Spis treści
- Skolioza: objawy i przyczyny
- Lordoza: objawy i przyczyny
- Kifoza: objawy i przyczyny
- Wady postawy: leczenie
- Kształtowanie kręgosłupa dziecka, a wady postawy
Jeśli robi to stale, wówczas cały szkielet się deformuje. Pojawia się np. garb, “kurza" klatka piersiowa, brzuch zostaje wypchnięty do przodu. Takie wady postawy to nie problem estetyczny. Dziecko z dużą wadą ma też m.in. kłopoty z oddychaniem, szybciej się męczy, często miewa bóle głowy, utyka. Podczas zabaw nie nadąża za zdrowymi rówieśnikami. Bywa przez nich odtrącane, a to powód do stresu, a nawet depresji.
Skolioza: objawy i przyczyny
Skolioza to boczne skrzywienie kręgosłupa. Powstaje, gdy dziecko najszybciej rośnie, zwykle między 6. a 24. miesiącem życia, następnie między 5. a 8. oraz 11. a 14. rokiem życia.
- Objawy: gdy patrzymy na plecy dziecka z tyłu, widzimy, że kręgosłup nie tworzy linii prostej, ale wykrzywia się w łuki. Najczęściej wygięcia powstają na wysokości lędźwi, na odcinku piersiowym albo szyjnym. Najbardziej widocznym sygnałem skoliozy jest niesymetryczne ułożenie łopatek.
- Przyczyny: jest ich sporo - od wad wrodzonych kręgosłupa, złej budowy miednicy, nierównej długości nóg po brak ruchu, noszenie ciężkich toreb i nieprawidłową postawę podczas siedzenia.
Lordoza: objawy i przyczyny
Kręgosłup jest wygięty do przodu na odcinku lędźwiowym.
- Objawy: patrząc na profil dziecka, zauważamy, że ma ono wklęsłe plecy i wystający brzuch.
- Przyczyny: jest zwykle wynikiem krzywicy, gruźlicy, porażenia mięśni grzbietu, zwichnięcia biodra, ale również braku ruchu i niebezpiecznych przeciążeń kręgosłupa.
Kifoza: objawy i przyczyny
Kifoza, czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa w tył na odcinku piersiowym.
- Objawy: dostrzegamy to, obserwując plecy lub profil dziecka. Kifoza to tzw. okrągłe plecy, a nawet garb.
- Przyczyny: najczęściej powstaje w efekcie krzywicy lub jako następstwo zgniecenia kręgu, np. na skutek dźwignięcia zbyt dużego ciężaru przez dziecko.
Wady postawy: leczenie
Jeśli wada postawy jest wcześnie wykryta (odstępstwo od pionu w przypadku kręgosłupa jest mniejsze niż 10 stopni i dziecko ma 7-8 lat), często wystarczą ćwiczenia korekcyjne i zmiana nawyków malca.
Opisy ćwiczeń dla dziecka dostaniemy od ortopedy. Czasem też zleca on zajęcia rehabilitacyjne. Ważna jest zmiana trybu życia: dziecko powinno jak najwięcej się ruszać, chodzi bowiem o wzmocnienie mięśni i więzadeł stabilizujących kręgosłup. Z lekarzem lub rehabilitantem ustalmy też dyscypliny sportowe wskazane dla naszej pociechy.
Na przykład przy skoliozie wskazane jest pływanie, piłka wodna, kajakarstwo, siatkówka, piłka ręczna i koszykówka. Nie jest natomiast wskazane uprawianie skoków, gimnastyki przyrządowej czy dźwiganie ciężarów. Przy lordozie zalecane jest pływanie na plecach, a przy kifozie - pływanie wszystkimi stylami na brzuchu, nie wolno zaś pływać na plecach, jeździć na rowerze, dźwigać ciężarów i gimnastykować się na przyrządach.
>> Krzywica u dzieci: przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie
Około 3 proc. przypadków skrzywień kręgosłupa wymaga specjalistycznego leczenia. Najczęściej ortopeda zleca dziecku noszenie gorsetu ortopedycznego, który naciskając na kręgosłup wymusza jego właściwe ustawienie. Wykonany na miarę gorset najpierw trzeba nosić przez 18 godzin na dobę, a potem wystarczy go zakładać na noc.
Czasem potrzebna jest korekcja chirurgiczna wady postawy. Operacja polega na wstawieniu metalowej płytki, która w taki sposób przytrzymuje i stabilizuje kręgosłup w miejscu nienaturalnego wygięcia, że utrzymuje on właściwą pozycję. Zwykle takie rusztowanie obejmuje kilka sąsiadujących ze sobą kręgów.
Chcesz sprawdzić, czy twoje dziecko ma problemy z kręgosłupem? Zrób w domu prosty test. Jeśli cokolwiek cię zaniepokoi - zgłoś się szybko do ortopedy.
- Poproś, by dziecko w samych majteczkach stanęło tyłem do ciebie. Przyjrzyj się, czy ma ramiona na tej samej wysokości i równe łopatki. Jeśli któreś ramię jest bardziej pochyłe, a któraś z łopatek niżej, sygnalizuje to wadę postawy. To samo dotyczy bioder. Gdy któreś jest bardziej wypchnięte w bok, mamy powód do zmartwienia.
- Powiedz, żeby dziecko wykonało skłon do przodu, jakby chciało chwycić dłońmi palce stóp, ale nie zginało nóg w kolanach. Obejrzyj teraz dokładnie jego plecy - powinny być jednakowo wysklepione po jednej i po drugiej stronie kręgosłupa (każda asymetria jest niepokojąca). Przejedź kciukiem po kręgosłupie, delikatnie naciskając. Różowa linia, która się pojawi, powinna być prosta.
- Na koniec niech dziecko stanie do ciebie bokiem. Zobacz, czy plecy nie są zbyt okrągłe (garbate), a brzuch zanadto wypięty.
Kształtowanie kręgosłupa dziecka, a wady postawy
Sylwetka dziecka zaczyna się kształtować już w brzuchu mamy. W pierwszych 3-4 miesiącach życia płodu powstają zalążki układu kostnego. Czy będzie on dostatecznie mocny, zależy to od mamy malca. Jeśli dba o siebie, dba też o swoje nienarodzone dziecko. Od początku ciąży powinna więc: wypoczywać, gimnastykować się, dużo czasu spędzać na świeżym powietrzu, jadać warzywa, owoce, nabiał i ryby, bo w nich znajdują się korzystne dla rozwoju płodu witaminy oraz mikro- i makroelementy. Najważniejsze to kwas foliowy (np. folik), witamina D3, jod (np. feminatal) oraz wapń (np. calcium D3).
>> Kręgosłup niemowlaka: jak dbać o zdrowe plecki dziecka?
Po przyjściu na świat dziecko najpierw wypycha plecy do tyłu (to dlatego, że w brzuchu mamy miał tzw. pozycję embrionalną, czyli jego kręgosłup swym kształtem przypominał literę “c”), a gdy uczy się chodzić - wypina brzuszek do przodu. Te zmiany sylwetki związane są z łapaniem równowagi. Około 6. roku życia kręgosłup zaczyna przyjmować prawidłowy kształt - z profilu przypomina dwie rozciągnięte, stojące na sobie litery “s” - ale tak naprawdę ostatecznie ukształtuje się około 18. roku życia. Gdy dziecko idzie do szkoły, dla kręgosłupa zaczyna się trudny czas.
>> Bioderka u niemowlaka – przyczyny i leczenie dysplazji stawów biodrowych
To okres szybkiego wzrostu dziecka. Mięśnie nie nadążają za rozwojem kośćca i nie stanowią wystarczającej podpory dla kręgosłupa. A wtedy właśnie zmienia się tryb życia młodego człowieka: mniej czasu poświęca zabawom na podwórzu, bieganiu, a więcej godzin spędza w ławce lub przy komputerze, często przyjmując niewłaściwą pozycję. Dziecko siedzące przy biurku na podkulonych nogach (lub na zgiętej nodze) i podpierające przechyloną głowę na dłoni to bardzo częsty widok.
>> ZDROWE DZIECKO: jak zapobiegać WADOM POSTAWY u dziecka? [FILM]
Drugi krytyczny moment to okres dojrzewania. Zmiana proporcji ciała i dotychczasowego środka ciężkości powoduje, że nastolatki zaczynają wypinać brzuch. Dziewczęta garbią się, by ukryć rosnący biust, a chłopcy - by zatuszować nagły skok wzrostowy. Gdy przyzwyczają się do złej postawy, trudno będzie ich od niej odzwyczaić, poza tym utrwalą się skrzywienia kręgosłupa.
miesięcznik "Zdrowie"
