Spis treści
- Choroby przenoszone drogą płciową a ciąża
- Choroby weneryczne - objawy
- Choroby weneryczne bakteryjne i wirusowe w czasie ciąży
- Jak się chronic przed chorobami przenoszonymi drogą płciową?
Choroby przenoszone drogą płciową, powszechnie nazywane chorobami wenerycznymi, to infekcje, które rozprzestrzeniają się poprzez seks z osobą, która jest chora. Do zakażenia może dojść podczas stosunku, ale również w czasie oralnej aktywności seksualnej.
Choroby przenoszone drogą płciową a ciąża
Choroby przenoszone drogą płciową zawsze wywołują poważne konsekwencje dla zdrowia, dlatego wymagają leczenia, niezależnie od tego, czy jesteś w ciąży, czy nie. Jednak w czasie ciąży są wyjątkowo groźne, ponieważ w tym okresie nie jesteś jedyną osobą wystawioną na ryzyko powikłań związanych z tymi chorobami.
W przypadku nienarodzonego dziecka ich następstwa mogą być bardzo poważne. Na szczęście szybkie zdiagnozowanie choroby pozwala na skuteczne wyleczenie lub przynajmniej na dobrą ochronę dziecka. Dlatego w każdym kraju – i Polska nie jest tu wyjątkiem – kobieta w ciąży objęta jest programem badań prenatalnych, wśród których są także testy w kierunku chorób wenerycznych. Trzeba też pamiętać, by zawsze zgłosić lekarzowi ewentualną możliwość zakażenia, np. po przygodnym stosunku.
Choroby weneryczne - objawy
Czasami choroby przenoszone drogą płciową nie dają żadnych objawów. Zwykle jednak można wyróżnić charakterystyczne symptomy. Należą do nich:
- guzki, owrzodzenia lub brodawki w pobliżu odbytu lub ujścia pochwy
- obrzęk lub zaczerwienienie w pobliżu pochwy
- wysypka (z bólem lub bez bólu)
- bolesne oddawanie moczu
- utrata masy ciała, luźny stolec, nocne poty
- bóle, gorączka i dreszcze
- zażółcenie skóry (żółtaczka)
- wydzielina z pochwy (upławy mogą mieć przykry zapach)
- krwawienie z pochwy inne niż w czasie miesiączki
- ból w czasie stosunku
- nasilony świąd sromu i pochwy.
Choroby weneryczne bakteryjne i wirusowe w czasie ciąży
Do chorób przenoszonych drogą płciową należą między innymi: opryszczka genitalna, AIDS, brodawki płciowe (kłykciny kończyste), WZW B (wirusowe zapalenie wątroby typu B), chlamydia, kiła, rzeżączka i rzęsistkowica.
- Opryszczka
To infekcja, w czasie której wirus namnaża się i staje się zaraźliwy, zanim pojawią się jakiekolwiek objawy skórne. Dla ciężarnej kobiety wirus jest stosunkowo bezpieczny, istnieje jednak wysokie ryzyko przejścia zakażenia na płód i wywołania u niego poważnych powikłań. Aktywne zmiany w przebiegu opryszczki na narządach płciowych są wysoce zakaźne i mogą zarazić dziecko w czasie porodu drogami natury. Dlatego kobiety z aktywną opryszczką rodzą przez cięcie cesarskie, by zapobiec przeniesieniu wirusa na noworodka. Matka leczona jest doustnymi lekami przeciwwirusowymi.
- HIV/AIDS
To wirus niedoboru odporności, który niszczy układ immunologiczny i po pewnym czasie przestaje chronić organizm przed chorobami. Dzięki stworzeniu nowoczesnych leków transmisja zakażenia HIV do płodu jest znacznie ograniczona, jednak zdarza się, że wirus jest przekazywany – wówczas skutki są bardzo złe i u dziecka może się rozwinąć AIDS. Zakażenie leczone jest lekami antyretrowirusowymi.
- Rzężączka w ciąży
Jest bardzo częstą chorobą bakteryjną, przenoszoną drogą płciową, zwykle diagnozowaną przez wykonanie wymazu z pochwy. Infekcja może powodować upławy, pieczenie podczas oddawania moczu lub bóle brzucha. Leczy się ją antybiotykami bezpiecznymi dla płodu. Nieleczona rzeżączka może zwiększać ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. U dziecka, które urodzi się w czasie aktywnego zakażenia matki, mogą wystąpić zakażenia stawów lub zagrażające życiu zakażenia krwi (sepsa), a najczęściej – problemy ze wzrokiem. Dlatego w czasie porodu noworodkowi (każdemu) wkrapla się do oczu azotan srebra, niwelujący działanie groźnych bakterii.
- HPV (brodawki płciowe) w ciąży
Wirus brodawczaka ludzkiego może wpływać na powstawanie raka szyjki macicy. Brodawki narządów płciowych często pojawiają się jako małe, kalafiorowate zmiany dające czasami objaw świądu lub pieczenia. Wirusem bardzo łatwo się zarazić. Przy dużych zmianach kłykciny kończyste w ciąży mogą utrudniać poród drogami natury. Leczenie podejmuje się po urodzeniu dziecka i polega ono między innymi na usunięciu brodawek laserem.
- Chlamydia
Choroba wywoływana bakteriami, które przenikają do wnętrza komórek, tam się rozmnażają, a następnie rozprzestrzeniają się wraz z krwią. Może powodować zwiększone ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu. U noworodków narażonych na zakażenie występuje poważne ryzyko infekcji oczu i zapalenia płuc, dlatego ciąże takie rozwiązuje się zwykle przez cesarskie cięcie. W leczeniu chlamydii w ciąży stosuje się antybiotykoterapię.
- Kiła w ciąży
Wywoływana jest przez bakterie i najczęściej diagnozowana w czasie badań krwi, chociaż choroba objawia się bardzo charakterystycznie, wywołując owrzodzenia i nadżerki w obrębie narządów płciowych lub jamy ustnej – w zależności od tego, w jaki sposób doszło do zakażenia. Kiła jest łatwo przekazywana na nienarodzone dziecko i prowadzi często do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu lub do urodzenia dziecka z poważnymi wadami rozwojowymi. Niemowlęta zarażonych matek często rodzą się przedwcześnie.
U nieleczonych dzieci, które przetrwały poród z zakażeniem, rozwijają się problemy wielonarządowe, w tym choroby mózgu, oczu, uszu, serca, skóry, zębów i kości. Leczenie polega na podaniu antybiotyku odpowiedniego dla kobiety w ciąży.
RÓB BADANIA!
Już w pierwszym trymestrze, a następnie w trzecim każda przyszła mama powinna zrobić badania w kierunku chorób wenerycznych. Podstawowym jest tzw. odczyn WR lub VDRL, który pozwala wykryć kiłę. Badanie to powinno być pierwszy raz wykonane do 10. t ygodnia ciąży, a powtórzone między 33. a 37. tygodniem ciąży, podobnie jest z testem w kierunku HIV. W ostatnim trymestrze ciąży konieczne jest również przeprowadzenie badania na obecność antygenu Hbs (wirusowego zapalenia wątroby typu B).
Choroba jest infekcją wątroby wywołaną przez wirus zapalenia wątroby typu B. Jeśli kobieta w ciąży jest zakażona, może przenosić zakażenie na dziecko przez łożysko. Zainfekowany noworodek może stać się nosicielem, co prowadzi do chorób wątroby. Dziecko chorej matki jest szczepione tuż po porodzie. Na szczęście wykonywane na początku ciąży badania przesiewowe i bardziej powszechne stosowanie szczepionki WZW typu B może zapobiec zakażeniu.
Rzęsistkownica est zakażeniem wywoływanym przez pasożyta i objawiającym się żółtozielonymi upławami oraz bólem w czasie zbliżenia lub oddawania moczu. Zakażenie rzęsistkiem pochwowym zwiększa ryzyko urodzenia dziecka przedwcześnie. Po wyleczeniu choroby antybiotykiem należy wykonać badania kontrolne.
Jak się chronic przed chorobami przenoszonymi drogą płciową?
Oto kilka podstawowych kroków, które można podjąć, aby chronić się przed zarażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową:
- wstrzemięźliwość seksualna jest jedynym pewnym sposobem uniknięcia chorób przenoszonych drogą płciową;
- korzystanie z prezerwatyw to pewna metoda uniknięcia zakażenia – szczególnie jeśli masz więcej niż jednego partnera;
- ograniczenie liczby partnerów seksualnych – im więcej masz partnerów, tym bardziej prawdopodobne jest zarażenie się chorobami przenoszonymi drogą płciową; najbezpieczniejsza jest monogamia;
- rozważny wybór partnerów seksualnych: nie uprawiaj seksu z kimś, kogo podejrzewasz o chorobę lub kto ma wielu partnerów seksualnych.