Spis treści
- Zapalenie gardła infekcją sezonową?
- Rodzaje zapalenia gardła
- Jakie są przyczyny ostrego zapalenia gardła?
- Zapalenie gardła a angina
- Nieinfekcyjne przyczyny zapalenia gardła
- Ostre zapalenia gardła: objawy
- Rozpoznawanie ostrego zapalenia gardła
- Farmakologiczne leczenie zapalenia gardła
- Domowe sposoby na zapalenie gardła
- Zapalenie gardła: kiedy leczyć się w domu, a kiedy udać się do lekarza?
Zapalenie gardła to bardzo popularna choroba. Istnieje wiele możliwych przyczyn zapalenia gardła – chorobę wywołać mogą wirusy, bakterie i grzyby, jak i może ona wynikać z narażenia dróg oddechowych na różne drażniące substancje. Większość zapaleń gardła jest niegroźna, niektóre jednak z nich – szczególnie paciorkowcowe zapalenie gardła – może prowadzić do groźnych powikłań. Kiedy więc z zapaleniem gardła koniecznie trzeba udać się do lekarza?
Zapalenie gardła infekcją sezonową?
Zapalenie gardła najczęściej zdarza się jesienią i zimą. Częściej chorują w tym czasie nie tylko dzieci, ale i dorośli – nietrudno jest we wspomnianych okresach natknąć się na kogoś z zapaleniem oskrzeli, zapaleniem gardła, przeziębieniem czy grypą.
Wymienione wyżej problemy zaliczane są do zakażeń dróg oddechowych i spotykane są one dość często. Jeden z nich, zapalenie gardła, występuje u ludzi z wyjątkowo dużą częstością – okazuje się bowiem, że doświadczanie nawet trzech lub więcej epizodów zapalenia gardła w ciągu roku wcale nie jest rzadkością.
Rodzaje zapalenia gardła
Wyróżnia się dwa rodzaje zapaleń gardła – ostre i przewlekłe. Przewlekłe zapalenie gardła może być wywołane ciągłym narażeniem na substancje drażniące (np. w pracy), jak i może ono być związane z zaburzeniami hormonalnymi (np. wynikającymi z menopauzy) czy ze schorzeniami ogólnoustrojowymi (np. cukrzycą). Zdecydowanie częściej spotykane jest jednak ostre zapalenie gardła, co wynika chociażby z tego, jak dużo czynników może doprowadzać do rozwinięcia się tego schorzenia.
Czytaj też:
Ból gardła w ciąży: jak sobie z nim radzić?
Usunięcie migdałków (tonsillektomia) – jak wygląda?
Jakie są przyczyny ostrego zapalenia gardła?
Większość zapaleń gardła, bo nawet aż 70-80 proc. wszystkich przypadków, wywołana jest przez zakażenie wirusowe. Wymienianych jest wyjątkowo dużo wirusów, które mogą spowodować ostre zapalenia gardła – wspomnieć tutaj można chociażby o wirusie grypy, różyczki i odry, a także o koronawirusach, rinowirusach czy wirusie paragrypy.
Ostre zapalenie gardła spowodowane może być również i przez bakterie. Jako przykłady drobnoustrojów bakteryjnych, które mogą prowadzić do zapalenia gardła, wymienić można bakterie z gatunku Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae (potocznie określane jako pneumokoki) czy Mycoplasma pneumoniae.
Zapalenie gardła a angina
Bakteryjnym zakażeniem gardła jest również angina – bakterie z grupy paciorkowców beta-hemolizujących z grupy A wywoływać mogą paciorkowcowe zapalenie gardła. Co ciekawe, przyczyną zapalenia gardła mogą być również i takie drobnoustroje, których teoretycznie wcale nie łączy się z tą okolicą ciała. Tak bywa chociażby w przypadku dwoinek rzeżączki, które najbardziej znane są z zakażeń okolic intymnych – patogeny te mogą jednak wywołać również i zapalenie gardła.
Infekcyjne ostre zapalenie gardła wywołać może jeszcze jeden typ patogenów, których dotychczas nie wymieniono – mowa tutaj o grzybach, istnieje bowiem możliwość, że np. grzyby z gatunku Candida albicans doprowadzą do wystąpienia zapalenia gardła.
Nieinfekcyjne przyczyny zapalenia gardła
Rzeczywiście najczęstszą przyczyną zapalenia gardła są zakażenia, jednakże istnieje również i możliwość, że problem pojawi się bez udziału chorobotwórczych patogenów. Zapalenie gardła może bowiem wynikać również i z podrażnienia tej okolicy ciała np. przez zimno czy sok żołądkowy (taka możliwość dotyczy szczególnie pacjentów z refluksem żołądkowo-przełykowym), nieprzyjemne objawy ze strony gardła mogą się rozwijać również u osób palących tytoń lub narażonych na dym tytoniowy (mowa tutaj o tzw. biernych palaczach).
Ostre zapalenia gardła: objawy
Jako, że ostre zapalenie gardła jest chorobą bardzo częstą, prawdopodobnie każdy człowiek zna objawy tego schorzenia. Ból gardła, uczucie pieczenia czy kłucia, suchość w gardle czy trudności z przełykaniem – takie są właśnie podstawowe objawy zapalenia gardła.
Już same objawy zlokalizowane w okolicy gardła mogą być bardzo uciążliwe dla pacjenta, niestety – zazwyczaj pacjenci z zapaleniem gardła zmagają się jeszcze z innymi dolegliwościami. To, jakie dokładnie to będą objawy, zależy już bezpośrednio od przyczyny zapalenia gardła. Przykładowo u chorych z wirusowym zapaleniem gardła spotykane mogą być stany podgorączkowe (temperatura sięgająca około 37-38 stopni Celsjusza), kaszel oraz katar. Dolegliwości te mogą utrzymywać się przez różny czas, typowo jednak czas ich występowania sięga kilku (3-7) dni.
W przebiegu zaś bakteryjnych zapaleń gardła pojawiać się może znacznie wyższa gorączka (osiągająca 39 czy nawet 40 stopni Celsjusza) czy powiększenie znajdujących się w okolicy szyi węzłów chłonnych, dochodzić może również do występowania ropnej wydzieliny w okolicy gardła. Problemem w przypadku tych zakażeń jest nie tylko to, że ich objawy są bardziej nasilone, ale i to, że (zwłaszcza, jeżeli u chorego nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie) dolegliwości mogą utrzymywać się przez znacznie dłuższy czas.
Czytaj też: Chrypka u dziecka: co podać i jak leczyć? 5 najczęstszych przyczyn chrypki u dziecka
Rozpoznawanie ostrego zapalenia gardła
Zazwyczaj do rozpoznania ostrego zapalenia gardła w zupełności wystarczające jest przeprowadzenie wywiadu oraz badania lekarskiego. Podczas wywiadu lekarz pyta pacjenta o doświadczane przez niego dolegliwości (już na tej podstawie możliwe jest wysunięcie podejrzenia, jaka jest przyczyna zapalenia gardła u chorego). Kolejnym etapem jest badanie gardła – medyk poszukuje różnych objawów choroby, takich jak chociażby zaczerwienienie błony śluzowej gardła. Istotne jest również sprawdzenie, czy w obrębie gardła widoczna jest może jakaś wydzielina – jej obecność sugeruje bowiem bakteryjne zakażenie gardła, które wymaga zdecydowanie odmiennego leczenia niż wirusowe postacie tej choroby.
Tak już zaznaczono wyżej, rozpoznanie zapalenia gardła stawiane jest najczęściej bez wykonywania jakichś dodatkowych badań. Czasami jednak – szczególnie u dzieci, u których podejrzewana jest angina paciorkowcowa – lekarz pobiera od pacjenta wymaz z gardła.
Farmakologiczne leczenie zapalenia gardła
Leczenie stanów zapalnych gardła uzależnione jest od tego, jaka jest przyczyna problemu u danego pacjenta. W wirusowych zapaleniach gardła stosowane jest leczenie objawowe – pacjentom zalecane są leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, które łagodzą doświadczane przez nich dolegliwości. Zazwyczaj najbardziej uciążliwym dla chorych objawem jest ból gardła, który nierzadko utrudnia przełykanie – czasami nawet przełknięcie śliny może stwarzać trudności. Łagodzić ten problem można przy użyciu różnorodnych preparatów na ból gardła – zazwyczaj zawierają one różne substancje łagodzące, a czasami także środki o działaniu miejscowo znieczulającym, i dostępne są one w wielu rozmaitych formach. W aptekach można w końcu znaleźć zarówno leki w postaci pastylek do ssania, jak i w formie sprayu czy syropu.
Odmienne jest zaś leczenie bakteryjnych czy grzybiczych zapaleń gardła. W ich przypadku stosuje się już leczenie przyczynowe – w bakteryjnych stanach zapalnych gardła pacjentom zalecane jest stosowanie antybiotyku. Szczególnie istotne jest to w przypadku anginy paciorkowcowej – zaniechanie leczenia znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia groźnych powikłań tej choroby, wśród których wymienia się m.in. ropnie okołomigdałkowe i zapalenie ucha środkowego, ale i nawet kłębuszkowe zapalenie nerek, gorączkę reumatyczną czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Domowe sposoby na zapalenie gardła
W przypadku rozwinięcia się u nas zapalenia gardła całkowicie zrozumiałe jest to, że posiłkujemy się wtedy różnymi lekami. Istnieje jednak szereg domowych sposobów na zapalenie gardła, które również mogą prowadzić do zmniejszenia intensywności przykrych objawów tej choroby.
- Nawadnianie – przyjmowanie większej niż zazwyczaj ilości płynów nawilża śluzówkę gardła i najzwyczajniej w świecie łagodzi ból. Tutaj warto jednak wspomnieć o rodzaju płynów – najkorzystniejsze będą ciepłe napoje, takie jak chociażby herbata.
- Wietrzenie domu - dla chorego gardła niekorzystne jest również suche powietrze, w związku czym warto jest regularnie wietrzyć pokój, w którym odpoczywa chory na zapalenie gardła.
- Nawilżanie powietrza - wspomóc się można również nawilżaniem powietrza. Do tego celu można wykorzystać specjalistyczne nawilżacze, ale i po prostu położyć wilgotny ręcznik na kaloryferze.
- Stosowanie płukanek - ból gardła łagodzić może również regularnie korzystanie z różnych płukanek – tutaj polecić można rozmaite płukanki ziołowe, jednym z popularniejszych domowych sposób na zapalenie gardła jest płukanie jamy ustnej naparem z szałwii.
Czytaj też: 5 genialnych sposobów nawilżania powietrza w domu
Zapalenie gardła: kiedy leczyć się w domu, a kiedy udać się do lekarza?
Płukanki, tabletki na ból gardła czy leki przeciwgorączkowe – wszystkie z wymienionych możemy stosować nawet bez odwiedzenia lekarza, są one w końcu dostępne bez recepty. Kiedy więc zapalenie gardła powinno nas skłonić do wizyty u specjalisty? Z pewnością wtedy, kiedy występujące objawy przemawiają za zakażeniem bakteryjnym – może przecież okazać się konieczne zastosowanie wtedy antybiotyku.
Wskazane również jest to, aby dziecko z zapaleniem gardła zostało zbadane przez lekarza – dziecięcy problem może być bowiem zarówno spowodowany zakażeniem wirusowym, jak i może to być angina paciorkowcowa, która, ze względu na jej możliwe powikłania, zdecydowanie wymaga wdrożenia specjalistycznego leczenia.
