Spis treści
- Antykoncepcja a karmienie piersią
- Seks po porodzie: kiedy można zacząć współżycie?
- Antykoncepcja dla karmiącej: niepłodność laktacyjna
- Antykoncepcja a karmienie piersią: Prezerwatywy dla mężczyzn i kobiet
- Antykoncepcja dla karmiącej: wkładka
- Antykoncepcja dla karmiącej: pigułki jednoskładnikowe
- Antykoncepcja a karmienie piersią: zastrzyki z progestagenem
- Antykoncepcja dla karmiącej: implant
- Antykoncepcja dla karmiącej: co jest zakazane
- Antykoncepcja dla karmiącej: kiedy wraca płodność
Antykoncepcja a karmienie piersią
Co prawda, czasu na seks po porodzie jest znacznie mniej, a zmęczenie spowodowane opieką nad niemowlakiem daje się zwykle mocno we znaki, ale właśnie dlatego warto zadbać o intymność. Zbliży was to do siebie, zrelaksuje, wyciszy emocje. Niewiele par planuje kolejną ciążę w trakcie laktacji. I słusznie. Lepiej, aby kobiecy organizm zregenerował się po trudach ciąży, połogu i okresie karmienia piersią.
Zobacz:
Skuteczna i nowoczesna antykoncepcja dla młodych mam
Seks po porodzie: kiedy można zacząć współżycie?
Antykoncepcja dla karmiącej: niepłodność laktacyjna
Opinia, że karmienie piersią chroni przed zajściem w ciążę, nie jest mitem. Fizjologiczna czasowa niepłodność to skutek działania prolaktyny – hormon ten, niezbędny do wytwarzania mleka, jednocześnie blokuje owulację. A zatem prolaktyna rzeczywiście jest czymś w rodzaju naturalnego środka antykoncepcyjnego. I prawdą jest, że karmienie piersią może zastąpić antykoncepcję przez kilka miesięcy po porodzie, ale tylko pod warunkiem, że karmiąca mama rygorystycznie przestrzega pewnych zasad. Nie powinno dojść w tym czasie do zapłodnienia, jeśli kobieta nie przyjmuje żadnych leków, karmi dziecko w ściśle określonym schemacie, czyli wyłącznie piersią, w dzień i w nocy – bez dopajania, dokarmiania i stosowania smoczków.
Jednak wiele kobiet nie zna tych zasad i słyszało tylko tyle, że sam fakt karmienia piersią jest formą antykoncpecji, a to nieprawda. Poza tym nawet przy ścisłym trzymaniu się zasad, prawdopodobieństwo powrotu do płodności rośnie z każdym tygodniem. Niepłodność laktacyjna powinna istnieć, dopóki nie wystąpiła pierwsza miesiączka po porodzie. Ale przed miesiączką pojawia się owulacja i często trudno ją rozpoznać – konieczna jest obserwacja zmian zachodzących w śluzie pochwy, mierzenie temperatury w pochwie. A i to nie daje pewności, bo zmiany neurohormonalne zachodzące w ciele kobiety mogą spłatać figla, powodując niespodziewaną owulację, a tym samym możliwość zajścia w ciążę. Dlatego lepiej nie zdawać się wyłącznie na naturę i wybrać odpowiednią antykoncepcję dla karmiącej.
Antykoncepcja a karmienie piersią: Prezerwatywy dla mężczyzn i kobiet
Męskie prezerwatywy to jedna z najłatwiej dostępnych i najtańszych metod zapobiegania ciąży. Można wybrać nie tylko rozmiar prezerwatywy, ale także jej kształt, kolor, grubość, pokrycie środkami nawilżającymi i plemnikobójczymi. Najbardziej popularne są prezerwatywy lateksowe, ale dostępne są też te wykonane z poliuretanu lub żywicy syntetycznej.
Poliuretanowe, w przeciwieństwie do prezerwatyw lateksowych, nie posiadają zapachu i są cieńsze. Mogą z nich skorzystać pary z tendencją do alergii lub podrażnień wywołanych przez lateks, ponieważ prezerwatywy poliuretanowe rzadziej uczulają. Częstym problemem kobiet po porodzie i w trakcie karmienia piersią jest suchość miejsc intymnych. Stan ten łagodzi stosowanie środków nawilżających. Zawsze jednak sprawdzajcie – zarówno na opakowaniu środka nawilżającego, jak i prezerwatywy – czy ich wzajemne stosowanie nie obniża skuteczności. Substancje nawilżające na bazie olejów, leki dopochwowe lub inne środki chemiczne mogą wpływać na skuteczność niektórych prezerwatyw.
>> Naturalne metody antykoncepcji: 5 najbardziej popularnych metod
Zastanawiając się nad antykoncepcją podczas karmienia piersią, warto zapoznać się też z prezerwatywami dla kobiet jest znacznie mniej popularna i na razie trudno dostępna. Ma długość 17 cm i dwa pierścienie: zewnętrzny (zapobiega wysuwaniu się jej z pochwy) i wewnętrzny (pokrywa szyjkę macicy). Zakłada się ją kilka godzin przed intymnym zbliżeniem. Nie trzeba jej usuwać zaraz po stosunku. Jest mniej skuteczna niż prezerwatywa męska. Kapturki dopochwowe jako forma antykoncepcji dla karmiącej umieszczone na szyjce macicy, zapobiegają przedostawaniu się plemników do macicy. Kobieta sama zakłada kapturek (wymaga to pewnej wprawy). Można to zrobić kilka godzin przed zbliżeniem. Silikonowe kapturki dopochwowe są trudno dostępne, ale można je kupić w niektórych aptekach. Minusy: są mniej skuteczne niż prezerwatywy, nie mogą być stosowane przez kobiety nadwrażliwe na silikon, poza tym trudno się je zakłada.
Antykoncepcja dla karmiącej: wkładka
Wkładka antykoncepcyjna to metoda dla par, które nie planują ciąży w perspektywie kilku lat, a nie miesięcy czy jednego roku. Metoda ta polega bowiem na umieszczeniu wkładki w jamie macicy na długi czas. Wkładka nie jest wyczuwalna podczas współżycia przez żadne z partnerów. Może być wykonana z miedzi lub uwalniająca hormony (progestagen). Zdecydowana większość wkładek przypomina kształtem literę T. Dobór wkładki i jej założenie to zadanie dla lekarza ginekologa. Poprzedza je bardzo dokładne badanie lekarskie, rozważenie wszystkich czynników ryzyka i wykonanie dodatkowych badań. Najlepiej zakładać wkładkę po okresie połogu, ale ginekolog musi uwzględnić różne czynniki, np. stopień zwijania się macicy po porodzie. Wszystko po to, by uzyskać jak najlepsze umieszczenie wkładki w macicy, zapobiec powikłaniom lub wypadnięciu wkładki. Po jej założeniu konieczne są regularne wizyty u lekarza, początkowo co 4–12 tygodni, później raz w roku. Wadą wkładki jest jednorazowy spory wydatek, ale metoda jest skuteczna i można ją stosować przez kilka lat bez dodatkowego zabezpieczenia.
Antykoncepcja dla karmiącej: pigułki jednoskładnikowe
Wiele par zadaje sobie pytanie, czy podczas karmienia piersią można brać tabletki antykonepcyjne. Spośród dostępnych hormonalnych sposobów antykoncepcji w czasie laktacji można stosować jedynie preparaty zawierające jeden rodzaj hormonów: progestagen. Przenikanie tego hormonu do mleka mamy jest minimalne, a do organizmu dziecka – jeszcze mniejsze, dzięki czemu jest to bezpieczny sposób zapobiegania ciąży.
>> Zasady dobierania tabletek antykoncepcyjnych
Pigułki jednoskładnikowe zawierają wyłącznie progestagen, bez estrogenów. Aby metoda była skuteczna, pigułkę należy przyjmować codziennie, zawsze o tej samej porze. Opóźnienie dłuższe niż trzy godziny może pogorszyć skuteczność preparatu. Wówczas przez kolejne 48 godzin należy stosować dodatkową metodę antykoncepcji. Główną wadą pigułek są towarzyszące im nieregularne plamienia, krwawienia i złe samopoczucie.
Antykoncepcja a karmienie piersią: zastrzyki z progestagenem
Dla kobiet, które nie chcą codziennie pamiętać o przyjmowaniu pigułki. Środek podawany domięśniowo – raz na trzy miesiące – uwalnia się powoli, dzięki czemu działa długo. Zastrzyk można wykonać kilka tygodni po porodzie, ale nie można jego efektów usunąć z dnia na dzień, jak to się dzieje w przypadku pigułki, którą wystarczy przestać przyjmować. Powrót do płodności następuje dopiero po kilku miesiącach od ostatniego wstrzyknięcia. Dlatego metoda ta nie jest zalecana parom, które zaraz po odstawieniu antykoncepcji planują ciążę. Inny minus zastrzyku: na początku mogą wystąpić nieregularne krwawienia z dróg rodnych.
Antykoncepcja dla karmiącej: implant
Wygodna metoda antykoncepcji podczas karmienia piersią, dostępna w Polsce od ponad roku. Elastyczny pręcik o długości 4 cm i średnicy 2 mm jest wszczepiany pod skórę ramienia. Stopniowo uwalnia progestagen, który przez tkanki dostaje się do krwi. Zabezpiecza przed ciążą przez trzy lata (można go usunąć w dowolnym momencie). Po tym okresie należy go wymienić na nowy. Wadą metody jest duży jednorazowy wydatek (ok. 1200 zł), dyskomfort podczas zakładania i usuwania implantu oraz możliwość występowania nieregularnych krwawień z dróg rodnych.
Antykoncepcja dla karmiącej: co jest zakazane
- W okresie laktacji kobieta nie może stosować klasycznych pigułek dwuskładnikowych, które zawierają estrogeny i progestageny. Zawarte w nich estrogeny mogą hamować laktację, a przede wszystkim, przenikając do mleka, niekorzystnie wpływają na organizm dziecka.
- Z tego samego powodu nie wolno także stosować podczas laktacji plastrów antykoncepcyjnych.
- Producent krążków dopochwowych uwalniających hormony (kobieta umieszcza krążek w pochwie raz na trzy tygodnie) także nie zaleca ich stosowania w okresie karmienia piersią.
Antykoncepcja dla karmiącej: kiedy wraca płodność
Gdy kobieta karmi wyłącznie piersią, a dziecko ma mniej niż 6 miesięcy, możliwość zajścia w ciążę nie przekracza 1 proc. Jeśli dopaja malca lub czasem podaje mleko modyfikowane, prawdopodobieństwo wzrasta do około 3 proc. Statystycznie po odstawieniu dziecka od piersi i przejściu na karmienie sztuczne, płodność wraca po 3 tygodniach. Jeśli dziecko jest karmione w sposób mieszany, czyli zarówno piersią, jak i mlekiem sztucznym, okres ten może się wydłużyć do 6 tygodni.
