Spis treści
- 1. Ile trwa urlop rodzicielski?
- 2. Co zrobić, żeby dostać urlop rodzicielski?
- 3. Czy urlop rodzicielski przysługuje również tacie?
- 4. Czy podczas trwania urlopu rodzicielskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
- 5. Czy podczas urlopu rodzicielskiego można się zatrudnić u innego pracodawcy?
- 6. Kiedy można skorzystać z urlopu rodzicielskiego?
- 7. Jak wypełnić wniosek o urlop rodzicielski?
Możliwość przejścia na urlop rodzicielski został wprowadzona w Polsce w 2013 roku. Do 2 stycznia 2016 roku młoda mama miała do wykorzystania:
- 20 tygodni urlopu macierzyńskiego
- 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego
- 26 tygodni urlopu rodzicielskiego (urlop rodzicielski mógł wziąć również ojciec dziecka).
Od 2016 roku podział na urlop rodzicielski i dodatkowy został zlikwidowany. Młoda mama ma więc do wykorzystania:
- 20 tygodni urlopu macierzyńskiego
- oraz 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego.
1. Ile trwa urlop rodzicielski?
Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego mama może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze: do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 34 tygodni w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci. Taki wymiar urlopu przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka – mogą się nim dowolnie podzielić lub korzystać z niego jednocześnie (ale wtedy ich urlop będzie dwa razy krótszy)
Polecamy: Kalkulator urlopu macierzyńskiego
2. Co zrobić, żeby dostać urlop rodzicielski?
Urlopu rodzicielskiego udziela się na pisemny wniosek, który trzeba złożyć u pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić taki wniosek. Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo w częściach (maksymalnie czterech), z których każda musi trwać przynajmniej siedem tygodni (z pewnymi wyjątkami).
3. Czy urlop rodzicielski przysługuje również tacie?
Urlop rodzicielski przysługuje matce (lub ojcu) dziecka, jeśli przynajmniej jedno z nich ma status pracownika, a drugie – opłaca składki ubezpieczenia chorobowego. Wyłącznie dla matki jest zarezerwowanych 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Z pozostałej części macierzyńskiego, a następnie urlopu rodzicielskiego mają szansę skorzystać zarówno mama, jak i tata.
Mamie przysługuje bowiem prawo rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego i całości lub części urlopu rodzicielskiego. Musi to uczynić w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy. Wówczas z wnioskiem o niewykorzystaną przez matkę część urlopu i zasiłek macierzyński za ten okres może wystąpić ojciec dziecka (choć nie jest to obowiązek).
W tym czasie rodzic otrzymuje zasiłek macierzyński. Jest on wypłacany nie tylko rodzicom zatrudnionym na etatach, ale wszystkim, którzy opłacają ubezpieczenie chorobowe - obejmuje to też osoby pracujące na umowach-zleceniach i samozatrudnione. Przepisy obowiązują także rodziców przyjmujących dzieci na wychowanie.
Sprawdź:
Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza
Zasiłek macierzyński a umowa zlecenie
4. Czy podczas trwania urlopu rodzicielskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
Trzeba go wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy sześć lat. Z urlopu rodzicielskiego można zrezygnować w każdym czasie – za zgodą pracodawcy – i powrócić do pracy, informując go o tym przynajmniej 21 dni przed planowanym powrotem do pracy.
Należy tylko pamiętać o tym, że urlop musi obejmować pełne tygodnie i nie może być krótszy niż osiem tygodni. W trakcie trwania urlopu rodzicielskiego nie można z pracownicą rozwiązać ani wypowiedzieć jej umowy o pracę, chyba że pracodawca ogłosi upadłość lub następuje likwidacja zakładu pracy.
5. Czy podczas urlopu rodzicielskiego można się zatrudnić u innego pracodawcy?
W czasie urlopu rodzicielskiego można się zatrudnić – bez wpływu na wysokość pobieranego zasiłku – w ramach umowy o pracę u innego pracodawcy niż ten, który udzielił urlopu macierzyńskiego albo w ramach umowy-zlecenia czy umowy o dzieło ze swoim stałym lub innym dowolnym pracodawcą.
Natomiast podjęcie pracy – maksymalnie w wymiarze pół etatu – u tego samego pracodawcy, który udzielił urlopu macierzyńskiego, wiąże się z proporcjonalnym zmniejszeniem wysokości pobieranego zasiłku macierzyńskiego.
URLOP RODZICIESKI
- Można go wziąć, pod warunkiem że wykorzystany już został w pełnym wymiarze urlop macierzyński.
- Urlop rodzicielski trwa maksymalnie 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w pozostałych przypadkach.
- Można go podzielić na maksymalnie cztery części.
- Trzeba go wykorzystać do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat.
- Na tym urlopie rodzice mogą przebywać równocześnie – wtedy każdy wspólny tydzień liczony jest podwójnie, a więc ich wspólny urlop może trwać najwyżej 16 tygodni.
6. Kiedy można skorzystać z urlopu rodzicielskiego?
Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze. Jest on udzielany jednorazowo lub w częściach. Rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 16 tygodni do 6. urodzin dziecka. Rodzice mogą korzystać z niego jednocześnie, lecz w takim przypadku łączny wymiar wolnego nie może przekroczyć 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka), a więc każde z rodziców może wziąć wtedy maksymalnie 16 tygodni urlopu.
7. Jak wypełnić wniosek o urlop rodzicielski?
Aby uzyskać urlop rodzicielski należy złożyć pisemny wniosek do pracodawcy najpóźniej 21 dni od rozpoczęcia urlopu. Jeśli urlop rodzicielski chcesz wykorzystać zaraz po macierzyńskim, napisz to we wniosku o urlop macierzyński – wówczas przez cały ten czas będziesz dostawać zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.
Natomiast jeśli na urlop rodzicielski mama (lub tata) zdecyduje się później, to zasiłek będzie wynosił 60 proc. wynagrodzenia (bo na urlopie macierzyńskim było 100 proc).
Jeśli podjęłaś decyzję o skorzystaniu z urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie lub nie zamierzasz skorzystać z pełnego wymiaru tego urlopu albo wnioskujesz o kolejną część urlopu rodzicielskiego, możesz złożyć wniosek w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
Jeśli z urlopu rodzicielskiego chce skorzystać ojciec dziecka, również powinien przedłożyć pracodawcy wniosek, co najmniej 14 dni, przed planowanym rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
Dowiedz się też: Co warto wiedzieć o urlopie ojcowskim
