Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej?

Spis treści

1. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: mój ginekolog czy specjalna poradnia
2. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jak ocenić rodzaj ciąży
3. Podwójna ciąża to podwójne dolegliwości?
4. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jak często trzeba odwiedzać ginekologa?
5. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jakie badania?
6. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie powikłania ciążowe występują częściej w ciąży bliźniaczej niż pojedynczej?
7. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy podwójna przyszła mama powinna jeść więcej niż standardowa ciężarna?
8. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie są zalecenia dotyczące suplementacji? Czy różnią się od tych z ciąży pojedynczej?
9. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy wskazana jest rezygnacja z pracy zawodowej i ćwiczeń fizycznych?
10. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy w ciąży bliźniaczej można kontynuować współżycie seksualne?
11. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Ile badań USG należy wykonać w ciąży bliźniaczej?
12. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy u dzieci z ciąż bliźniaczych częściej występują aberracje chromosomowe, np. zespół Downa?
13. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie są zalecenia dotyczące diagnostyki prenatalnej: czy w każdej ciąży bliźniaczej powinny być wykonane testy biochemiczne (test PAPP-A, potrójny)?
14. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Co to jest zespół podkradania? Jak często występuje i czy można to leczyć?
15. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy w ciąży bliźniaczej większe jest ryzyko porodu przedwczesnego?
16. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie metody można stosować, aby zapobiec porodowi przedwczesnemu?
17. Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy poród dwojga dzieci może odbyć się w każdym szpitalu?

"Odczuwam wielki niedosyt informacji na temat ciąży bliźniaczej" – napisała do nas czytelniczka, która spodziewa się bliźniąt. Wychodzimy naprzeciw jej oczekiwaniom i rozpoczynamy cykl artykułów adresowanych do rodziców, a zwłaszcza mam, które spodziewają się więcej niż jednego dziecka. Na początek – krótki poradnik o ciąży bliźniaczej w formie pytań i odpowiedzi.

Czytaj: Opieka nad bliźniakami - jak wygląda?

CIĄŻA BLIŹNIACZA to ciąża wysokiego ryzyka, ale nie powód do zmartwień

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: mój ginekolog czy specjalna poradnia

To zależy od rodzaju ciąży bliźniaczej. Jeśli jest to ciąża dwukosmówkowa dwuowodniowa – czyli każde z dzieci ma własne łożysko i worek owodniowy – może ją prowadzić każdy doświadczony lekarz ginekolog. Natomiast w przypadku, gdy dzieci mają wspólne łożysko (ciąża jednokosmówkowa)  – wtedy znacznie wzrasta ryzyko powikłań i takie ciężarne wymagają szczególnej opieki, dlatego powinny zostać skierowane do specjalnej poradni ciąż mnogich (istnieją przy klinikach położniczych w kilku największych miastach) albo do najbliższej poradni patologii ciąży.

CIĄŻA BLIŹNIACZA – dlaczego jest coraz więcej mnogich ciąż?

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jak ocenić rodzaj ciąży

Podstawą do takiej oceny jest badanie ultrasonograficzne, które służy do określenia kosmówkowości i owodniowości ciąży bliźniaczej, czyli stwierdzenia, czy dzieci mają wspólne lub osobne łożyska i worki owodniowe. Diagnostyka USG jest najłatwiejsza w pierwszym trymestrze ciąży, najlepiej zrobić to do 10. tygodnia ciąży u lekarza ginekologa, który ma opinię dobrego specjalisty od USG.     

Podwójna ciąża to podwójne dolegliwości?

Silniejsze mogą być nudności, które dokuczają na początku ciąży. Pod koniec zaś problemem stają się duży, ciężki brzuch. Z tego powodu mogą pojawić się kłopoty z poruszaniem się, bóle kręgosłupa, trudności ze znalezieniem wygodnej pozycji do snu i większe zmęczenie.

Ciąża bliźniacza - co jest ważne w ciąży bliźniaczej?

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jak często trzeba odwiedzać ginekologa?

Wszystko zależy to od indywidualnej sytuacji, nie ma wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego co do tego, jak powinna wyglądać opieka lekarska w ciąży mnogiej. A zatem jeśli jest to normalnie przebiegająca ciąża o niskim stopniu ryzyka (każde z dzieci ma własne łożysko i własny worek owodniowy), wystarczy standardowa liczba wizyt i badań, czyli tyle samo, co w ciąży pojedynczej. Zupełnie inaczej wygląda to w przypadku ciąży bliźniaczej z jednym łożyskiem – wtedy tych wizyt jest odpowiednio więcej.  

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: jakie badania?

Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, bez powikłań, liczba badań nie różni się zasadniczo od liczby badań w ciąży pojedynczej. Jednak niektórzy lekarze zlecają je częściej, bo mają świadomość, że ciąża wielopłodowa wiąże się z wyższym ryzykiem występowania niektórych typowo ciążowych powikłań.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie powikłania ciążowe występują częściej w ciąży bliźniaczej niż pojedynczej?

Znacznie wyższe (nawet pięciokrotnie) jest ryzyko wystąpienia nadciśnienia indukowanego ciążą, dlatego trzeba regularnie kontrolować ciśnienie krwi i wykonywać badanie ogólne moczu (na okoliczność białkomoczu). U kobiet w ciąży bliźniaczej częściej występują również: cukrzyca ciążowa, wielowodzie, cholestaza wewnątrzwątrobowa, niedokrwistość, zakażenia układu moczowego.

Czytaj także: Ciąża bliźniacza: poród naturalny czy cesarka?

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy podwójna przyszła mama powinna jeść więcej niż standardowa ciężarna?

Może jeść nieco więcej niż w pojedynczej ciąży, jednak nie dwa razy tyle, a najwyżej o 500 kcal dziennie więcej. Ilość jedzenia należy dostosować do swojej masy ciała sprzed ciąży – im większe było wtedy BMI, tym bardziej trzeba ograniczać wielkość porcji w ciąży. Optymalny przyrost wagi do 24. tygodnia ciąży powinien wynieść nie więcej niż 12 kg, a podczas całej ciąży bliźniaczej – maksymalnie 20 kg.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie są zalecenia dotyczące suplementacji? Czy różnią się od tych z ciąży pojedynczej?

Większe powinny być dawki kwasu foliowego, najlepiej od początku przyjmować zarówno kwas foliowy, jak i aktywną formę folianów (aż 50 proc. kobiet ma problemy z przyswajaniem zwykłego kwasu foliowego). Zalecana dawka: 0,4 mg kwasu foliowego plus 0,4 mg aktywnej formy folianów. Z uwagi na większe ryzyko niedokrwistości zazwyczaj trzeba też przyjmować suplementy żelaza – tu dawki są uzależnione od wyników badań krwi pacjentki. Pozostałe zalecenia są takie same jak w każdej innej ciąży: 150–200 μg jodu, 1500–2000 IU witaminy D3 i około 500 mg kwasu tłuszczowego DHA dziennie.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy wskazana jest rezygnacja z pracy zawodowej i ćwiczeń fizycznych?

Lekarz może zalecić oszczędzający tryb życia, ale nie zawsze jest to konieczne. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji – jeśli czujesz się dobrze i nie masz żadnych objawów zagrożenia porodem przedwczesnym, to zapewne będziesz mogła kontynuować dotychczasowy tryb życia, z pracą zawodową włącznie. Na pewno warto zrezygnować z dużego sprzątania, dźwigania ciężkich zakupów itp. Natomiast jeśli występuje zagrożenie porodem przedwczesnym, zalecenia będą znacznie bardziej restrykcyjne. Czasami z nakazem leżenia włącznie.

Czytaj także: 10 rad dla mamy, czekającej na bliźnięta

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy w ciąży bliźniaczej można kontynuować współżycie seksualne?

W pierwszych dwóch trymestrach można prowadzić w miarę normalne życie seksualne. Później aktywność seksualna powinna być znacznie ograniczona, w związku z podwyższonym ryzykiem porodu przedwczesnego. Nawet gdy ze strony lekarza nie ma zakazu odbywania stosunków seksualnych, lepiej się ograniczać – zrezygnować z gwałtownych ruchów, głębokiej penetracji i drażnienia brodawek sutkowych.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Ile badań USG należy wykonać w ciąży bliźniaczej?

Diagnostyka ciąży mnogiej oparta jest obecnie przede wszystkim na badaniach USG – są one niezbędne, aby dobrze kontrolować rozwój bliźniąt. A ile powinno ich być? W ciąży dwukosmówkowej oprócz trzech badań standardowych (ostatnie w 26.–28. tygodniu ciąży) warto robić dodatkowe badanie co miesiąc – do momentu porodu. W ciąży jednokosmówkowej sytuacja jest trudniejsza, dlatego badań powinno być więcej, ale ich częstotliwość też zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli różnica mas między płodami wynosi mniej niż 10 proc., USG należy robić co dwa tygodnie, a jeśli ta różnica jest większa niż 10 proc. – nawet co tydzień.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy u dzieci z ciąż bliźniaczych częściej występują aberracje chromosomowe, np. zespół Downa?

W przypadku ciąż jednokosmówkowych ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa jest dokładnie takie samo jak w ciąży pojedynczej, zaś w ciążach dwukosmówkowych wzrasta, ale wynika to tylko z większej liczby płodów (ryzyko się sumuje). Z obserwacji klinicznych wynika, że prawdopodobieństwourodzenia dziecka z zespołem Downa w ciąży bliźniaczej jest o kilka, kilkanaście procent wyższe od ryzyka trisomii 21 w ciąży pojedynczej.

Czytaj również: Objawy ciąży bliźniaczej - czy mogę urodzić bliźniaki?

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie są zalecenia dotyczące diagnostyki prenatalnej: czy w każdej ciąży bliźniaczej powinny być wykonane testy biochemiczne (test PAPP-A, potrójny)?

Niekoniecznie. Decyzja o wykonaniu takich badań należy do przyszłej matki i uzależniona jest od tego, jak rozwija się jej ciąża. Obowiązkiem lekarza jest zaproponowanie badań każdej ciężarnej. Czułość diagnostyki ultrasonograficznej, tzw. ultrasonografii genetycznej jest taka sama jak w ciąży pojedynczej. Diagnostyka biochemiczna (test PAPP-A, test potrójny) w ciąży bliźniaczej jest nieco trudniejszy w interpretacji. Ewentualna diagnostyka inwazyjna powinna być prowadzona przez bardzo doświadczonych diagnostów prenatalnych. W ciążach jednokosmówkowych, przy podejrzeniu zespołu podkradania, bardzo ważne jest badanie echokardiograficzne płodów.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Co to jest zespół podkradania? Jak często występuje i czy można to leczyć?

To powikłanie charakterystyczne dla ciąż jednokosmówkowych – w 3 proc. takich ciąż oba płody mają połączone naczynia krwionośne, co może skutkować tym, że jeden z płodów „oddaje” swoją krew drugiemu. Jest to sytuacja groźna dla obu niemowlaków, bo dawca ma za mało tlenu i składników odżywczych, słabo więc rośnie i wydala mało moczu (co skutkuje małowodziem), biorca zaś ma za dużo krwi, co przeciąża jego serce i powoduje wydalanie moczu w dużych ilościach, a w efekcie – wielowodzie. Aby tę niekorzystną sytuację przerwać, wykonuje się zabieg laseroterapii, czyli zamknięcia połączeń naczyniowych we wspólnym łożysku za pomocą wprowadzonego do macicy lasera.

Czytaj także: Na czym polega i jak wygląda cięcie cesarskie w ciąży bliźniaczej

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy w ciąży bliźniaczej większe jest ryzyko porodu przedwczesnego?

Większość bliźniąt rodzi się około 37. tygodnia ciąży, a więc z formalnego punktu widzenia ryzyko porodu przedwczesnego jest znacznie wyższe niż przeciętnie. Jednak warto wiedzieć, że bliźnięta mogą osiągać dojrzałość nieco wcześniej niż dzieci z ciąży pojedynczej. Za poród przedwczesny w przypadku bliźniaków lekarze uważają zakończenie ciąży przed 34. czy nawet 32. tygodniem ciąży. Przed 32. tygodniem kończy się około 10 proc. ciąż jednokosmówkowych i 5 proc. dwukosmówkowych.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Jakie metody można stosować, aby zapobiec porodowi przedwczesnemu?

Poród przedwczesny w ciążach dwukosmówkowych związany jest przede wszystkim ze skracaniem i rozwieraniem się szyjki macicy w wyniku przedwczesnej czynności skurczowej. W takim przypadku lekarz może zalecić oszczędzający tryb życia i przyjmowanie progesteronu dopochwowego. Zupełnie wyjątkowo, przy dużym skróceniu się szyjki zakłada się specjalny krążek (pessar) lub szew na szyjkę macicy. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do regularnej czynności skurczowej lub przedwczesnego odpłynięcia płynu owodniowego, ciężarna trafia do szpitala, gdzie otrzymuje leki działające rozkurczowo na macicę oraz leki przyspieszające dojrzałość płodów. Jeśli zagrożenie porodem przedwczesnym w ciąży jednokosmówkowej związane jest z występowaniem zespołu podkradania – w takim przypadku stosuje się zabieg laserowego zamknięcia połączeń naczyniowych.

Czym ciąża bliźniacza różni się od pojedynczej: Czy poród dwojga dzieci może odbyć się w każdym szpitalu?

Zdecydowanie nie. Ciąże jednokosmówkowe, a tym bardziej jednoowodniowe powinny odbywać się w placówce o wysokim, trzecim stopniu referencyjności.Więcej o porodach napiszemy w jednym z najbliższych wydań naszego miesięcznika.