Spis treści
- Zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży
- Złamanie ręki w ciąży
- Zakrzepica żylna w ciąży
- Leczenie zęba w ciąży
- Skok ciśnienia tętniczego w ciąży
- Upadek w ciąży
Poważna choroba w ciąży zawsze budzi niepokój. Zapalenie wyrostka, pęcherzyka żółciowego czy niektóre złamania mogą nawet zakończyć się zabiegiem chirurgicznym. Dzxięki postepowi w medycynie operacja w ciąży jest możliwa i nikogo już nie dziwi.
Zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży
Wyrostek robaczkowy to ślepa wypustka jelita, umiejscowiona w prawym podbrzuszu. Ze względu na zmianę położenia jelit (a więc i wyrostka), spowodowaną powiększającą się macicą, zapalenie wyrostka może sprawiać trudności diagnostyczne. Choroba daje znać o sobie bólem brzucha, który nie ustępuje, choć może mieć różne nasilenie. Towarzyszą mu częstonudności i wymioty. Przebieg choroby jest zwykle dość dynamiczny, dlatego niezbędna jest pilna diagnostyka, a także współpraca lekarza ginekologa z chirurgiem. W rozpoznaniu choroby pomocne jest badanie USG, które wykazuje prawidłowy stan ciąży. Z badań laboratoryjnych niepokój powinien wzbudzić wzrost stężenia CRP, czyli białka ostrej fazy oraz poziomu leukocytów we krwi (choć w ciąży ich nadmiar to norma).
Leczenie: początkowo, do chwili postawienia rozpoznania, można zastosować leki rozkurczowe i łagodzące ból. Jeśli lekarz potwierdzi ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, niezbędna będzie operacja. Obecnie jest to możliwe w trakcie trwania ciąży. Zlekceważenie dolegliwości lub brak zgody na operację może mieć fatalne skutki i spowodować perforację wyrostka.
Złamanie ręki w ciąży
W ciąży rośnie brzuszek i zmienia się położenie środka ciężkości. Dlatego chodzenie po oblodzonym chodniku może się skończyć upadkiem i złamaniem, np. ręki. Objawia się to silnymbólem, obrzękiem kontuzjowanej kończyny, a nawet nienaturalnym zniekształceniem. Niezbędna jest wizyta na ostrym dyżurze ortopedycznym.
Gdy choroba w ciąży wymaga pobytu w szpitaluZdarza się, że z powodu choroby niezbędny jest pobyt w szpitalu. Nie załamuj się tym, nie wpadaj w panikę. Najpierw upewnij się, że to konieczne (możesz zasięgnąć rady innego lekarza). Jeśli okaże się, że nie masz innego wyjścia, postaraj się tak zorganizować świat wokół siebie, aby pobyt w szpitalu był jak najmniej dokuczliwy. Proś bliskich, aby odwiedzali cię na zmianę. Dzięki temu nie będziesz się czuła osamotniona. Niech bliscy przynoszą ci ulubione posiłki. Możesz je przechowywać, podpisane, w szpitalnej lodówce. Poproś o małą salę, a jeśli nie możesz wstawać, także o parawan, którym w razie potrzeby zasłonisz łóżko przed spojrzeniami współlokatorki lub jej gości. Jeśli nie lubisz być niedoinformowana, pytaj lekarzy o wszelkie wątpliwości. W razie potrzeby możesz poprosić o spotkanie z ordynatorem.
Leczenie: gdy ból jest silny, najpierw można zażyć środek znieczulający, np. paracetamol. W razie konieczności po zbadaniu ręki ortopeda zaleci prześwietlenie rentgenowskie. Jeśli badanie potwierdzi złamanie, niezbędny będzie opatrunek gipsowy.
Zakrzepica żylna w ciąży
Ból nogi, obrzęk, ucieplenie, a także ból przy nacisku lub podczas zginania stopy ku górze mogą świadczyć o wytworzeniu w żyłach zakrzepu (nie wszystkie objawy występują jednocześnie). Jeśli niektóre z tych dolegliwości się utrzymują, niezbędna jest wizyta u lekarza lub w szpitalnej izbie przyjęć. Trzeba wykonać badanie USG naczyń z Dopplerem, a także D-dimery (białko, które może pomóc w rozpoznaniu zakrzepicy). Warto jednak pamiętać, że poziom D-dimerów jest w ciąży fizjologicznie podwyższony, dlatego sam wynik przekraczający normę, bez badania lekarskiego, zwłaszcza USG naczyń, nie pozwala rozpoznać zakrzepicy.
Leczenie: jeśli choroba zostanie potwierdzona, lekarz zdecyduje, czy leczenie może odbywać się w domu czy w szpitalu. Niezbędne jest uniesienie chorej nogi, stosowanie terapii uciskowej, a także leków przeciwzakrzepowych (w postaci niebolesnych zastrzyków). Leczenie jest konieczne i trzeba je stosować tak długo, jak zalecił lekarz, często jeszcze kilka tygodni po porodzie.
Leczenie zęba w ciąży
Na skutek zmian hormonalnych obniża się pH śliny, dziąsła są przekrwione, bardziej wrażliwe na uszkodzenia. A folgowanie zachciankom sprawia, że rośnie ryzyko wystąpienia próchnicy.
Leczenie: ciąża nie jest przeciwwskazaniem do leczenia stomatologicznego, choć nie wszystkie preparaty można u ciężarnej zastosować. Gorzej, gdy niezbędne jest leczenie kanałowe, ponieważ w czasie ciąży należy unikać wykonywania zdjęć rentgenowskich. Jeśli jednak zachodzi taka potrzeba (zły stan uzębienia może mieć negatywny wpływ na płód, a nawet spowodować przedwczesne skurcze), np. z powodu zgorzeli miazgi zęba, lekarz stomatolog może zdecydować o potrzebie wykonania prześwietlenia. Należy unikać ekstrakcji (czyli wyrywania) zębów i znieczulenia w pierwszych tygodniach ciąży. Jeśli jednak, ze względu na ból, niezbędne jest leczenie ubytków zęba, trzeba poinformować lekarza o stanie odmiennym, wtedy zastosuje on odpowiednie, bezpieczne dla rozwijajacego się płodu, znieczulenie miejscowe.
Jakie badania można przeprowadzać w ciążyW ciąży nie zaleca się wykonywania zdjęć rentgenowskich. Trzeba ich unikać, zwłaszcza w pierwszych dwóch trymestrach i gdy to tylko możliwe, zastąpić innymi badaniami, np. USG. Może się jednak zdarzyć, że wykonanie prześwietlenia jest konieczne. Wówczas lekarz, rozważając wszystkie za i przeciw, może je zlecić. Aby złagodzić wpływ promieniowania na płód, osłania się brzuch ciężarnej ołowianym fartuchem. Ciąża jest także przeciwwskazaniem do wykonywania tomografii komputerowej i badań scyntygraficznych. Dopuszczalne jest natomiast wykonanie rezonansu magnetycznego, ale bez kontrastu.
Skok ciśnienia tętniczego w ciąży
W II trymestrze ciśnienie tętnicze zwykle się nieco obniża, aby pod koniec ciąży powrócić do wartości wyjściowych. Prawidłowe nie powinno być wyższe niż 140/90 mmHg. Przekroczenie choćby jednej z tych wartości jest niepokojącym objawem i wymaga wizyty u lekarza. Objawem podwyższonego ciśnienia może być ból głowy, łatwe męczenie się, kłopoty ze snem, złe samopoczucie, niepokój, czasem nudności lub zaburzenia widzenia. Przed udaniem się do poradni warto najpierw chwilę odpocząć i zmierzyć ciśnienie ponownie po kilku minutach.
Leczenie. Jeśli ciśnienie skurczowe osiąga lub przekracza wartość 160–170 lub rozkurczowe 100–110 mmHg, należy jak najszybciej jechać do szpitala. Taki stan wymaga pilnej interwencji lekarskiej i podawania leków, które spowodują szybki, ale bezpieczny spadek wartości ciśnienia. Nadciśnienie tętnicze ze współistniejącym białkomoczem jest objawem stanu przedrzucawkowego, groźnego dla mamy i dziecka. Dlatego nie wolno bagatelizować wzrostu wartości ciśnienia w ciąży.
Upadek w ciąży
Drobny upadek bez silnego stłuczenia, któremu nie towarzyszy ból, skurcze macicy ani krwawienie, zwykle nie stanowi problemu. Jeśli jednak doszło do urazu brzucha, konieczna jest wizyta w szpitalu. Skutkiem może być bowiem odklejenie się łożyska. Do pilnej wizyty powinno skłonić krwawienie z dróg rodnych, bóle brzucha, skurcze macicy, utrata przytomności (nawet chwilowa), wymioty, a także brak ruchów dziecka.
Leczenie jest uzależnione od skutków urazu. Zwykle wszystko kończy się na strachu i środkach łagodzących ból. Czasem niezbędna bywa kilkudniowa obserwacja w szpitalu. Ostateczna decyzja o dalszym postępowaniu zależy od lekarza. Dla dobra mamy i dziecka warto się zdać na fachową pomoc.
miesięcznik "M jak mama"
