Wymaz z pochwy (czasami określany jako badanie czystości pochwy) jest badaniem oceniającym przede wszystkim florę bakteryjną kobiecych okolic intymnych. Środowisko to zdecydowanie nie jest bowiem jałowe, w pochwie zawsze bytują jakieś gatunki bakterii.
W prawidłowych warunkach okolice intymne skolonizowane są przez dobroczynnie wpływające na organizm pałeczki kwasu mlekowego (bakterie z rodzaju Lactobacillus). Skład flory bakteryjnej może się jednak zmieniać, co ostatecznie może skutkować wystąpieniem którejś z infekcji intymnych. Problemy tego rodzaju można stwierdzić właśnie poprzez wykonanie wymazu z pochwy.
Spis treści:
Wskazania do wykonania wymazu z pochwy
Przygotowanie do wymazu z pochwy
Metody pobrania wymazu z pochwy
Interpretacja wyniku wymazu z pochwy
Wskazania do wykonania wymazu z pochwy
Przeprowadzenie wymazu z pochwy zalecane jest przede wszystkim tym kobietom, u których pojawiają się jakieś objawy sugerujące zakażenie okolic intymnych. Takowymi dolegliwościami mogą być:
- uporczywy świąd sromu,
- pieczenie okolic intymnych,
- wystąpienie upławów,
- ból pochwy,
- uczucie intensywnego parcia na mocz.
Kiedy pacjentkę dręczą nieprzyjemne objawy, zazwyczaj nie ma ona wątpliwości co do celowości przeprowadzenia wymazu z pochwy. Zdarza się jednak, że badanie jest zlecane kobietom, które nie doświadczają żadnych dolegliwości, mogących sugerować infekcję intymną. Mowa tutaj o ciężarnych, u których wykonanie w odpowiednim momencie ciąży wymazu z pochwy jest jest niezwykle ważne.
Czytaj:
Cytologia w ciąży - jak interpretować wyniki?
Wymaz z pochwy w ciąży
Profilaktyczny wymaz z pochwy w ciąży powinien zostać przeprowadzony u każdej ciężarnej pomiędzy 33. a 37. tygodniem ciąży. Badanie to u przyszłych mam jest szczególne, ponieważ ma ono na celu ewentualne wykrycie u nich jednej, konkretnej bakterii – mowa tutaj o paciorkowcu grupy B (w skrócie GBS, od angielskiego group B streptococcus).
Drobnoustrój ten jest bardzo niebezpieczny, ponieważ jeżeli bytuje on w okolicach intymnych ciężarnej, to może to skutkować zakażeniem noworodka w czasie porodu. W efekcie u dziecka rozwinąć się może zapalenie płuc, ale i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy nawet posocznica.
To właśnie ze względu na wymienione zagrożenia wykonanie wymazu z pochwy w ciąży jest absolutnie konieczne. W sytuacji, gdy wynik badania będzie dodatni, kobiecie w trakcie porodu podawane są antybiotyki, co ma na celu zapobiec zakażeniu paciorkowcowemu u dziecka.
Przygotowanie do wymazu pochwy
Aby wynik wymazu z pochwy był miarodajny, do badania pacjentka musi się odpowiednio przygotować.
- Na dobę przed badaniem niezalecane są irygacje pochwy, które mogłyby wpłynąć na skład flory bakteryjnej.
- Na dwie doby przed badaniem niezalecane jest podejmowanie kontaktów płciowych
- Niezalecane jest również stosowanie różnych dopochwowych leków (przyjmując tego rodzaju środki, najkorzystniej jest zapytać swojego ginekologa o to, czy przed wykonaniem wymazu należałoby czasowo wstrzymać się z ich stosowaniem).
Bezpośrednio zaś przed samym pozyskaniem materiału pacjentka powinna umyć okolice intymne. Należy jednak podkreślić, że do tego celu najlepiej użyć… zwykłej wody. Skorzystanie z mydła czy płynów do higieny intymnej mogłoby bowiem zmienić skład flory bakteryjnej i doprowadzić do uzyskania zafałszowanego wyniku badania.
Ważne: powinno dobrze się zaplanować dzień, w którym zostanie pobrany wymaz z pochwy, ponieważ badania tego nie przeprowadza się w czasie trwania miesiączki.
Metody pobrania wymazu z pochwy
Wymaz z pochwy pobierany jest z wykorzystaniem specjalnej wymazówki, która zazwyczaj jest zakończona wacikiem. Podczas pobierania materiału pacjentka znajduje się na fotelu ginekologicznym w pozycji takiej, jak do przeprowadzenia badania ginekologicznego.
Samo pozyskanie próbki trwa dosłownie chwilę, badanie zazwyczaj jest bezbolesne - nieprzyjemne uczucie dyskomfortu może pojawiać się u wyjątkowo wrażliwych pacjentek oraz u tych, u których rozwinął się nasilony stan zapalny narządów rozrodczych..
W pewien sposób odmiennie przebiega badanie w celu wykrycia kolonizacji paciorkowcem u ciężarnych. U nich bowiem pobiera się materiał zarówno z pochwy, jak i z okolic odbytu (ma to na celu zwiększenie szansy na ewentualne wykrycie chorobotwórczej bakterii).
Po uzyskaniu materiału wymazówka umieszczana jest w pojemniku ze specjalnym podłożem i przekazywana do laboratorium mikrobiologicznego. Tam wykonuje się z niego rozmaz, barwi go, a także ocenia pod mikroskopem. Wynik wymazu z pochwy gotowy jest zwykle po upływie kilku (3-5) dni.
Które badania w ciąży są obowiązkowe? Wideo
Interpretacja wyniku wymazu z pochwy
Do opisu wymazy z pochwy stosowana jest czterostopniowa skala czystości pochwy. Wyróżnia się w niej:
- stopień 1: wynik prawidłowy, w wymazie zdecydowana dominacja pałeczek Lactobacillus,
- stopień 2: w wymazie również najwięcej jest dobroczynnych bakterii, w materiale obecne są jednak pojedyncze inne drobnoustroje oraz białe krwinki,
- stopień 3: liczne gatunki patogennych bakterii oraz białych krwinek, bakterii Lactobacillus jest niewiele lub nie ma ich wcale,
- stopień 4: w rozmazie nieobecne są pałeczki kwasu mlekowego, znajdują się w nim jednak bardzo licznie chorobotwórcze bakterie i białe krwinki, stopień ten rozpoznaje się również i wtedy, gdy w pozyskanym od badanej materiale stwierdzona zostanie obecność drobnoustrojów grzybiczych (np. drożdżaków) lub pierwotniaków (np. rzęsistka pochwowego).
Wynik wymazu z pochwy jest wyjątkowo ważny, ponieważ umożliwia on rozpoznanie tego, jakiego dokładnie rodzaju infekcja wystąpiła u pacjentki. Wtedy, gdy stwierdzone zostanie u niej zakażenie bakteryjne, ginekolog zaleca stosowanie antybiotyków, w sytuacji zaś, gdy rozpoznana zostanie infekcja grzybicza, jej leczenie opierać się na może na przyjmowaniu odpowiednich leków przeciwgrzybiczych.
Wymaz z pochwy a cytologia
Wymienione powyżej badania nierzadko są przez pacjentki uznawane za dokładnie tą samą analizę, warto jednak podkreślić i to, że wymaz z pochwy i cytologia zdecydowanie są całkowicie odrębnymi od siebie badaniami.
Wymaz z pochwy ma na celu dokonanie oceny składu mikrośrodowiska pochwy, cytologia jest z kolei badaniem, podczas którego analizowane są komórki pochodzące z okolic intymnych pacjentki – ocenie podlegają więc przede wszystkim własne komórki ciała badanej.
Badania pokazują, że infekcje intymne nieleczone w okresie ciąży mogą mieć bezpośredni wpływ na rozwój płodu. – Szyjka macicy jest tak skonstruowana, że oddziela niejałowe środowisko pochwy od jałowego środowiska macicy – tłumaczy dr Ewa Kurowska, ginekolog położnik. – Dodatkowo dziecko jest odgrodzone od pochwy barierą w postaci błon płodowych. Dlatego drobnoustroje nie przenikają bezpośrednio do płodu.
Są jednak sytuacje, gdy mimo to pojawia się zagrożenie. Infekcje występujące na wczesnym etapie ciąży mogą skutkować zahamowaniem rozwoju zarodka, a nawet poronieniem. – Niebezpieczne są też nieleczone infekcje, zwłaszcza w późniejszych miesiącach ciąży. Stan zapalny, który wywołują, powoduje, że szyjka macicy staje się miękka – i przez to przepuszczalna dla drobnoustrojów, które mają wtedy otwartą drogę do macicy. Taka sytuacja może doprowadzić do groźnego w skutkach zakażenia wewnątrzmacicznego – tłumaczy doktor Kurowska.
Na szczęście, jak pociesza pani doktor, większość infekcji pochwowych daje wyraźne, łatwe do zauważenia objawy, takie jak upławy, zaczerwienienie, świąd, pieczenie czy ból. Gdy przyszła mama je zauważy, powinna natychmiast zgłosić to swojemu lekarzowi prowadzącemu, który zleci leczenie pozwalające stłumić zakażenie. Na rynku istnieje wiele leków skutecznych, a jednocześnie zupełnie bezpiecznych dla płodu. Te infekcje, które nie zostaną wychwycone przez samą kobietę, lekarz może wykryć podczas wspomnianych badań, dlatego ich przeprowadzanie jest istotnym elementem dbania o ciążę.
