Hirsutyzm dotyczy kilku procent kobiet, nie jest więc częstą dolegliwością. Jest wywołany podwyższonym stężeniem męskich hormonów płciowych, androgenów, które występują również w organizmie kobiet, ale w bardzo niewielkich ilościach (są niezbędne do prawidłowego przebiegu cyklu owulacyjnego – w jajnikach wytwarzane są dihydrotestosteron oraz androstendion, a w korze nadnerczy – testosteron i dehydroepiandrosteron). Ich nadmiar świadczy o jakiejś chorobie, której objawem jest właśnie hirsutyzm.
Spis treści:
Przyczyny hirsutyzmu
Hirustyzm to nie choroba lecz efekt zaburzeń hormonalnych. Jego bezpośrednią przyczyną jest wysoki poziom androgenów i wzmożona wrażliwość mieszków włosowych na te hormony. Zdarza się, że hirsutyzm jest skutkiem przerostu nadnerczy, obecnością czynnych hormonalnie guzów (np. jajników), następstwem leczenia hormonalnego, steroidowego lub jest uwarunkowany genetycznie (tzw. hirsutyzm idiopatyczny).
Niekiedy hirsutyzm występuje przejściowo w okresach zmian hormonalnych, takich jak menopauza, ciąża, ale przede wszystkim okres dojrzewania. Dochodzi wówczas do zwiększonej produkcji testosteronu, androstendionu i estradiolu, objawiającej się nie tylko nadmiernym owłosieniem, ale również występowaniem trądziku czy otyłością.
Niestety, wspomniane objawy obserwowane w okresie dojrzewania mogą u niewielkiej liczby dziewcząt nie cofnąć się i objawiać nasileniem się hirsutyzmu. Jednak najczęściej dolegliwość ta jest objawem towarzyszącym zespołowi policystycznych jajników (PCOS), czyli chorobie objawiającej się zaburzeniami pracy jajników i wynikającą z tego nadmierną produkcja androgenów.
Czytaj:
Czy możliwe jest zajście w ciążę podczas okresu?
Test progesteronowy: kiedy zrobić i na czym polega?
Objawy hirsutyzmu
Charakterystyczną cechą hirsutyzmu jest pojawienie się niechcianego owłosienia. Ciemne, grube i sztywne włoski pojawiają się na kobiecym ciele w miejscach, w których nie powinno ich być – na brodzie, nad wargą, na klatce piersiowej, plecach, wokół brodawek sutkowych, na brzuchu czy na udach. Warto dodać, że nie chodzi tu o pojedyncze włosy, ale o dużą ich liczbę. Kolejne symptomy hirsutyzmu to niski głos, zaburzenia miesiączkowania, trądzik, a także niekiedy niepłodność lub problemy z zajściem w ciążę.
Badania w kierunku hirsutyzmu
Ponieważ hirustyzm jest tylko skutkiem problemów hormonalnych, w jego leczeniu najważniejsze jest zdiagnozowanie przyczyny, która zaburzyła gospodarkę hormonalną kobiety. Zazwyczaj postawienie diagnozy opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym oraz na wykonaniu badań oceniających poziom poszczególnych hormonów w organizmie – nie tylko płciowych, ale także tych wydzielanych przez tarczycę i przysadkę mózgową:
- progesteronu
- hormonu luteinizującego (LH)
- folikulotropowego (FSH)
- testosteronu
- siarczaun dehydroepiandrosteronu (DHEA-S)
- hormonu tyreotropowego (TSH)
- tyroksyny
- przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) o
- androstendionu
Lekarz musi ocenić, czy nadmiernemu owłosieniu towarzyszą zaburzenia cyklu: nieregularne miesiączki lub ich brak. W przypadku kobiet w okresie rozrodczym ważne jest stwierdzenie, czy kobieta nie cierpi na PCOS.
Czytaj:
Czy ból jajników przed okresem powinien niepokoić?
Plamienie zamiast okresu - kiedy kalendarz miesiączkowy płata figle
Jak odróżnić krwawienie implantacyjne od miesiączki? Wideo
Leczenie hirsutyzmu
Podstawową metodą leczenia hirsutyzmu jest uregulowanie poziomu androgenów. Można to osiągnąć przez wprowadzenie leczenia farmakologicznego (leki antyandrogenowe lub zwykłe tabletki antykoncepcyjne) – to dość długotrwała terapia, co jest uzależnione od półrocznego cyklu wzrostu włosa.
Leczenie to nie jest skuteczne w przypadku hirsutyzmu uwarunkowanego genetycznie. Takim kobietom pozostaje usuwanie włosów za pomocą depilacji, laseroterapii czy elektrolizy. W sytuacji, gdy hirsutyzm jest spowodowany nowotworami lub guzami, konieczne jest leczenie operacyjne i onkologiczne.
Czytaj:
Psychoza menstruacyjna - czy w ogóle istnieje?
5 sprawdzonych sposobów na bóle menstruacyjne
Hirsutyzm a ciąża
Hirsutyzm będący efektem PCOS jest wiązany z problemami z płodnością: kobiety cierpiące na nadmierne owłosienie wynikające z zespołu policystycznych jajników mogą mieć problemy z zajściem w ciążę oraz z jej utrzymaniem, jednak trzeba podkreślić, że hirsutyzm sam w sobie nie jest powodem ich bezpłodności.
PCOS to zaburzenie pracy jajników, czego skutkiem są nieregularne miesiączki, brak owulacji, poronienia. U kobiet z tą chorobą w fazie folikularnej cyklu nie dochodzi do wykształcenia się pęcherzyka dominującego. W efekcie pozostałe pęcherzyki nie zanikają, lecz produkują w nadmiarze androgeny oraz progesteron, uniemożliwiając pojawienie się jajeczkowania.
qz-RWvq-eyGf-HHTb
