwnika, będącego bezpośrednią przyczyną plam na skórze. W celu postawienia diagnozy należy udać się do dermatologa, a następnie do ginekologa–endokrynologa, który zaleci odpowiednie badania.
Pamiętajmy o codziennym stosowaniu kremów z wysokim filtrem, ponieważ promieniowanie słoneczne dodatkowo pobudza tworzenie zmian barwnikowych.
Zaburzenia hormonalne: zaburzenia cyklu miesiączkowego i niepłodność
Zanik miesiączki, cykle nieregularne i bezowulacyjne jednoznacznie świadczą o występowaniu zaburzeń gospodarki hormonalnej. Przyczyn może być wiele: zespół policystycznych jajników, insulinooporność, hiperprolaktynemia, zaburzona praca tarczycy bądź nadnerczy.
Takie objawy wymagają przeprowadzenia wnikliwej diagnostyki pod okiem specjalisty ginekologa-endokrynologa, a więc oznaczeń poziomu hormonów we krwi, a także diagnostyki ultrasonograficznej jajników, tarczycy, a niekiedy również nadnerczy.
