Homocysteina a ciąża: niska, wysoka homocysteina a planowanie ciąży [NORMY]

2018-07-27 12:53

O związku pomiędzy wysokimi poziomami homocysteiny a ryzykiem ciążowych powikłań mówi się więcej zasadniczo od dość niedawna. Do jakich jednak problemów mógłby prowadzić nadmiar homocysteiny u ciężarnej? Jakie czynniki mogą prowadzić do hiperhomocysteinemii i którym pacjentkom szczególnie można zalecić wykonanie badań oceniających stężenie homocysteiny w ich krwi?

Homocysteina a ciąża

i

Autor: Getty images

Ciężarne pacjentki nierzadko rozważają wykonywanie bardzo różnorodnych badań. Część z nich – jak np. test potrójny - można uznać za takie, których wynik może rzeczywiście dać odpowiedź na to, jaki jest przebieg. Inne jednak badania, które bywają proponowane pacjentkom w ciąży, czasami zasadniczo mogą nie mieć większego sensu.

Coraz częściej ciężarnym proponowane jest zmierzenie poziomu homocysteiny we krwi. Czym jest ta substancja, o której na co dzień nie mówi się wiele i do której grupy zaliczyć można jej oznaczanie: do badań, z których skorzystanie jest uzasadnione czy też do tych, których wykonywanie raczej ciężko racjonalnie uzasadnić?

Spis treści:

Homocysteina - co to jest

Norma homocysteiny we krwi

Przyczyny hiperhomocysteinemii

Homocysteina a kwas foliowy

Homocysteina a przebieg ciąży

Hiperhomocysteinemia a inne problemy zdrowotne

Badanie poziomu homocysteiny

Homocysteina a mutacja genu MTHFR

Leczenie hiperhomocysteinemii

Homocysteina - co to jest

Homocysteina to jeden spośród wyróżnianych aminokwasów. Rola homocysteiny w organizmie człowieka jest dość istotna – bierze udział w bardzo licznych przemianach metabolicznych ludzkiego ustroju.

W warunkach prawidłowych homocysteina jest całkowicie niegroźna: jest jej we krwi niewiele i nie stwarza wtedy żadnego niebezpieczeństwa. Ile jednak w tym wypadku znaczy słowo niewiele?

Czytaj:

Kalendarz badań w ciąży

Morfologia krwi: najważniejsze badanie w ciąży

Norma homocysteiny we krwi

Za prawidłową wartość homocysteiny uznaje się przedział od 5 do 15 mikromoli/l krwi. Wykonując badanie poziomu homocysteiny, zawsze jednak należy spojrzeć na to, jakie normy są przyjmowane w danym laboratorium.

Czasami bowiem są one uzależniane od wieku pacjenta (im człowiek starszy, tym zwiększa się u niego tendencja do podwyższonego poziomu homocysteiny). Zwraca się również uwagę na płeć badanego – typowo u mężczyzn stężenia homocysteiny są wyższe niż u kobiet.

Stan, w którym we krwi pacjenta stężenie homocysteiny przekracza 15 mikromoli/l, określa się mianem hiperhomocysteinemii. Doprowadzić do niej może kilka różnych czynników.

Przyczyny hiperhomocysteinemii

Jako podstawowe przyczyny hiperhomocysteinemii wymieniane są:

  • dieta uboga w kwas foliowy, witaminę B6 i witaminę B12,

  • spożywanie dużych ilości kawy czy alkoholu,

  • mutacje genetyczne (przede wszystkim te, które dotyczą genu MTHFR).

Nadmiar homocysteiny bywa również wynikiem chorób przewlekłych – doprowadzić do tego może np. niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek czy łuszczyca. Zdarza się też, że nieprawidłowy poziom homocysteiny to efekt zażywania leków – problem może wystąpić w przypadku leczenia metotreksatem czy lekami przeciwpadaczkowymi.

Czytaj:

Czy możliwe jest zajście w ciążę podczas okresu?

Test progesteronowy: kiedy zrobić i na czym polega?

Homocysteina a kwas foliowy

Aby przemiany z udziałem homocysteiny, które są organizmowi niezbędne, mogły w ogóle zachodzić, konieczne są do tego takie substancje, jak kwas foliowy, witamina B6 i witamina B12. W przypadku ich niedoborów homocysteina nie jest należycie przetwarzana – gromadzi się ona w organizmie i przez to właśnie rozwijać się może u pacjenta hiperhomocysteinemia.

Homocysteina a przebieg ciąży

O homocysteinie dużo obecnie mówi się w ginekologii i położnictwie. Pojawia się bowiem coraz więcej badań, według których hiperhomocysteinemia mogłaby niekorzystnie wpływać na przebieg ciąży czy porodu.

Dość wyraźnie udokumentowano już związek pomiędzy nadmiarem homocysteiny a ryzykiem wad wrodzonych u płodu, wewnątrzmacicznego spowolnienia wzrastania płodu czy stanu przedrzucawkowego.

W przypadku innych problemów – takich jak np. przedwczesne pęknięcie błon płodowych, poronienie czy przedwczesne oddzielenie się łożyska i cukrzyca ciążowa – zdania uczonych są podzielone, aczkolwiek istnieje możliwość, że nadmiar homocysteiny sprzyja również i ich występowaniu.

Podobnie jest w przypadku oceny związku pomiędzy zaburzeniami płodności a hiperhomocysteinemią – według jednych badaczy takowy rzeczywiście istnieje, inni z kolei całkowicie go negują.

Podkreślić tutaj należy jednak wyraźnie jeden aspekt: nadmiar homocysteiny rzeczywiście może być groźny dla matki i dla dziecka, aczkolwiek wtedy, kiedy jej poziom jest prawidłowy, aminokwas ten nie stwarza absolutnie żadnego zagrożenia.

Hiperhomocysteinemia a inne problemy zdrowotne

Homocysteina powiązywana jest jednak nie tylko z patologiami położniczymi. Wspomina się również i o tym, że jej nadmiar może zwiększać ryzyko rozwoju miażdżycy – ten z kolei problem zwiększa zagrożenie chorobą wieńcową serca, ale i zawałem serca czy udarem mózgu. Dodatkowo hiperhomocysteinemia nasila ryzyko zakrzepicy oraz osteoporozy.

Czytaj:

Zakrzepica żylna, zapalenie wyrostka i inne operacje w ciąży

5 sprawdzonych sposobów na bóle menstruacyjne

Plamienie zamiast okresu - kiedy kalendarz miesiączkowy płata figle

Badanie poziomu homocysteiny

Oznaczanie stężenia homocysteiny we krwi nie jest badaniem zalecanym każdej ciężarnej. Ogólnie zasugerować to badanie można przede wszystkim tym pacjentkom, u których występowały takie problemy, jak:

  • urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej,
  • liczne poronienia (zarówno u samej pacjentki, jak i u jakiejś kobiety z jej rodziny).

Takie problemy teoretycznie mogą być związane właśnie z hiperhomocysteinemią, dlatego też w razie ich występowania korzystne może być badanie homocysteiny.

Badanie – w przypadku posiadania na nie skierowania – może być wykonane w ramach NFZ. Decydując się na oznaczenie homocysteiny we krwi w placówce prywatnej, trzeba się liczyć z poniesieniem kosztów rzędu około 40-50 zł.

Jak odróżnić krwawienie implantacyjne od miesiączki? Wideo

Krwawienie implantacyjne a miesiączka

Homocysteina a mutacja genu MTHFR

Wykonania badania poziomu homocysteiny zalecane bywa również i pacjentkom, u których stwierdzona została już wcześniej mutacja genu MTHFR. Problem ten upośledza bowiem metabolizm folianów w organizmie i przez to właśnie pacjentki, które są nim obarczone, mają zwiększone ryzyko hiperhomocysteinemii.

Leczenie hiperhomocysteinemii

Podstawowe postępowanie u pacjentek, które mają zbyt duży poziom homocysteiny, bazuje na podawaniu im suplementów, które mają wpływ na metabolizm tego aminokwasu w organizmie. Takowymi są preparaty witaminy B12 i B6 oraz kwas foliowy. W przypadku zaś tych osób, które mają mutację genu MTHFR, konieczne jest podawanie im obu wspomnianych wyżej witamin oraz specjalnych, tzw. przetworzonych (zmetylowanych) preparatów kwasu foliowego.

CZY MOGĘ BYĆ W CIĄŻY?

Pytanie 1 z 9
Czy spóźnia ci się okres?