Zespół antyfosfolipidowy a ciąża: objawy zespołu antyfosfolipidowego, diagnostyka i leczenie

2015-11-06 12:36

Zespół antyfosfolipidowy (zespół Hughesa, APS) w ciąży to choroba autoimmunologiczna, która znacznie utrudnia zajście w ciążę, często jest też przyczyną poronień. Jakie są objawy zespołu antyfosfolipidowego i na czym polega jego leczenie?

zespół antyfosfolipidowy, ciąża,

i

Autor: Thinkstock|thinkstockphotos.com Jakie są zależności między zespołem antyfosfolipidowym a ciążą? Choroba może prowadzić do wielu powikłań, w tym poronień.

Spis treści

  1. Co to jest zespół antyfosfolipidowy?
  2. Co jest przyczyną zespołu antyfosfolipidowego?
  3. Zespół antyfosfolipidowy a ciąża
  4. Zespołu antyfosfolipidowego - objawy choroby
  5. Diagnoza zespołu antyfosfolipidowego w ciąży
  6. Leczenie zespołu antyfosfolipidowego a ciąża
  7. Zobacz wideo: Poronienie - w jaki sposób zapobiec utracie ciąży, jak przebiega poronienie i jakie są jego objawy

Co to jest zespół antyfosfolipidowy?

Sam zespół antyfosfolipidowy (zwany również zespołem Hughesa, od nazwiska lekarza, który opisał zaburzenie jako pierwszy; skrót od tej choroby to APS) to choroba autoimmunologiczna (autoprzeciwciała skierowane przeciwko kompleksom białkowo-fosfolipidowym), objawiająca się zakrzepicą żylną lub tętniczą oraz niepowodzeniami położniczymi. 

>> Badania po poronieniu

Co jest przyczyną zespołu antyfosfolipidowego?

Niestety, nadal nie wiadomo, jakie są przyczyny zespołu antyfosfolipidowego. Wiemy jedynie, że zaburzenie może towarzyszyć innym chorobom, takim jak choroba nowotworowa czy AIDS lub przebiegać osobno - w oderwaniu od nich. Ten pierwszy rodzaj zespołu antyfosfolipidowego nazywa się zespołem wtórnym, a ten, który nie łączy się z innymi chorobami - zespołem pierwotnym.

Zespół antyfosfolipidowy a ciąża

Szczególnie ważnym zagadnieniem dla przyszłych mam jest to dotyczące powiązań między zespołem antyfosfolipidowym a ciążą. Niestety, choroba może powodować stany przedrzucawkowe, ograniczony rozwój płodu, przedwczesne oddzielenie łożyska, a nawet prowadzić do poronienienia. Szacuje się, że w przypadku nieleczonego zespołu antyfosfolipidowego szansa na urodzenie żywego dziecka wynosi tylko 20 procent. U ciężarnej może wystąpić nie tylko choroba zatorowa i zakrzepica, ale również krwawienia na skutek terapii. Zdiagnozowany zespół antyfosfolipidowy w ciąży może być leczony. Zwiększa to szanse donoszenia ciąży i urodzenia zdrowego dziecka.

>> Czy każda następna ciąża po poronieniu jest zagrożona?

Zespołu antyfosfolipidowego - objawy choroby

Jednym z najgroźniejszych objawów zespołu antyfosfolipidowego w ciąży jest samo poronienie. Dlatego bardzo wskazane jest, by u kobiet, u których już raz ono wystąpiło, przeprowadzić badanie pod tym kątem (na czym ono polega, przeczytasz poniżej). Osoby, które są chore na zespół antyfosfolipidowy mogą również cierpieć na bóle stawów, a na ich skórze mogą się pojawić owrzodzenia (na podudziach), zmiany martwicze w palcach. Zespół antyfosfolipidowy nierzadko wiąże się również z zakrzepicą - najczęściej żylną, szczególnie żył głębokich kończyn dolnych. Wystąpić mogą również objawy udaru mózgu i przemijające napady niedokrwienia.

Diagnoza zespołu antyfosfolipidowego w ciąży

Jednak aby móc leczyć zespół antyfosfolipidowy w ciąży, trzeba go najpierw zdiagnozować, a to nie jest najłatwiejsze. Ciężarna musi dostać od swojego lekarza skierowanie na badania zespołu fosfolipidowego. Najczęściej uzyskują je kobiety, u których doszło do poronienia. Zazwyczaj poronienie powodują nieprawidłowości genetyczne (niezwiązane z genami rodziców) i w przypadku kobiety, u której stało się tak za pierwszym razem, druga ciąża ma duże szanse na prawidłowy rozwój i zakończenie. W przypadku powiązań między zespołem antyfosfolipidowym a ciążą wygląda to niestety inaczej: najprawdopodobniej kolejne ciąże, jeśli nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, zakończą się obumarciem płodu. Dlatego nawet jeśli lekarz, mimo wystąpienia u danej kobiety jednego poronienia, nie jest skłonny wypisać skierowania na badania, warto go o to poprosić lub zapisać się na takie badanie samodzielnie. Oczywiście mogą je wykonać również kobiety, które nie doświadczyły poronienia, jednak warto pamiętać, że koszt badania na zespół antyfosfolipidowy wynosi około 300 zł. Jak wiele innych, polega ono na pobraniu krwi - sprawdzony zostaje poziom przeciwciał antyfosfolipidowych IgG lub IgM. Badanie powtarza się po 12 tygodniach. Nie należy interpretować go samodzielnie, a udać się na konsultację do specjalisty.

Przeczytaj również, jakie są przyczyny i objawy poronienia samoistnego i jak wygląda leczenie w przypadku jego wystąpienia

Leczenie zespołu antyfosfolipidowego a ciąża

Jak wygląda leczenie zespołu antyfosfolipidowego w ciąży? Nie ma jednej z góry przyjętej drogi postępowania, jednak najczęściej stosuje się leczenie za pomocą heparyny - kobieta otrzymuje podskórne zastrzyki, zupełnie bezpieczne dla płodu, które mają poprawić funkcjonowanie układu krzepnięcia. Dzięki nim kobieta nie tylko ma większe szanse na donoszenie ciąży, ale chronią one ją również przed wystąpieniem zatoru. Drugą formą pomocy kobietom w ciąży z APS jest również podskórne podawanie kwasu acetylosalicylowego, jednak ryzyko wystąpienia krwawienia jest w tym przypadku większe, a skuteczność mniejsza. Rzadziej stosowaną praktyką, w przypadku kobiet, u których przebieg zespołu antyfosfolipidowego jest najcięższy i u których żadne inne metody nie zadziałały, wykonuje się plazmaferezę, czyli wymianę osocza. Jest ona bezpieczna dla kobiet w ciąży, a przede wszystkim - bardzo skuteczna - cały czas jednak istnieje na ten temat bardzo mało badań i publikacji.

Przeczytaj również: dlaczego obecnie tak wiele kobiet traci ciążę

Zobacz wideo: Poronienie - w jaki sposób zapobiec utracie ciąży, jak przebiega poronienie i jakie są jego objawy