Bliskość jest najlepszym prezentem, jaki możemy ofiarować swojemu potomstwu. Już od dawna psychologowie i lekarze są zdania, że czułość, miłość oraz nawiązanie z dzieckiem dobrych i mocnych relacji są fundamentem jego prawidłowego rozwoju.
Spis treści:
- Jak się rodzi bliskość?
- Jak budować bliskość z noworodkiem?
- Jak karmienie piersią wpływa na bliskość z noworodkiem?
- Jak budować bliskość z niemowlęciem?
- Czy wspólna zabawa wpływa na bliskość z niemowlęciem?
- Jak budować bliskość z kilkulatkiem?
Maluszki mocno związane z rodzicami mniej płaczą, są spokojniejsze, szybciej się rozwijają fizycznie i psychicznie, są mniej lękliwe i bardziej śmiałe. W przyszłości są silniejsi psychicznie i fizycznie, lepiej radzą sobie w szkole, w pracy, mają lepsze relacje z partnerami.
Potwierdziły to badania, które wskazują, że przytulenie maluszka wyzwala w jego mózgu produkcję substancji odpowiedzialnych za dobre samopoczucie i niwelujące działanie hormonu stresu (kortyzolu). Dlatego dzieci uspokajają się na rękach rodziców i dobrze się czują w ich ramionach. To nie wszystko – wsparcie w trudnych dla malca momentach, np. w obliczu lęku czy bólu powoduje, że dzieci w przyszłości stają się bardziej odporne na stres, a mniej podatne na choroby będące jego wynikiem.
Jak się rodzi bliskość?
Budowanie bliskości z dzieckiem wydaje się łatwe, jednak tak naprawdę nie zawsze takie jest. Niektórym rodzicom przychodzi to naturalnie i jest przejawem ich instynktu. Budują bliskość „odruchowo”, pochylając się z czułością nad swoim nowo narodzonym maleństwem, przytulając go, całując jego stópki, mówiąc i uśmiechając się do niego. Czasami jednak bliskości trzeba się nauczyć – dotyczy to najczęściej mężczyzn, którzy rodzą się z mniejszym instynktem.
Niekiedy budowanie bliskości z malcem hamowane jest przez nowoczesne metody wychowawcze, na których stosowanie decydują się rodzice. Według części teorii nie powinno się np. nosić niemowlęcia na rękach, by się do tego nie przyzwyczaił, spać z nim w jednym łóżku, bo to niezdrowe, reagować na jego płacz, by nie wychować małego terrorysty itd. To zaprzeczenie innej popularnej teorii tzw. rodzicielstwa bliskości, według której powinno się postępować dokładnie odwrotnie.
To, którą metodę uważasz za słuszną i którą wybierz, zależy oczywiście od ciebie. Musisz jednak pamiętać, że im dziecko młodsze, tym więcej bliskości potrzebuje. Na wychowywanie dziecka i uczenie go np. samodzielnego spania przyjdzie czas, gdy malec już trochę podrośnie. Jeśli uznasz wówczas, że nadszedł moment na wprowadzenie w jego życie pewnych zasad, będziesz mogła budować bliskość z nim w inny sposób – przez spędzanie z nim wspólnego czasu, zabawę, czytanie książek czy wspólne hobby.
Jak budować bliskość z noworodkiem?
Pierwszy moment na nawiązanie relacji z malcem to okres ciąży. Już wtedy możesz przemawiać do dziecka, głaskać je (przez brzuch), wymyślać dla niego imię i przyzwyczajać się powoli do jego obecności w waszym życiu.
Pierwsze miesiące życia dziecka nazywane są niekiedy czwartym trymestrem ciąży, aby podkreślić, że w tym okresie matka i dziecko nadal są właściwie jednym. Wtedy kształtuje się układ nerwowy, mózg i zmysły maluszka, dlatego to idealny moment na budowanie relacji, nawiązywanie więzów, które będą trwać przez kolejne lata, a przede wszystkim na reagowanie i zaspokajanie każdej potrzeby maleństwa.
Noworodek jest zdany na swoich rodziców, nie rozumie jeszcze, co dzieje się wokół niego, dlatego jedynym bezpiecznym miejscem są dla niego ramiona mamy i taty. Nic dziwnego – w tym czasie najbardziej czułym zmysłem jest zmysł dotyku, dlatego maleństwo uwielbia, gdy jest przytulane, głaskane, masowane i noszone na rękach lub w chuście. Lubi być blisko ciała mamy i właśnie ten kontakt skóra do skóry, którego pierwszy raz doświadczył zaraz po porodzie jest najważniejszym narzędziem w budowaniu relacji.
Jak karmienie piersią wpływa na bliskość z noworodkiem?
Bliskość z noworodkiem buduje się również w czasie karmienia piersią. Ssanie oczywiście zaspokaja głód dziecka, ale również wspomnianą potrzebę przytulenia się i poczucie bezpieczeństwa. Maluch karmiony naturalnie, łatwiej i szybciej nawiązuje więzi z mamą, dlatego w pierwszych tygodniach życia dziecka nie odmawiaj mu „wiszenia przy piersi” i karmienia na żądanie.
Nie zapominaj również o reagowaniu na płacz malca, który jest sposobem jego komunikacji z otoczeniem. Gdy dziecko płacze, to znaczy, że czegoś potrzebuje – jedzenia, ciepła, przytulenia, zainteresowania... Zaspokajanie jego potrzeb jest fundamentem dobrych i trwałych relacji. Nie zostawiaj malca kwilącego w łóżeczku, bo dajesz mu wtedy sygnał, że jego pragnienia nie są dla ciebie ważne. Jeśli chcesz być blisko ze swoim maleństwem, bądź zawsze przy nim, gdy cię potrzebuje.
Czytaj również:
Zabawy z niemowlakiem - pomysły na rozwijającą zabawę z dzieckiem
Pierwszy kontakt z noworodkiem ważniejszy niż myślisz
Jak budować bliskość z niemowlęciem?
Starsze dziecko, chociaż rozumie już, że jest oddzielnym bytem, nadal potrzebuje bliskości rodziców. Jest dużo samodzielniejsze niż w dniu narodzin, mimo to nadal zdane jest na dorosłych, którzy dają mu poczucie bezpieczeństwa i zapewniają podstawowe potrzeby, jak np. zaspokojenie głodu.
Budowanie bliskości z kilkumiesięcznym niemowlęciem nadal przebiega w trakcie przytulania się czy ssania piersi. W tym wieku dziecko nadal potrzebuje kontaktu cielesnego, dlatego najlepiej i najszybciej zasypia w łóżku rodziców, wtulone w mamę. Jeśli możesz, pozwól mu na to – naukę samodzielnego spania można zacząć, gdy dziecko jest na to gotowe (wszystko zależy od malca i jego rozwoju emocjonalnego).
Czy wspólna zabawa wpływa na bliskość z niemowlęciem?
W okresie niemowlęcym ważną rolę w budowaniu bliskości odgrywa zabawa i czas wspólnie spędzany w rodzicami. Zabawa to nie tylko sposób na nudę, ale i ważna czynność stymulująca rozwój w różnych obszarach: fizycznym, społecznym, poznawczym i emocjonalnym.
Godziny poświęcone dziecku na wspólne układanie klocków, czytanie książeczek czy na spacery po parku to niezmarnowany czas.
Chociaż dziecko ma już kilka lub kilkanaście miesięcy nadal bardzo ważne jest reagowania na jego potrzeby i emocje. Maluszki w tym wieku odczuwają lęk przed rozstaniem z mamą, boją się obcych, nie zawsze potrafią radzić sobie ze swoimi emocjami, takimi jak złość, ponieważ to wiek, gdy uczą się chodzić, często lądują z płaczem na ziemi. To wszystko momenty, gdy dziecko oczekuje reakcji rodzica na jego „nieszczęście”. Dlatego, gdy tylko malec zaczyna płakać, złościć się, trzeba być przy nim, przytulić go i uspokoić, aby wiedział, że opiekun zawsze jest na wyciągnięcie jego ręki.
Jak budować bliskość z kilkulatkiem?
Gdy dziecko zaczyna chodzić do przedszkola, jego potrzeby zmieniają się. Staje się bardziej otwarty na rówieśników i mocniej z nimi związany, nie znaczy to jednak, że rodzice przestają być dla niego ważni. Mama i tata są i będą autorytetami jeszcze przez wiele lat, o ile bliskość i relacje między nimi a malcem będą silne.
Można to uzyskać spędzając z dzieckiem jak najwięcej czasu. Większość rodziców pracuje, ma swoje obowiązki, ale warto zadbać o to, aby wygospodarować dla malca kilka chwil, kiedy będziesz skupiona wyłącznie na nim. Niech to będzie nawet tylko pół godziny układania puzzli czy przeczytanie jednej bajki przed snem, ale bez telefonu służbowego, bez wiadomości płynących z ekranu telewizora.
Rozmawiaj też jak najwięcej z kilkulatkiem. Niech opowiada, co wydarzyło się w przedszkolu, w co się bawił, co mu się podobało na wycieczce, o co pokłócił się z kolegą itd. To daje dziecku poczucie, że jest dla rodzica ważne, że jego sprawy są dla niego istotne. Daje mu też poczucie bezpieczeństwa, że mama lub tata pomogą mu rozwiązać jego problemy, że może na nich liczyć.
