Dużo mówi się o pojawiających się zmianach w ciąży: wahaniach nastroju u kobiet oczekujących dziecka i o ich niezrównoważeniu emocjonalnym. To nie mit, lecz szczera prawda. Ale warto wiedzieć, że w ciąży zmienia się nie tylko brzuch, że ciąża to nie tylko czas dziwnych humorów i fochów, lecz także wielu innych zmian zachodzących w psychice przyszłej mamy i w jej spojrzeniu na świat.
Spis treści:
Wpływ hormonów
Zapewne od początku ludzkości wszyscy zauważali, że kobiety oczekujące dziecka zachowują się inaczej. Potrzeba było jednak wielu lat i postępu medycyny, aby wyjaśnić, dlaczego tak jest. Badania pokazują, że wszystkiemu winne są hormony ciążowe wydzielane przez cały okres oczekiwania na dziecko – natura wymyśliła to tak, że na różnych etapach ciąży, w zależności od potrzeb, zwiększa się lub zmniejsza poziom różnych hormonów.
Substancje te zmieniają kobietę i jej organizm tak, aby stał się on idealnym miejscem do rozwoju nowego człowieka. Dzięki temu przeobrażone ciało przyszłej mamy żywi płód i przystosowuje się do tego, aby zapewnić mu bezpieczny wzrost. Jest też w stanie zrezygnować z własnych potrzeb, aby nienarodzone dziecko mogło prawidłowo się rozwijać (np. jeśli płód potrzebuje jakichś składników odżywczych, najpierw zaspokaja zapotrzebowanie dziecka, a potem organizmu kobiety).
Czytaj również:
Wczesne objawy ciąży - jak je rozpoznać?
Zmiana priorytetów
Pod wpływem hormonów zachodzą również zmiany w kobiecej psychice, która przestawia się w taki sposób, aby ciąża znalazła się w centrum zainteresowań, a jej donoszenie – stało się głównym celem na najbliższe dziewięć miesięcy. To wpływa na zmianę priorytetów przyszłej mamy, np. na rezygnację z kariery, ukochanych podróży czy na zgodę na przymusowe kilkumiesięczne leżenie w łóżku w przypadku zagrożenia ciąży.
Oczywiście, każda kobieta jest inna, niektóre panie odczuwają te zmiany silniej i wcześniej, inne trochę później i słabiej, ale uogólniając, można powiedzieć, że ciąża to na swój sposób prawdziwa rewolucja w psychice każdej z nich. Obserwacje zachowań ciężarnych wykazały, że każda z przyszłych mam przechodzi przez podobne etapy zmiany zachowań i sposobu myślenia.
Czytaj: Czego się boi kobieta w ciąży?
Specjaliści zauważyli tę prawidłowość i przypisali ją poszczególnym trymestrom. I tak okazało się, że pierwszy trymestr, czyli pierwsze trzy miesiące ciąży są okresem radości, euforii, lecz także niedowierzania oraz niepokoju. Drugi trymestr to czas dumy i szczęścia ze swojego stanu, natomiast trzeci trymestr – okres absolutnej koncentracji na dziecku, czas wicia gniazda i przygotowań do porodu.
Trudne początki
Pierwsze tygodnie i miesiące ciąży są bardzo trudnym czasem dla kobiecej psychiki. Zazwyczaj na wieść o dziecku przyszła mama odczuwa radość, która jednak szybko zmienia się w lęk i obawy. Dotyczy to większości kobiet, ale zwłaszcza tych, dla których dwie kreski na teście były zaskoczeniem, lub tych, które mają trudną sytuację – nie mają pracy, są bardzo młode albo same (ojciec dziecka nie jest obecny w ich życiu).
Ale i te dziewczyny, które świadomie starały się o potomstwo, mogą po pierwszej euforii czuć się przestraszone i zagubione. Chciały mieć dziecko, ale dopiero teraz zaczyna do nich docierać, że będą musiały zrezygnować z dotychczasowego życia: uprawiania sportu, spontanicznych wyjazdów, z awansu czy nowego samochodu. Takie kobiety zaczynają traktować ciążę jako mniejszą lub większą stratę, na którą nie były do końca gotowe.
Czytaj:
Zmiany w ciąży - zmienia się nie tylko brzuch
Typowe w pierwszych tygodniach ciąży jest też zamartwianie się o wszystko – wiele kobiet boi się, że sobie nie poradzą jako matki, martwią się o spłatę kredytu, swoją karierę zawodową czy o to, gdzie wcisną łóżeczko w ciasnym pokoju. No i oczywiście martwią się tym, czy ich dziecko będzie zdrowe, a ciąża przebiegać będzie bez komplikacji. To dlatego, że pierwszy trymestr uważany jest za krytyczny dla rozwoju dziecka (wtedy powstają ewentualne wady genetyczne, mamy do czynienia z największą liczbą poronień).
Czytaj również:
Co oznacza poziom beta hCG w ciąży?
W takim przypadku ogromnie ważne jest wsparcie partnera i rodziny przyszłej mamy. Jeśli czuje ona, że ma z kim dzielić radość z ciąży, jest jej o wiele łatwiej przezwyciężyć obawy i wątpliwości. Pierwszy trymestr to również czas wspomnianych ciążowych wahań nastroju, spowodowanych oczywiście burzą hormonalną.
To właśnie teraz wzrost poziomu hormonów ciążowych sprawia, że ciężarna nie radzi sobie z nastrojami i emocjami – może się śmiać z byle czego albo płakać bez powodu. To znaczy: nie bez powodu. Przyczyną nagłego wzruszenia może być śliczny szczeniaczek na zdjęciu czy informacje o kryzysie na drugim końcu świata. Badania pokazują, że kobiety w ciąży łatwiej się wzruszają nieszczęściami innych matek i ich dzieci, ponieważ zaczynają się utożsamiać z nimi i ich sytuacją.
Autor: redakcja
Z poradnika dowiesz się:
- jakiego rodzaju krwawienie może oznaczać początek poronienia
- co może oznaczać silny ból w podbrzuszu
- jak odróżnić zwykłe ciążowe obrzęki od stanu przedrzucawkowego
- dlaczego nie wolno lekceważyć mroczków przed oczami
- jaką groźną chorobę sygnalizuje swędząca skóra
Spokojny środek ciąży
Drugi trymestr to czas, kiedy kobieta zaczyna akceptować sytuację, w jakiej się znalazła. Przestaje się zamartwiać przyszłością i zaczyna się cieszyć swoim stanem, szczególnie wtedy, gdy kolejne badania potwierdzają, że ciąża rozwija się prawidłowo. Wpływ na uspokojenie nerwów ma też to, że – zdaniem naukowców – w tym czasie uruchamia się atawistyczny mechanizm łagodzący reakcję organizmu przyszłej mamy na sytuacje stresowe i chroniący w ten sposób płód przed działaniem hormonów stresu.
Czytaj: Czy to w ciąży bezpieczne?
Ponieważ przyszła mama lepiej się czuje (zwykle w czwartym miesiącu ciąży mijają osłabienie, ciążowe mdłości i huśtawka nastrojów), skupia się na ciąży. Zwłaszcza że zaczyna ją „dostrzegać”: przestaje mieścić się w spodnie, ma powiększone piersi i coraz więcej osób gratuluje jej dużego brzuszka.
Psychologowie zauważają, że kobiety w drugim trymestrze czują dumę z ciąży i chętnie ją eksponują. Chętnie też podpatrują inne mamy, zaczynają odnawiać przyjaźnie z koleżankami, które są już matkami. Typowe dla ciężarnych w tym okresie jest zaglądanie do wózków innych kobiet i wyobrażanie sobie siebie w podobnej sytuacji za kilka miesięcy. Rozmowy o porodach, mdłościach, badaniach ciążowych i ginekologach nagle przestają być nudne i stają się niezwykle pouczające.
Niecierpliwa końcówka
Ostatnie miesiące oczekiwania na dziecko to okres przygotowań do porodu. Ciało kobiety trenuje (pojawiają się skurcze przepowiadające, dziecko ustawia się główką do wyjścia), a spojrzenie na świat przyszłej mamy się zmienia. Teraz wszystko koncentruje się na dziecku i na robieniu mu miejsca w swoim życiu i w domu. Stąd słynny syndrom wicia gniazda, który występuje właśnie w trzecim trymestrze. Ciężarna zaczyna odczuwać przypływ energii, który każe jej malować ściany, przesuwać meble, kompletować wyprawkę i snuć nieustannie plany na przyszłość – już z maluszkiem.
Czytaj:
Pierwsze objawy porodu - kiedy do szpitala?
Cesarskie cięcie - czym różnią się dzieci urodzone naturalnie od tych urodzonych przez cięcie
Ostatnie tygodnie to odliczanie i niecierpliwe czekanie na poród. Kobieta jest już ciężka i zmęczona ciążą, ale też podniecona myślą o tym, co się wydarzy. Wszystko przez wzrost poziomu hormonów, np. adrenaliny, która dodaje sił, i oksytocyny, która odpowiada za budowanie więzi z malcem.
