W chirurgii obecnie przeprowadza się dwa rodzaje zabiegów: operacje metodą klasyczną (tzw. „otwarte”) oraz operacje drogą laparoskopową. Współcześnie coraz większą popularnością cieszy się laparoskopia – spowodowane jest to zarówno tym, że do jej wykonania konieczne są mniejsze niż przy tradycyjnej operacji nacięcia (co redukuje wymiary pooperacyjnych blizn), jak i tym, że operacje laparoskopowe zwyczajnie rzadziej doprowadzają do różnych powikłań.
Spis treści
- Laparoskopia - co to za zabieg
- Wskazania do wykonania laparoskopii jajników
- Cel wykonania laparoskopii jajników
- Przeciwskazania do wykonania laparoskopii jajników
- Przygotowanie do laparoskopii jajników
- Laparoskopia jajników a przyjmowanie leków
- Ile trwa zabieg laparoskopii jajników
- Czas trwania laparoskopii jajników
- Powikłania po laparoskopii jajników
- Czym jest zespół policystycznych jajników - wideo
- Rekonwalescencja po laparoskopii jajników
- Zalecenia po laparoskopii jajników
Laparoskopia - co to za zabieg
Laparoskopię wykorzystuje się do usuwania pęcherzyka żółciowego (obecnie zabieg laparoskopowy jest nawet metodą z wyboru w przypadku cholecystektomii), ale i do przeprowadzania operacji bariatrycznych czy do operowania przepuklin brzusznych.
Zabiegi laparoskopowe cieszą się jednak uznaniem również i wśród ginekologów – lekarze tej specjalności przeprowadzają m.in. laparoskopię narządów miednicy mniejszej, jak i laparoskopię jajników.
Czytaj:
Ból jajników przed okresem - czy powinien niepokoić?
Zaburzenia hormonalne: jak rozpoznać? 7 sygnałów organizmu
Wskazania do wykonania laparoskopii jajników
Jednymi ze wskazań do laparoskopii ginekologicznej są m.in. diagnostyka niepłodności oraz przewlekłych zespołów bólowych miednicy mniejszej. Zdarza się jednak, że zabieg dotyczyć ma jednego, konkretnego kobiecego narządu.
W przypadku laparoskopii jajników wskazaniami do jej przeprowadzenia mogą być m.in. podejrzenie istnienia ognisk endometriozy w obrębie jajników, obecność u pacjentki jakichś zmian w jajniku (np. torbieli) czy też zespół policystycznych jajników. Drogą laparoskopową możliwe jest również usunięcie jajników.
Cel wykonania laparoskopii jajników
Laparoskopia jajników może być przeprowadzana w dwóch różnych celach: diagnostycznych (wtedy określa się ją jako diagnostyczną laparoskopię jajników) oraz leczniczych (w tym przypadku zabieg nazywany jest leczniczą laparoskopią jajników).
Pierwszy rodzaj laparoskopii przeprowadza się wtedy gdy konieczne jest znalezienie przyczyn występujących u pacjentki nieprawidłowości (np. trudności z zajściem w ciążę). Laparoskopię leczniczą wykorzystuje się z kolei w celu np. usunięcia torbieli jajnika (czyli służy ona jakiemuś sprecyzowanemu wcześniej celowi).
Przeciwskazania do wykonania laparoskopii jajników
Czasami – mimo istnienia ku temu wskazań – laparoskopia jajników nie może być wykonana u pacjentki. Wyróżnia się bowiem pewne przeciwwskazania do laparoskopii. Są nimi:
- rozlane zapalenie otrzewnej,
- znacznego stopnia zaburzenia krzepnięcia krwi,
- niedrożność jelit,
- niewydolność krążeniowo-oddechowa.
Istnieją również stany, w których przypadku laparoskopia jajników może być przeprowadzona, ale z zachowaniem zdecydowanie większej ostrożności podczas zabiegu. Zalicza się do nich m.in. znaczną otyłość, obecność w jamie brzusznej pacjentki licznych zrostów (stanowiących pozostałość np. po przebytych przez nią w przeszłości operacjach) oraz podeszły wiek.
Czytaj:
Guzy jajnika często nie dają żadnych objawów
Przygotowanie do laparoskopii jajników
Laparoskopię jajników wykonuje się typowo w trybie planowym – oznacza to, że najpierw zapada decyzja o wykonaniu u pacjentki zabiegu, a potem dopiero ustala się termin, w którym operacja zostanie przeprowadzona. W czasie poprzedzającym laparoskopię pacjentka poproszona może być o wykonanie kilku różnych badań.
Przed laparoskopią trzeba wykonać:
- morfologię krwi
- badanie ogólne moczu
- badanie EKG
- badanie stężeń elektrolitów we krwi
Poza nimi pacjentka może zostać poproszona również o:
- przebycie oznaczeń czynności układu krzepnięcia
- wykonanie badania RTG klatki piersiowej
- oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo
Laparoskopia jajników a przyjmowanie leków
W sytuacji, gdy kobieta, u której zaplanowano laparoskopię jajników, przyjmuje jakiekolwiek leki, powinna ona poinformować o tym swojego ginekologa. Otóż w przypadku części preparatów istnieje konieczność ich odstawienia na pewien czas przed operacją. Przykładem są leki zmniejszające krzepliwość krwi (takich jak np. kwas acetylosalicylowy), może zostać zalecone odstawienie ich już nawet na 2 tygodnie przed operacją.W końcu nadchodzi czas, kiedy zabieg zbliża się wielkimi krokami. Bezpośrednio przed samą laparoskopią jajników nie są już konieczne jakieś szczególne przygotowania, najważniejsze jest to, aby odstęp pomiędzy ostatnim posiłkiem a rozpoczęciem zabiegu sięgał minimum 6-8 godzin.
Ile trwa zabieg laparoskopii jajników
1. Cała operacja rozpoczyna się od znieczulenia pacjentki – laparoskopię jajników przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Po upewnieniu się, że pacjentka nie będzie odczuwała dolegliwości, możliwe staje się już rozpoczęcie zabiegu.
2. Najpierw w okolicy pępkowej wykonuje się niewielkie (mające około 5-10 mm) nacięcie. Wprowadzana przez nie jest kamera, która umożliwia operującym podgląd na wnętrze jamy brzusznej.
3. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie do jamy brzusznej operowanej gazu – jest nim zwykle dwutlenek węgla. Czynność ta ma na celu zwiększyć objętość tej przestrzeni, dzięki czemu poprawie ulega zarówno widoczność poszczególnych, ulokowanych w niej narządów. Pojawia się również miejsce dla narzędzi chirurgicznych.
4. Następnie, w okolicy nadłonowej, wprowadzane do jamy brzusznej są tzw. trokary. Są one prowadnicami dla różnych narzędzi mikrochirurgicznych, z których wykorzystaniem przeprowadzana będzie laparoskopia jajników. 5. Dalszy przebieg zabiegu uzależniony jest od tego, z jakich przyczyn powzięto decyzję o jego wykonaniu. W przypadku, gdy przeprowadzana jest laparoskopia diagnostyczna, zabieg polegać może na ocenie jajników. Wtedy zaś, gdy operacja ma charakter leczniczy, polegać ona może np. na usunięciu obecnej w obrębie jajnika lub jajników torbieli.
Czas trwania laparoskopii jajników
Ile trwa operacja? Jednej odpowiedzi na to pytanie nie ma, wszystko zależy od tego, z jakiego powodu wykonywany jest zabieg. Laparoskopia diagnostyczna może trwać zaledwie kilkanaście-kilkadziesiąt minut, z kolei laparoskopia lecznicza może zajmować nawet około jednej-trzech godziny. Można jednak powiedzieć, że zabiegi laparoskopowe typowo trwają krócej niż operacje wykonywane metodami klasycznymi.
Powikłania po laparoskopii jajników
Po laparoskopii jajników – tak jak po każdym innym medycznym zabiegu – mogą występować pewne komplikacje. Jednak występują one rzadziej niż w przypadku operacji metodą klasyczną. Jako możliwe powikłania laparoskopii jajników wymieniane są:
- uszkodzenia różnych struktur znajdujących się w operowanej okolicy (np. naczyń krwionośnych, nerwów czy moczowodów),
- krwawienia pooperacyjne,
- odma podskórna,
- zakażenia pooperacyjne ran
Czym jest zespół policystycznych jajników - wideo
Rekonwalescencja po laparoskopii jajników
Laparoskopia uznawana jest za metodę leczenia chirurgicznego o stosunkowo małej inwazyjności (jest ona zdecydowanie mniej inwazyjna niż operacje metodą klasyczną). Czas, w którym pacjentka po laparoskopii jajników musi przebywać w szpitalu, bywa różny. Zależny jest on chociażby od rodzaju zabiegu, który wykonano u pacjentki.
Typowo po laparoskopii diagnostycznej powrót do domu jest możliwy jeszcze tego samego dnia, z kolei po laparoskopii operacyjnej pacjentka musi zwykle pozostać w szpitalu przez jedną noc.Rekonwalescencja po laparoskopii jajników zazwyczaj nie trwa długo – większość pacjentek jest w stanie powrócić do swojej typowej aktywności już w ciągu tygodnia od przebycia zabiegu.
W ciągu pierwszych dni po operacji mogą pojawiać się u operowanych dolegliwości bólowe, aczkolwiek zwykle udaje się je opanować z wykorzystaniem dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych.
Zalecenia po laparoskopii jajników
Warto podkreślić, że pierwszy tydzień po laparoskopii jajników to czas, w którym pacjentka powinna się oszczędzać, ale zdecydowanie nie powinna wtedy spędzać całego dnia w pozycji leżącej. Tak naprawdę po zabiegu zalecane jest jak najwcześniejsze uruchomienie.
Podejmowanie niezbyt intensywnego wysiłku po zabiegu (w postaci czy to chodzenia po domu czy też spacerowania) jest bardzo ważne z tego powodu, iż zmniejsza to ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych.
