Termin bulimia wywodzi się od połączenia dwóch greckich słów: „bous”, które oznacza byka oraz „limos”, znaczącego głów. W dosłownym tłumaczeniu bulimię porównywano więc do byczego głodu.
Spis treści:
2.1 Przyczyny środowiskowe bulimii
2.2 Przyczyny psychologiczne bulimii
9. Rokowania osób cierpiących na bulimię
1. Bulimia - co to za choroba
Pierwsze opisy zachowań, które mogłyby odpowiadać właśnie bulimii, pochodzą jeszcze ze starożytności. W medycznym piśmiennictwie bulimię opisano po raz pierwszy zdecydowanie dużo później, bo dopiero w 1979 roku – autorem tego opisu był Gerard Russel, brytyjski psychiatra.
Bulimia występuje przede wszystkim u młodych kobiet – wśród pacjentek mających pomiędzy od 16 do 35 lat jednostka ta spotykana jest u do 2 procent z nich. Szacuje się, że rocznie na bulimię zapada około 30 na 100 tysięcy kobiet i około 1 na 100 tysięcy mężczyzn.
Czytaj:
Neofobia żywieniowa: na czym polega to zaburzenie?
Zaburzenia odżywiania u dzieci: rodzaje, przyczyny
2. Przyczyny bulimii
Jeden, konkretny czynnik, który doprowadza do bulimii, nie został dotychczas odkryty. Podejrzewa się, że patogeneza tego zaburzenia odżywiania może być wieloczynnikowa. Pewien wpływ na występowanie bulimii mogą mieć geny – otóż zauważalne jest to, że zwiększone ryzyko tego problemu mają te osoby, w których rodzinach ktoś zmagał się z jakimiś zaburzeniami odżywiania.
2.1 Przyczyny środowiskowe bulimii
Zwiększoną tendencję do bulimii mogą mieć te osoby, które – w dzieciństwie lub w wieku nastoletnim – zmagały się z nadwagą lub otyłością. Nasilać ryzyko bulimii może także nadużywanie alkoholu czy stosowanie narkotyków. Wpływ na występowanie tej jednostki mogą mieć również czynniki środowiskowe – zauważalne jest to, że na bulimię częściej cierpią osoby o niskiej samoocenie oraz te, które doświadczają jakichś trudności w funkcjonowaniu społecznym (mowa tutaj np. o szykanowaniu nastolatka przez jego rówieśników).
Czytaj: Zaburzenia odżywiania u młodzieży
2.2 Przyczyny psychologiczne bulimii
Uważa się także, że pewien wpływ na to, że u pacjentów występuje bulimia, może mieć kreowany przez media wzór idealnej sylwetki. Nierzadko w końcu można zauważyć, że różne produkty są reklamowane przez wyjątkowo szczupłe (czasami wręcz nawet wychudzone) modelki, większość celebrytów również szczyci się nienaganną sylwetką. Tego typu ogólnie panujące przekonanie – czyli to, że piękne są tylko szczupłe ciała – również może mieć związek z występowaniem u ludzi zaburzeń odżywiania.
Czytaj:
Kalkulator BMI - sprawdź swoją masę ciała
3. Podstawowe objawy bulimii
Życie osoby z bulimią koncentruje się na jednym: na masie ciała. Cierpiące na to zaburzenie odżywiania ludzie obsesyjnie wręcz lękają się tego, że staną się otyli. Stale liczą kalorie, które przyjmują wraz z posiłkami. Bulimik często się waży, zwykle nie jest on zadowolony z tego, co pokazuje waga – ustala on dla siebie masę ciała, do której dąży, która jednocześnie zazwyczaj jest dużo poniżej określonej dla niego normy.
Bulimię można jednak porównywać do wpadania ze skrajności w skrajność. Z jednej strony człowiek obawia się, że dojdzie u niego do wzrostu masy ciała, z drugiej zaś – co jest cechą charakterystyczną bulimii – doświadcza on napadów żarłoczności, od których nie może się powstrzymać. W trakcie takich napadów przyjmuje on takie ilości jedzenia, którymi najadłoby się nawet kilka osób – człowiek z bulimią może zjeść na raz jedzenie o wartości energetycznej sięgającej kilku tysięcy kalorii.
Po epizodzie żarłoczności pacjent stara się, aby nie doprowadził on do zwiększenia jego wagi. W tym celu może on podejmować się różnych czynności – ze względu na to, jakie z nich dominują, wyróżnia się dwa typy bulimii.
4. Typy bulimii
- O typie przeczyszczającym bulimii mówi się wtedy, kiedy pacjent po epizodach żarłoczności zażywa środki przeczyszczające, prowokuje wymioty lub przyjmuje leki moczopędne.
- Typ nieprzeczyszczający bulimii polega z kolei na tym, że pomiędzy napadami wilczego wręcz głodu pacjent podejmuje się głodówek lub stosuje on diety z bardzo dużą restrykcją kalorii.
Wśród innych sposobów zapobiegania przyrostowi masy ciała, które stosują pacjenci z bulimią, wspomnieć można również o zażywaniu preparatów hormonów tarczycy oraz o przyjmowaniu leków hamujących apetyt.
Czytaj:
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny): objawy, leczenie i możliwe powikłania
"Mamusiu, czy jestem za gruba?" - anoreksja u dzieci
5. Skutki bulimii
Bulimia to problem, który „siedzi w głowie”, bezapelacyjnie skutkuje ona jednak licznymi konsekwencjami dla ciała. Wśród jej somatycznych przejawów wymienić można m.in.:
- powikłania częstych wymiotów (takie jak np. refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie przełyku, obrzęk ślinianek przyusznych czy uszkodzenia zębów),
- odwodnienie,
- objaw Russella (pojawianie się zgrubień lub blizn w obrębie skóry rąk, związane z prowokowaniem wymiotów),
- bóle brzucha,
- zaparcia (wynikające z nadużywania środków przeczyszczających),
- bóle głowy,
- zaburzenia miesiączkowania
6. Zagrożenia bulimii
Bulimii nie wolno lekceważyć z powodu tego, że może ona skutkować nawet zagrożeniem życia obarczonego nią pacjenta. Poza już wymienionymi wyżej skutkami tego problemu, prowadzić może ona do zaburzeń elektrolitowych. Jednym z nich może być groźna hipokaliemia (zbyt niski poziom potasu we krwi), w której przebiegu wystąpić mogą m.in. poważne zaburzenia rytmu serca.
Wyjątkowo częste wymiotowanie może doprowadzić do pęknięcia przełyku czy przepony. U osób z bulimią może dochodzić również i do znacznego stopnia niedoborów wielu różnych składników.
7. Rozpoznawanie bulimii
W przypadku podejrzenia, że nasz bliski cierpi na bulimię, nie ma na co czekać – koniecznie trzeba podjąć się prób nakłonienia go do odwiedzenia specjalisty. Osoba cierpiąca na bulimię rzadko odwiedza lekarza z własnej woli – zazwyczaj dokonuje ona tego dopiero po długim, sięgającym nawet kilku lat, czasie od zachorowania na to zaburzenia odżywiania.
Rozpoznawaniem bulimii zajmują się psychiatrzy. W kryteriach diagnostycznych tej jednostki wspomina się o wcześniej opisanej koncentracji na masie ciała, napadach objadania się czy próbach przeciwdziałania ich skutkom, ale i uwzględnia się częstość występowania napadów. Bulimię rozpoznaje się wtedy gdy pojawiają się one co najmniej 2 razy w tygodniu przez okres 3 miesięcy.
Wizyta u psychiatry jest wyjątkowo ważna również i z tego powodu, że bulimii nierzadko towarzyszą inne zaburzenia psychiczne, które mogą wymagać leczenia. Wśród najczęstszych wymienia się w tym przypadku m.in. zaburzenia depresyjne i lękowe, a także zaburzenia osobowości oraz uzależnienia od różnych substancji psychoaktywnych.
Czytaj:
Ortoreksja - gdy zdrowe odżywianie staje się chorobą
Pregoreksja, czyli anoreksja ciężarnej
Co jeść przed i po treningu? WIDEO
8. Leczenie bulimii
W leczeniu bulimii podstawową rolę odgrywa psychoterapia. Różne jej rodzaje mogą być zalecane pacjentom – najczęściej wykorzystanie znajduje terapia poznawczo-behawioralna. Poza nią dobre efekty, zwłaszcza w przypadku młodszych chorych, przynosi terapia rodzinna.
W celu zredukowania częstości napadów objadania się, pacjentom może być proponowane leczenie farmakologiczne. Podstawowym lekiem, który bywa zalecany osobom cierpiącym na bulimię, jest należąca do inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny fluoksetyna.
Czasami jednak – zwłaszcza u osób, u których bulimia zdążyła doprowadzić do różnych spustoszeń w ich organizmie – przed rozpoczęciem psychoterapii czy farmakoterapii konieczna najpierw jest hospitalizacja pacjenta na oddziale internistycznym (w przypadku osób dorosłych) czy pediatrycznym (w przypadku nastolatków), podczas której unormowany zostanie stan somatyczny pacjenta.
9. Rokowania osób cierpiących na bulimię
Rokowania w przypadku bulimii bywają oceniane bardzo różnie. Po pomoc zdecydowanie warto jednak sięgnąć – u nawet połowy osób, które postanowią skorzystać z terapii, uzyskuje się wyleczenie.
U około 30 procent leczonych z powodu bulimii uzyskuje się z kolei znaczną poprawę. Do specjalistów warto udawać się jak najwcześniej - im dłużej trwa bulimia, tym większe niestety ryzyko, że doprowadzi ona do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
