Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: afty, pleśniawki, zajady [jak sobie radzić?]

Spis treści

1. Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: afty
2. Nie myl aft z pleśniawkami
3. Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: zajady
4. Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
5. Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: choroba dłoni, stóp i ust

Pierwszym objawem, że pojawiło się zapalenie jamy ustnej u niemowlaka, bywa jego rozdrażnienie, niechęć do jedzenia i picia, niespokojny sen i częste wybudzanie. Dopiero nieco później ukazują się winowajcy tego stanu rzeczy: bolesne wypryski.

Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: afty

Afty to ubytki błony śluzowej, czyli drobne ranki o zabarwieniu białawym lub żółtawym (poprzedzone pojawieniem się grudki), z wyraźną czerwoną obwódką. Mają okrągły lub owalny kształt, wielkość kilku milimetrów. Mogą występować pojedynczo lub po kilka, pojawiać się w każdym miejscu w buzi, ale najczęściej na wewnętrznej stronie wargi, zewnętrznym brzegu języka lub pod językiem. Afty sprawiają, że dziecko obficie się ślini i niechętnie je, zwłaszcza dania inne niż mleko. To zrozumiałe, bo afty bolą. Zwykle goją się same w ciągu 1–2 tygodni. Mogą nawracać. Mają skłonność do występowania rodzinnego: jeśli mama lub tata często miewają afty, może je mieć także dziecko.

• Skąd się biorą afty?

Afty mogą się pojawić na skutek niedostatecznej troski o czystość, częstego wkładania do ust różnych przedmiotów (co u małych dzieci jest normalne), urazów, a także jako efekt osłabienia, np. podczas infekcji. Bywają jednym z objawów alergii lub nietolerancji pokarmowej, a także niedoboru witamin lub składników mineralnych. Częściej dokuczają dzieciom z anemią. Mogą być związane z innymi chorobami, np. zapaleniem przewodu pokarmowego lub zespołem złego wchłaniania.

• Leczenie aft u niemowlaka

Jeśli afty dokuczają niemowlęciu, trzeba codziennie sterylizować butelki i smoczki. Niezbędne jest częste mycie rąk dziecka i wszystkich domowników, a także dbanie o to, aby dziecko nie wkładało do buzi zabawek o wątpliwej czystości. Zwykle to wystarcza, aby afty mogły się wygoić. Doraźnie można zastosować dostępne bez recepty preparaty, np. Aphtin (zmiany na śluzówce trzeba smarować trzy razy dziennie przez 3–4 dni), Dezaftan lub 1-proc. wodny roztwór gencjany. Ból może złagodzić zastosowany miejscowo Tantum verde w aerozolu, a także herbatka z rumiankiem. Jeśli afty często nawracają lub nie ustępują po kilku dniach, poradź się lekarza. Ku przestrodze Nie bagatelizuj nawracających lub trudno gojących się aft, ponieważ mogą być objawem anemii lub alergii. Aby wykryć niedokrwistość, konieczne jest badanie krwi. To ważne, bo anemia może zaburzać rozwój dziecka.

Przeczytaj: Afty u dzieci - przyczyny, objawy, leczenie aft

Nie myl aft z pleśniawkami

Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka to również pleśniawki. Wywołują je drożdżaki. Zwykle są skutkiem niedostatecznej higieny. Na śluzówce wewnątrz buzi pojawiają się białawe naloty przypominające kożuch. Mogą mieć różny kształt i wielkość. Najczęściej są na języku, ale mogą zajmować także podniebienie, śluzówkę policzków, warg, a nawet dziąsła. Im bardziej nasilona pleśniawica, tym więcej różnych miejsc w buzi zajmuje i tworzy grubszy nalot. Powierzchnia pleśniawek jest matowa. Nalotów nie wolno zdrapywać, bo w ich miejsce powstają czerwone ranki, które mogą krwawić. Pleśniawki powodują ból, więc dziecko nie chce jeść ani pić.

• Możliwe przyczyny pojawiania się pleśniawek

Najczęściej winny jest brak higieny lub jakieś niedociągnięcia w tej kwestii, np. wyparzanie butelek i smoczków w pierwszych miesiącach życia niemowlęcia zamiast sterylizacji (czyli gotowanie we wrzątku przez 4 minuty). Powodem bywa także przyjmowanie antybiotyku lub spadek odporności, np. z powodu infekcji. Okropnym, a wciąż niestety polecanym przez niektóre położne sposobem uspokajania noworodka jest podawanie mu do ssania maminego lub tatusiowego palca. To znakomity sposób, aby wywołać u dziecka pleśniawki. Po pierwsze dlatego, że to, co my mamy na palcach, dla nas, dorosłych, nie jest groźne, ale u noworodka lub niemowlęcia, którego odporność jest jeszcze niedoskonała, może spowodować pleśniawki. Po drugie, nasze palce nie są sterylne, a często są po prostu brudne. Sposobem na spowodowanie pleśniawek jest także oblizywanie dziecięcego smoczka i próbowanie mleka prosto z butelki przed podaniem go dziecku. Uporczywe, nasilone lub oporne na leczenie pleśniawki mogą być objawem niedokrwistości, zaburzeń wchłaniania, niedoborów odporności.

• Sposoby leczenia pleśniawek

Konieczna jest wizyta u lekarza, który wypisze receptę na lek, np. Nystatynę lub Flumycon. Dostępne bez recepty preparaty są skuteczne przy bardzo łagodnych pleśniawkach. Bez względnie konieczne jest sterylizowanie butelek i smoczków dziecka po każdym karmieniu. Wyparzanie wrzątkiem nie niszczy drożdżaków i jest niewystarczające, aby zapobiegać ponownemu zakażeniu dziecka. Przed przystawieniem dziecka do piersi mama powinna nanieść na sutki kilka kropli leku. Wspomagająco można podawać dziecku probiotyki, np. Enterol. Absolutnie nie leczy pleśniawek smarowanie ich moczem, spirytusem, białkiem surowego jaja, cytryną ani ścieranie gazikiem czy pieluszką. Ponieważ pleśniawki są bolesne, podawaj dziecku letnie jedzenie o łagodnym smaku, raczej papkowate. Zamiast ogórkowej, jabłka czy chrupek kukurydzianych podawaj: krupnik, banany, kisiel, mleko, pulpeciki, lane kluseczki. Ku przestrodze Nie ścieraj pleśniawek! W ten sposób sprawisz dziecku ból. Poza tym miejsca po zdartych pleśniawkach mogą zaatakować bakterie – i kolejny kłopot gotowy.

Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: zajady

Zajady - pęknięcia, ranki, strupki, zaczerwienienie lub pogrubiała skóra w kącikach ust. To zapalenie jamy ustnej u niemowlaka jest dokuczliwe zwłaszcza podczas karmienia lub płaczu, gdy niemowlę otwiera szeroko buzię. Czasem zapalenie zajmuje skórę wokół ust lub fałdy skóry biegnące od kącika ust do nosa.

• Możliwe przyczyny

Przyczyną może być nadmierne ślinienie się, zaniedbania higieniczne, ale także atopowe, łojotokowe lub kontaktowe zapalenie skóry. Zajady częściej występują u dzieci, które oblizują usta lub często ssą smoczek. Miejsca uszkodzenia nabłonka mogą atakować drożdżaki lub bakterie, wywołując stan zapalny. Zapaleniu kącików ust sprzyjają anemia i niedobory witamin.

• Sposoby leczenia

Gojenie przyspiesza troska o higienę, osuszanie skóry wokół ust, a także stosowanie miejscowo kremów działających ochronnie (np. Bepanthen, Alantan). Jeśli po kilku dniach nie ma poprawy, konieczna jest wizyta u lekarza, który obejrzy zmiany i zdecyduje o wypisaniu recepty na maść z antybiotykiem lub lekiem przeciwgrzybiczym. Ku przestrodze Powodem podrażnień i stanu zapalnego w kąciku ust może być alergia na nikiel, który jest składnikiem sztućców. I choć taka alergia rzadko występuje u małych dzieci, lepiej karmić je łyżeczką specjalnie przeznaczoną dla maluchów.

Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: opryszczkowe zapalenie jamy ustnej

Opryszczka zwykle kojarzy się z wywołującym pieczenie pęcherzykiem na wardze. U niemowląt i małych dzieci zakażenie wirusem opryszczki wywołuje zapalenie nie w jednym miejscu na wardze, ale wewnątrz buzi. Pęcherzyki, nadżerki i drobne owrzodzenia, spowodowane przez wirusa, są na języku, dziąsłach, podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków i warg. Chorobie towarzyszą wysoka gorączka, rozdrażnienie, powiększenie węzłów chłonnych i brak apetytu. Jedzenie sprawia dziecku ból. Dlatego zjada i pije niechętnie, co często bywa powodem leczenia choroby w szpitalu. Po kilku dniach ten rodzaj zapalenia jamy ustnej u niemowlaka stopniowo ustępuje. Ranki na śluzówce w buzi i na wargach przysychają w strupki, które znikają bez pozostawienia trwałych przebarwień. Wirus zostaje zmuszony do odwrotu. Przechodzi w stan uśpienia. Kolejny atak ma już jednak znacznie łagodniejszy przebieg.

• Możliwe przyczyny

Do zakażenia dochodzi podczas całowania dziecka lub oblizywania dziecięcego smoczka albo łyżeczki przez chorą osobę. Najbardziej zaraźliwy jest płyn z pęcherzyków.

• Sposoby leczenia

Niezbędne są leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i preparaty miejscowe działające odkażająco na śluzówkę. W ciężkich zapaleniach wirusem opryszczki konieczne jest zastosowanie leku przeciwwirusowego: acyklowiru. Jedzenie musi być chłodne, o łagodnym smaku.

• Ku przestrodze

Nikt nie powinien całować dziecka, jeśli ma na ustach wypryski, a zwłaszcza zmiany wywołane przez wirusa opryszczki. Dla dorosłego opryszczka to tylko kilka dni dyskomfortu, dla dziecka – bolesne zapalenie.

Zapalenie jamy ustnej u niemowlaka: choroba dłoni, stóp i ust

Choroba dłoni, stóp i ust czyli choroba bostońska (bostonka) sprawia, że na śluzówce buzi dziecka, zwłaszcza w łukach podniebiennych, na języku, dziąsłach i wewnętrznej powierzchni policzków, pojawiają się pęcherzyki i ranki. Podobne zmiany występują na wewnętrznej powierzchni dłoni i podeszwach stóp. Dziecko jest rozdrażnione, niechętnie je i pije. Często pojawia się także gorączka. Choroba trwa około siedmiu dni.

• Przyczyny choroby bostońskiej

Chorobę wywołują wirusy, najczęściej wirusy coxsackie lub enterowirusy. Do zapalenia jamy ustnej u niemowlaka dochodzi przez kontakt ze śliną, wydzieliną z nosa i gardła oraz płynem z pękających pęcherzyków pojawiających się na skórze chorego. Od zakażenia do pierwszych objawów mija kilka dni. Zakaźność utrzymuje się do czasu zniknięcia zmian na skórze i w buzi, ale wirusy mogą być w kale przez kilka tygodni.

• Sposoby leczenia bostonki

Można jedynie łagodzić dolegliwości: podawać chłodne picie, jedzenie o łagodnym smaku, leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i dbać o czystość wokół dziecka. Ku przestrodze Chroń dziecko przed osobami chorymi i nie pozwalaj im na przytulanie, całowanie, karmienie niemowlęcia. Ponieważ choroba przenosi się również przez kontakt ze skażonymi wydzieliną chorego powierzchniami, starannie myj blaty kuchenne, klamki, szafki, zabawki.

Dołącz do dyskusji o pleśniawkach podczas karmienia piersią na forum Mjakmama24.pl