Odra staje się coraz większym zagrożeniem - wzrasta liczba zachorowań
Spis treści:
Jakie są objawy odry u dziecka?
Jak wygląda wysypka w przypadku odry u dziecka?
Jak wygląda leczenie odry u dzieci?
Jakie powikłania mogą wystąpić po odrze?
Co robić, gdy na odrę zachoruje dorosły?
Odra - co to za choroba?
Odra to choroba wirusowa wieku dziecięcego, wywoływana przez wirus Morbillivirus (ang. Measles). Na zakażenie odrą szczególnie narażone są niemowlęta od 6. do 12. miesiąca życia (przed pierwszym szczepieniem), a także dzieci w wieku do 15 lat, którym nie podano dawek przypominających szczepionki.
Niemowlęta przez 6 miesiącem życia są chronione przeciwciałami matki (pod warunkiem, że chorowała na odrę lub była na nią szczepiona). Odra jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Może doprowadzić do poronienia.
Zachorowanie na odrę daje odporność na całe życie.
Dzięki szczepieniom ochronnym w Polsce zachorowalność na odrę znacznie się zmniejszyła. Szacuje się, że rocznie na odrę choruje około 100 osób.
Jak można zarazić się odrą?
Odrą można się zarazić drogą kropelkową. Chory zaraża już na kilka dni przed wystąpieniem objawów choroby aż do pojawienia się charakterystycznej dla odry wysypki.
Po pojawieniu się wysypki chory może jeszcze zarażać do 3 dni. Okres wylęgania tej choroby wynosi od 7 do 19 dni - w tym czasie nie pojawiają się objawy odry.
Czytaj:
Choroby wieku dziecięcego - jak rozpoznać i leczyć najczęstsze choroby dziecięce [PORADNIK]
Zobacz kalendarz szczepień 2018
Jakie są objawy odry u dziecka?
Objawy przebiegają dwufazowo. Przez pierwsze 3-4 dni może się pojawić wysoka gorączka, nawet powyżej 39 st. C, nieżyt nosa (katar), nieżyt gardła i krtani, suchy szczekający kaszel, zapalenie spojówek (światłowstręt, łzawienie).
Wirus odry może wywołać również wirusowe zapalenie płuc. Zdarza się ono jednak dość rzadko i stanowi poniżej 10 procent ogólnych zapaleń płuc. Objawami choroby są:
- wysoka temperatura
- suchy kaszel
- duszność
- bóle w klatce piersiowej
Jest to zapalenie śródmiąższowe i dlatego można je rozpoznać za pomocą badania radiologicznego. Rokowanie jest niepewne - zależy od zjadliwości wirusa i sił obronnych organizmu.
Zazwyczaj w trzecim dniu wewnątrz jamy ustnej, na śluzówce policzków można zaobserwować plamki Koplika-Fiłatowa - są to są białe plamki wielkości ziarenka piasku, z czerwoną obwódką. Plamki poprzedzają bezpośrednio wystąpienie wysypki, znikają, gdy wysypka się pojawi. Chory ma również w tym czasie powiększone węzły chłonne.
Kolejny etap choroby to charakterystyczny okres wysypkowy, trwający ok. 3-4 dni.
Jak wygląda wysypka w przypadku odry?
Wysypka w przypadku odry jest początkowo gruboplamista, w kolorze różowo-czerwonym. Następnie zlewa się w czerwone plamy o nieregularnych kształtach, z drobnymi grudkami.
Wysypka ma charakter zstępujący. Najpierw pojawia się za uszami, wzdłuż linii włosów. Po kilkunastu godzinach obejmuje twarz i szyję, a trzeciego dnia widać ją już na całym ciele.
Czwartego dnia znika - co ciekawe, w takiej kolejności, w jakiej się pojawiła. Najpierw jaśniejsza się robi skóra twarzy, później tułów, a na końcu nogi. W tym czasie na skórze mogą być widoczne brunatne przebarwienia, przypominające wyglądem brud.
W okresie wysypkowym chory może mieć silne duszności, przyspieszone tętno, pojawiają sie krwawienia z nosa. Może też nastąpić nasilenie objawów zapalenia górnych dróg oddechowych. Kaszel staje się bardziej wilgotny. U małych dzieci pojawiają się ból brzucha i biegunki.
Polecamy: Wysypka u dziecka - jak rozpoznać co to za choroba
Jak wygląda leczenie odry u dzieci?
Leczenie odry jest przede wszystkim objawowe. Chory powinien dużo odpoczywać, najlepiej leżeć w łóżku. Miejsca zaognione wysypką trzeba smarować preparatem z tlenkiem cynku, co złagodzi świąd.
Dziecku trzeba podawać syrop przeciwkaszlowy i leki przeciwgorączkowe. Jeżeli chory cierpi na światłowstręt, warto zasłonić w pokoju okna, żeby dodatkowo nie podrażniać oczu. Dziecko powinno przyjmować dużo płynów.
Jak zapobiegać odrze?
Przede wszystkim zaszczep dziecko. Szczepienia przeciwko odrze są w Polsce obowiązkowe. Zgodnie z kalendarzem szczepień wykonuje się je między 13 i 14 miesiącem życia.
Dziecku podaje się szczepionkę skojarzoną (szczepionkę MMR) chroniącą przed 3 chorobami, takimi jak odra, świnka i różyczka. W wieku 10 lat dziecko otrzymuje dawkę przypominającą. Otrzymanie 2 dawek szczepionki daje odporność na całe życie.
Szacuje się, że skuteczność szczepień przeciwko odrze jest w granicach 95-98 procent. Czyli około 2 proc. ludzi nie wytwarza odpowiednich przeciwciał i może zachorować.
Jakie powikłania mogą wystąpić po odrze?
Odra może dawać bardzo groźne powikłania. Są to:
- zapalenie oskrzeli,
- zapalenie płuc,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie mięśnia sercowego
- odrowe zapalenie mózgu
Warto wiedzieć! Wirus odry może się uaktywnić w organizmie nawet po 10 latach, powodując podostre stwardniejące zapalenie mózgu. Jest to bardzo groźna, przewlekła i śmiertelna choroba.
Zachorowanie na podostre stwardniejące zapalenie mózgu nie zależy od przebiegu odry, od tego czy chory przechodził ją łagodnie czy z powikłaniami. Szacuje się, że częściej występuje u chłopców i osób, które na odrę zachorowały przed 2 rokiem życia.
Odra w Polsce - zobacz WIDEO
Gdy na odrę zachoruje dorosły
Odra ma cięższy przebieg, jeśli zachoruje na nią osoba dorosła. Szczególnie groźna (wręcz śmiertelna) jest dla chorych na serce.
Zobacz też wideo: Co warto wiedzieć o odrze
Na nasze pytania odpowiada dr n. med, Alicja Karney.
miesięcznik "Zdrowie"
