Spis treści
- Skąd może wziąć się brak drożności jajowodów?
- Drożność jajowodów a ciąża
- Badania na drożność jajowodów
- Drożność jajowodów: cena badania w kierunku niedrożności jajowodów
Drożność jajowodów jest bardzo ważna cechą. Jajowód to struktura należąca do żeńskiego układu rozrodczego. Kobiety posiadają dwa jajowody, jeden po prawej, drugi po lewej stronie i każdy z nich rozciąga się od jajnika do rogu macicy. Organy te mają długość sięgającą zaledwie kilku (bo około 10-12) centymetrów, a odgrywają one wyjątkowo ważną rolę – otóż to właśnie w jajowodzie (a dokładniej w jego bańce) najczęściej dochodzi do zapłodnienia.
Funkcji jajowodów, poza już wyżej wspomnianą, wyróżnić można kilka. Struktury te odpowiadają chociażby za transport komórki jajowej, uwolnionej z jajnika, ku macicy. W sytuacji, kiedy dochodzi do zapłodnienia, to właśnie błona śluzowa jajowodu odpowiada za odżywianie rozwijającego się zarodka.
Wszystkie wymienione procesy zachodzą wtedy, kiedy struktura jajowodów nie odbiega od normy: mowa tutaj o stanie drożności jajowodów. Problemy pojawiać się mogą w sytuacji, kiedy światło jajowodu – z jakiegoś powodu – zostanie ograniczone lub nawet całkowicie zablokowane. Jakie jednak mogą być przyczyny takiego problemu?
Sprawdź swoje dni płodne - kiedy możesz zajść w ciążę?
Skąd może wziąć się brak drożności jajowodów?
Zjawisk, których skutkiem mogą być zaburzenia drożności jajowodów, wyróżnia się stosunkowo dużo. Tak naprawdę bowiem do nieprawidłowości dotyczących struktur łączących jajniki z macicą może prowadzić wiele różnych kobiecych schorzeń, takich jak przede wszystkim:
- endometrioza,
- przebycie jakichś operacji w obrębie jamy brzusznej,
- poronienia,
- stan zapalny narządów miednicy mniejszej,
- różne zakażenia narządów płciowych (szczególnie infekcje wywołane przez Chlamydie),
- przebycie ciąży pozamacicznej.
Wymienione problemy mogą upośledzać drożność jajowodów na różne sposoby. Dochodzić do tego może np. wskutek wytworzenia się czopów śluzowych, blokujących światło jajowodów, ale i niedrożność jajowodów może być spowodowana wytworzeniem się (w ich obrębie lub w ich bezpośrednim otoczeniu) zrostów.
Drożność jajowodów a ciąża
Podstawowym aspektem, który jest związany z drożnością jajowodów, jest związek pomiędzy nią a zajściem w ciążę. Zależność jest tutaj dość prosta – drożne jajowody są niezbędne do tego, aby komórka jajowa mogła zetknąć się z plemnikiem. Poza tym, kiedy wymienione komórki się spotkają i dojdzie do zapłodnienia, to właśnie jajowodem zarodek kieruje się ku macicy.
Kiedy więc jajowody są drożne, zajście w ciążę – o ile u partnerów nie występują jakiekolwiek odchylenia, które utrudniają poczęcie dziecka – nie powinno stanowić trudności. Inaczej dzieje się już niestety wtedy, kiedy kobieta doświadcza problemów z drożnością jajowodów. Takowe u pań stanowią zasadniczo jedną z głównych przyczyn problemów z zajściem w ciążę – niedrożność jajowodów plasuje się na szczycie listy przyczyn kobiecej niepłodności.
O tym jednak, czy pacjentka z zaburzeniami drożności jajowodów będzie mogła zajść w ciążę, decyduje kilka czynników. Najistotniejsze jest to, czy niedrożny jest jeden, czy też dwa jajowody – w pierwszej z wymienionych sytuacji zajście w ciążę rzeczywiście może być utrudnione, aczkolwiek zdecydowanie nie jest to niemożliwe.
Trudniejszą sytuację mają natomiast te pacjentki, u których obie struktury transportujące komórkę jajową są całkowicie niedrożne – dla takich kobiet jedyną szansą na zostanie mamą może okazać się skorzystanie z zapłodnienia metodą in vitro. Zanim jednak takowe rozwiązanie zostanie pacjentce zaproponowane, najpierw konieczne jest upewnienie się, że rzeczywiście jej jajowody są niedrożne – jakimi jednak metodami można to sprawdzić?
Badania na drożność jajowodów
Ocena drożności jajowodów nie jest badaniem, które należy do rutynowo wykonywanych przez ginekologów – przeprowadza się ją wyłącznie w sytuacji, kiedy zaistnieją ku temu wskazania. Podstawowym z nich są właśnie problemy z uzyskaniem ciąży – to właśnie wtedy pacjentce może być zalecone wykonanie badania drożności jajowodów.
Podstawowym badaniem, w którym oceniana jest struktura jajowodów, jest histerosalpingografia (HSG). W jej trakcie do wnętrza dróg rodnych – przez pochwę – wprowadzane są środki kontrastowe. Substancje te stopniowo przemieszczają się przez kolejne elementy kobiecych narządów rozrodczych – najpierw znajdują się one w macicy, później trafiają one do jajowodów. Cały ten proces obserwowany jest dzięki wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego – podczas histerosalpingografii wykonywana jest seria zdjęć rentgenowskich, dzięki którym możliwe jest uwidocznienie tego, jak rozkłada się wprowadzony do organizmu pacjentki środek kontrastowy.
W prawidłowych warunkach kontrast powinien swobodnie przemieszczać się w obrębie jajowodów. W sytuacji, kiedy u pacjentki istnieją jakieś nieprawidłowości dotyczące drożności jajowodów, mogą one być wyraźnie zauważalne w HSG – możliwe jest np. uwidocznienie tego, że w którymś z jajowodów obecne jest zwężenie, prowadzące do tego, że środek kontrastowy przechodzi przez niego w mniejszej ilości.
Tradycyjna HSG jest cennym badaniem, jest ona jednak związana z promieniowaniem rentgenowskim – nie wszystkie pacjentki wyrażają natomiast chęć narażenia na nie. Takowym kobietom polecone może zostać inne badanie, którym jest sonohisterosalpingografia (sonoHSG). W jej przypadku wykorzystywana jest ultrasonografia. Rzeczywiście sonoHSG może stanowić alternatywną metodę badania drożności jajowodów, aczkolwiek technika ta ma jednak pewne wady – przede wszystkim nie obrazuje ona jajowodów tak dokładnie, jak tradycyjna histerosalpingografia.
Zasadniczo najlepszą metodą oceny drożności jajowodów jest laparoskopia. Wyróżnia się ona chociażby tym, że można podczas niej usunąć ewentualne występujące u pacjentki zrosty (w trakcie HSG takowe również mogą zostać usunięte, aczkolwiek dotyczy to raczej tylko niewielkich zrostów). Laparoskopowe badanie drożności jajowodów nie jest jednak proponowane pacjentkom jako metoda pierwszego wyboru z kilku różnych powodów. Po pierwsze, jest to zabieg operacyjny, a tak naprawdę każda operacja związana jest z – mniejszym lub większym, ale jednak – ryzykiem powikłań. Laparoskopię wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, co również może prowadzić do pewnych komplikacji. Metoda ta jest więc z powodzeniem wykorzystywana u kobiet z podejrzeniem niedrożności jajowodów, aczkolwiek dopiero wtedy, kiedy lekarze rzeczywiście uznają wykonanie diagnostyki laparoskopowej za stosowne.
Drożność jajowodów: cena badania w kierunku niedrożności jajowodów
Pary, które zmagają się z problemami z zajściem w ciążę, nierzadko obawiają się, że diagnostyka ich problemu będzie wyjątkowo kosztowna. Tak rzeczywiście nierzadko niestety jest, szczęśliwie jednak część badań, która jest wykonywana w celu diagnostyki niepłodności, jest finansowana przez NFZ. Jednym z takich badań jest właśnie histerosalpingografia – kiedy pacjentka uzyska na nią skierowanie od lekarza, możliwe jest wykonanie jej w ramach opłacanej składki zdrowotnej.
Część jednak pacjentek – z różnych względów – decyduje się na skorzystanie z prywatnej opieki medycznej. Placówek, które oferują wykonanie HSG czy sonoHSG, istnieje wyjątkowo duża liczba. Duże są również koszty wymienionych badań, wykonywanych w warunkach prywatnych – w jednych placówkach pacjentki zapłacą za nie około 500 złotych, w innych zaś nawet prawie 2 tysiące złotych.
