Jeżeli prowadzisz własną działalność gospodarczą, urlop macierzyński ci nie przysługuje. Jeśli dziecko urodziło się w okresie dobrowolnego opłacania przez ciebie składek ubezpieczenia chorobowego, to przysługuje ci zasiłek macierzyński za okres odpowiadający długości urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze, czyli łącznie przez 52 tygodnie.
Spis treści:
- Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza
- Wysokość zasiłku macierzyńskiego przy prowadzeniu działalności gospodarczej
- Jak długo można liczyć na zasiłek?
- Czy ZUS może odmówić wypłaty zasiłku?
- Czy można prowadzić firmę i jednocześnie pobierać zasiłek?
Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego jest opłacana składka na ubezpieczenie chorobowe za okres 12 miesięcy poprzedzających urodzenie dziecka.
W przypadku kiedy składka chorobowa będzie odprowadzana krócej niż przez 12 miesięcy (i od wyższej podstawy niż najniższa), podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego wylicza się na podstawie dość skomplikowanego algorytmu: punktem wyjścia będzie najniższa podstawa wymiaru zasiłku, przy czym kwota ta jest zwiększana o różnicę między faktycznie zadeklarowanym przychodem w miesiącach ubezpieczenia a najniższą podstawą wymiaru. Następnie różnica ta będzie uśredniana, czyli dzielona przez 12 miesięcy.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego przy prowadzeniu działalności gospodarczej
Na wysokość świadczenia ma wpływ nie tylko wysokość opłacanych składek, ale także czas ich opłacania: im dłuższy okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu i opłacania wyższych składek społecznych, tym wyższy zasiłek macierzyński.
Aby otrzymać zasiłek, trzeba zgłosić się do ZUS, dostarczając odpowiedni wniosek i zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu (jeśli zgłaszasz się po zasiłek, będąc jeszcze w ciąży) lub przedstawić odpis skrócony aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczenie płatnika składek ZUS.
Zobacz, co powinnaś wiedzieć o zasiłku macierzyńskim
Uwaga na pojęcia: zasiłek a urlop macierzyński
Pojęcia urlopu i zasiłku macierzyńskiego często są mylone, a to dwie różne sprawy: urlop to przerwa w pracy – i mają do niej prawo wyłącznie osoby zatrudnione na umowę o pracę, a zasiłek to świadczenie pieniężne.
Błędem jest również utożsamianie urlopu rodzicielskiego z macierzyńskim i mówienie o „rocznym urlopie macierzyńskim”. To są dwa urlopy: macierzyński (20 tygodni lub więcej) i rodzicielski (32 lub 34 tygodnie).
Jak długo można liczyć na zasiłek?
Zasiłek macierzyński wyniesie 100 proc. podstawy wymiaru podczas pierwszych 26 tygodni wypłacania zasiłku i 60 proc. podczas pozostałych 26 tygodni albo 80 proc. podstawy wymiaru przez cały okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu i rodzicielskiemu, czyli przez 52 tygodnie – o ile wniosek o zasiłek zostanie złożony w ZUS w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka.
Wypłata zasiłku powinna rozpocząć się najpóźniej 30 dni po przedłożeniu w ZUS wszystkich wymaganych dokumentów.
Zasiłek dla mamy: nie mniej niż 1000 zł!
W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego netto (po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy) jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego (1000 zł), podwyższa się zasiłek macierzyński do kwoty 1000 zł.
Dotyczy to także tej części urlopu macierzyńskiego, gdy zasiłek wynosi 60 proc. podstawy wymiaru – kwota zasiłku macierzyńskiego nigdy nie może być niższa niż 1000 zł. Nie trzeba składać w tej sprawie żadnego wniosku – ZUS sam dolicza stosowne wyrównanie.
Czy ZUS może odmówić wypłaty zasiłku?
ZUS może wydać decyzję o odmowie wypłaty zasiłku i sprawdzić, czy dana osoba faktycznie prowadzi działalność gospodarczą. Ale nie może kwestionować kwoty zadeklarowanej przez młodą matkę jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą (w tym roku to 10 657,50 zł).
Czy można prowadzić firmę i jednocześnie pobierać zasiłek?
Kobieta prowadząca działalność gospodarczą może w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego uzyskiwać bieżące przychody z tytułu tej działalności, nie ma bowiem żadnych przeciwwskazań, by przedsiębiorcza mama prowadziła firmę, o ile oczywiście czuje się na siłach połączyć pracę z opieką nad noworodkiem.
UWAGA: jeśli w ciągu roku przed urodzeniem dziecka najpierw prowadziłaś działalność gospodarczą, a następnie zakończyłaś ją i pracowałaś dalej na podstawie umowy o pracę, to zasiłek macierzyński zostanie wyliczony tylko z tytułu umowy o pracę.
